بزرگنمايي:

نسیم گیلان -
بازی جنگ برای دیپلماسی!
٠
٠
روزنامه جوان / متن پیش رو در جوان منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
ظاهراً رئیس‌جمهور امریکا هیچ حادثه و فرصتی را برای مذاکره کردن با ایران از دست نمی‌دهد، حتی سرنگون شدن یکی از پیشرفته‌ترین پهپاد‌های کشورش به دست ایران را. گفته می‌شود ساعاتی بعد از سرنگونی پهپاد امریکایی بر فراز آب‌های سرزمینی ایران، امریکا از کانال عمان یک پیام به ایران ارسال کرده است؛ پیامی که البته مقام‌های آگاه در ایران وجود آن را رد کرده‌اند.
ظاهر این پیام، تهدید به حمله به برخی سایت‌های موشکی و ضد موشکی ایران است، ولی محتوای پیام، وارد کردن ایران به میز مذاکره، این مرتبه از طریق یک تهدید معتبر باورپذیر است؛ چیزی که رویترز از آن به بازی لبه پرتگاه (Brinkmanship) تعبیر کرده است. ترامپ گفته که در 10 دقیقه آخر از تصمیم اقدام نظامی محدود علیه ایران منصرف شده است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا که در هفته‌های اخیر بار‌ها تمایل خود را به مذاکره با ایران اعلام کرده است، این بار هم با در بحبوحه تشدید تنش‌ها با ایران، سعی دارد بار دیگر باب مذاکره با ایران را باز کند. رسانه‌های امریکا بلافاصله پس از انتشار خبر سرنگونی پهپاد تریتون MQ-4C امریکا در حریم هوایی ایران، روایت‌های مختلفی از نوع واکنش مقامات واشنگتن در این باره منتشر کردند. روزنامه نیویورک‌تایمز روز جمعه در گزارش خود از تصمیم دونالد ترامپ برای عملیات نظامی علیه ایران و تغییر این تصمیم خبر داد. این روزنامه به نقل از منابع دولتی امریکا که از آنان نام نبرده، نوشته است که «رئیس‌جمهور دستور حمله به نقاطی در داخل خاک ایران را صادر کرده بود، اما پس از مشورت با دستیاران و مذاکره فشرده با رهبران کنگره، تصمیم خود را تغییر داد و تصمیم گرفت از واکنش نظامی صرف‌نظر کند». به گزارش نیویورک تایمز، «در زمان لغو تصمیم رئیس‌جمهور، مراحل اولیه اجرای عملیات نظامی انجام شده بود و از جمله تعدادی هواپیما برنامه پرواز خود را آماده کرده، چند کشتی در مواضع حمله قرار گرفته و موشک‌های تهاجمی برای پرتاب به اهدافی در داخل ایران آماده شده بودند، اما این دستور ناگهان لغو شد».
سخنگوی کاخ سفید از تأیید یا تکذیب خبر لغو دستور رئیس‌جمهور امریکا خودداری کرده است. شبکه المیادین هم روز جمعه گزارش داد که «نشست شورای امنیت ملی امریکا شاهد شکاف عمیق در خصوص چگونگی برخورد با ایران است».
همچنین رئیس‌جمهور امریکا دیروز در پیام توئیتری درباره سرنگونی پهپاد امریکایی و نوع واکنش واشنگتن به این مسئله مدعی شد: «آن‌ها (ایرانی‌ها) یک هواپیمای بدون سرنشین را در حال پرواز بر فراز آب‌های بین‌المللی ساقط کردند. آماده بودیم برای تلافی به سه سایت مختلف ایران حمله کنیم که پرسیدم چند نفر کشته خواهند شد، پاسخ یک ژنرال این بود: «150 نفر قربان». 10 دقیقه قبل از حمله، آن را متوقف کردم».
به نظر می‌رسد رئیس‌جمهور امریکا با این پیام توئیتری تلاش کرده توجیهی برای ناتوانی دولتش در مواجهه با توانمندی نظامی ایران بتراشد. مقامات امریکایی به‌رغم افزایش تحریم‌ها علیه ایران، اما بار‌ها گفته‌اند که دنبال جنگ با ایران نیستند و دنبال توافقی جدید هستند تا به گفته خودشان اختلافات منطقه با ایران را حل کنند. امریکایی‌ها از تبعات جنگ در منطقه نگران هستند و از وارد شدن به رویایی با ایران خودداری می‌کنند.
بازی جنگ برای دیپلماسی
درحالی که رسانه‌های امریکا می‌گویند ترامپ در آستانه واکنش نظامی با ایران قرار داشت، اما خبرگزاری رویترز نوشته است که علت عقب‌نشینی ترامپ از واکنش نظامی باز کردن باب مذاکره با ایران بوده است. به گزارش رویترز، ترامپ روز پنج شنبه پیامی را از طریق عمان به ایران فرستاده است. هرچند شورای عالی امنیت ملی ایران هرگونه پیام از سوی امریکایی‌ها را تکذیب کرده است، اما به روایت رویترز، ترامپ در پیام خود گفته است که «مخالف هرگونه جنگ با ایران و خواستار گفت‌وگو با ایران درباره مسائل مختلف است». رویترز درباره محتوای این پیام نوشته است: «ترامپ یک دوره زمانی کوتاه برای پاسخ ایران تعیین کرده بود». یک مقام گفته است: «ما به مقام‌های عمانی گفته‌ایم که هرگونه حمله به ایران، تبعات منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد داشت». رویترز درباره سناریوی جدید امریکا نوشت «اینکه کاخ سفید از طریق منابع عمانی با ایران تماس گرفته است، اینگونه به نظر می‌رسد که کاخ سفید درگیر بازی لبه پرتگاه با ایران شده است، ولی وقتی تهران پاپس کشیده، واشنگتن واکنش نظامی خود را متوقف کرده است». به تعبیر رویترز، «پیام ترامپ از مسیر عمان به ایران، در پیش گرفتن «بازی لبه پرتگاه» (Brinkmanship) است به این معنی که حریف تلاش می‌کند طرف مقابل را به لبه پرتگاه جنگ سوق دهد تا از طریق آن، حریف را وادار به عقب‌نشینی از مواضع خود و به دست آوردن نتیجه مدنظر خود بکند. امریکایی‌ها این بازی را در جریان بحران موشکی کوبا در سال 1962 به کار بردند.
همزمان با روایت رویترز، لحن اظهارات ترامپ هم حاکی از عقب‌نشینی از واکنش نظامی علیه ایران است. به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، ترامپ دیروز عصر گفت: «ورود هواپیمای جاسوسی امریکا و ساقط شدن آن بر اساس یک اشتباه فردی بوده است». دونالد ترامپ که پیش از این از هر فرصتی برای تهدید تلویحی ایران استفاده می‌کرد، اکنون با عقب‌نشینی و برای کم اهمیت جلوه دادن قدرت بازدارندگی دفاعی ایران مدعی شد: «برای من سخت است باور کنم عمدی در کار بوده است و شاید این اتفاق یک اشتباه فردی باشد.» ترامپ در هفته‌های اخیر از تمایل خود برای مذاکره با ایران سخن گفته است تا به گفته مقامات کاخ سفید، توافقی جدید و به نام خود با ایران منعقد کند. تلاشی که تاکنون ناکام مانده است و مقامات ایرانی و شخص رهبری با بدعهد دانستن امریکایی‌ها، هرگونه مذاکره جدید با واشنگتن را رد کرده‌اند. روزنامه گاردین با اشاره به ماجراجویی‌های اخیر ترامپ علیه ایران، از تهدید اخیر واشنگتن با عنوان «بازی لبه پرتگاه خطرناک ترامپ» با ایران تعبیر کرد.