بزرگنمايي:

نسیم گیلان -
نظامیان از سیاست فاصله می‌گیرند؟
٢١
٠
آرمان امروز / متن پیش رو در آرمان امروز منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
حضور نظامیان در سیاست از جمله مسائلی است که هر حکومت دموکراتیکی آن را نهی می‌کند و بر خلاف روح دموکراسی می‌داند؛ چرا که دخالت دادن نظامیان در تصمیم‌گیری‌‌های غیرنظامی، سپردن اداره امور عمومی به نظامیان و تبدیل کردن نمادهای نظامی به یگانه نماد یک کشور، معادل نظامی‌گری است و این مسأله با دموکراسی تعارض دارد. اصلی‌ترین راه تأمین امنیت ملی، تأمین رضایت عموم مردم از نحوه اداره کشور است و این مهم جز با مشارکت دادن عموم مردم در عرصه سیاست حاصل نمی‌شود. در جمهوری اسلامی نیز به عنوان نظام مبتنی بر مردمسالاری دینی، دوری نظامیان از سیاست بارها توسط امام خمینی(ره) تذکر داده شده و به انحای مختلف به نظامیان دستور داده شده که حق دخالت در سیاست را ندارند. رهبر کبیر انقلاب وظایف نظامیان در جمهوری اسلامی را اینگونه تبیین می‌کند: «قوای مسلح، از ارتش و سپاه و ژاندارمری و شهربانی تا کمیته‌ها و بسیج و عشایر ویژگی خاص دارند. اینان که بازوان قوی و قدرتمند جمهوری اسلامی می‌باشند و نگهبان سرحدات و راه‌ها و شهرها و روستاها و بالاخره نگهداران امنیت و آرامش بخشان به ملت می‌باشند، می‌بایست مورد توجه خاص ملت و دولت و مجلس باشند». سپس به آن‌ها انذار می‌دهد که از دخالت در سیاست بپرهیزند. امام خمینی(ره) تأکید می‌کند: «‌‏وصیت اکید من به قوای مسلح آن است که همان طور که از مقررات نظام، عدم دخول نظامی در احزاب و گروه‌ها و جبهه‌هاست به آن عمل نمایند؛ و قوای مسلح مطلقاً، چه نظامی و انتظامی و پاسدار و بسیج و غیر اینها، در هیچ حزب و گروهی وارد نشده و خود را از بازی‌های سیاسی دور نگه دارند». از سوی دیگر مرور تجربه نظامی‌گری و حتی برقراری دموکراسی میلیتاریستی در کشورهای دیگر، نظیر مصر در خاورمیانه یا شیلی نشان می‌دهد که این امر عاقبت خوشی ندارد و باید به هر نحو ممکن کشور را از چنین آسیبی دور نگه داشت. این روزها نیز سیاستمدارانی از هر دو جناح سیاسی کشور دغدغه این امر را دارند و به روش‌های مختلف به نظامیان هشدار می‌دهند که از دخالت در سیاست پرهیز کنند. این در حالی است که در سال‌های گذشته به خصوص اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 شمسی روابط اصولگرایان و نظامیان طوری تنگاتنگ شده بود که تشخیص آنها از یکدیگر جز با چشم مسلح میسر نمی‌بود. این جریان سیاسی تلاش داشت با ارائه توجیهاتی نظیر حفظ انقلاب، حضور نظامیان در عرصه سیاسی را توجیه کند اما در نظام اسلامی هدف نباید وسیله را توجیه کند.
خرج آبرو برای سیاست
25 خرداد 1398 بود که آیت‌ا... سیداحمد خاتمی در دیدار حجت‌الاسلام معتمد، فرمانده تیپ امام صادق(ع) و شورای فرماندهی گردان‌ها که در قم برگزار شد، با اشاره به موضوع لزوم عدم دخالت نظامیان در سیاست گفت: «برای تشکیلات نظامی، سم است که گروه‌های سیاسی طمع کنند و بگویند ما تیپ داریم، نه اینها سرباز ولایت فقیه‌اند. باید نیروهای مسلح را سرباز ولایت فقیه قرار بدهیم. آبروی خود را نباید خرج فلان نماینده برای رأی‌گیری کنیم. نیروهای مسلح باید از دسته‌بندهای سیاسی جدا باشند. حساسیت‌ها در حوزه علمیه زیاد است. تندروی و عملیات تندروانه به زیان حوزه و تیپ است. اسلام و تشیع به انقلاب گره خورده است، ولی معتقدم تندروی و کندروی به زیان حوزه است». پیش از این کمتر دیده شده بود که فردی منسوب به جریان اصولگرا مستقیما به نظامیان تذکر دهد از حضور در سیاست بپرهیزند؛ تذکری که میان اصلاح‌طلبان امری مرسوم به نظر می‌آمد و هرازگاهی یکی از این جریان در این خصوص تذکراتی را یادآور می‌شد.
توجه نظامیان به تذکرات
در همین راستا خبرآنلاین نوشت که علی مطهری نماینده مردم تهران در واکنش به توصیه‌های اخیر سیداحمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران به نیروهای نظامی گفت: این تذکر خیلی خوبی است که آقای خاتمی مطرح کردند و این همان تذکری است که امام(ره) بارها گفتند و در وصیتنامه‌شان هم به آن اشاره کردند. ان‌شاءا... به این تذکرات عمل شود، درحالی که اساسا ورود این نیروها به سیاست و اقتصاد خطرناک است. برای خودشان هم خطرناک است و کم‌کم باید پایشان را از این حوزه‌ها بیرون بکشند. مطهری در پایان تصریح کرد: نیروهای نظامی‌ می‌توانند برخی از پروژه‌ها را که از توان بخش خصوصی خارج است، بپذیرند اما نباید مالکیت پیدا کنند به طوری که ابتدا مالک و بعد تبدیل به سرمایه‌داران بزرگی شوند که بعدها مشکل برای کشور به وجود بیاید.