بزرگنمايي:

نسیم گیلان -
اسرار کاخ محمد بن راشد
٠
٠
دنیای اقتصاد / متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
کامران کرمی| حرمسرای معمار دبی نوین اسرار قصر شاهی را در کانون توجهات قرار داده و شیخ محمد‌بن‌راشد مرد دوم امارات عربی متحده را در صدر اخبار جهان جای داده است. اماراتی که تاکنون قلب توسعه و کانون ثبات در بحرانی‌ترین منطقه آشوبناک در جهان بوده اینک خود آبستن بی‌ثباتی و رسوایی به واسطه فرار شاهدخت هیا بنت حسین است. اگرچه این اولین باری نیست که قصر شیخ محمد متاثر از فرار شاهدخت‌هاست، پیش‌تر نیز دو دختر حاکم دبی یعنی لطیفه و شمسه نیز از دربار پدر گریخته بودند، اما بلافاصله با تهدید به کشور بازگردانده شدند.
در این میان اما فرار هیا دختر پادشاه سابق اردن به آلمان و سپس لندن ابعاد پیچیده‌تر و گسترده‌تری دارد. چرا که از ملیتی دیگر است، ارتباطات گسترده‌ای با قصر پادشاهی بریتانیا دارد، سفیر صلح یونسکو بوده و سال‌ها بر مسند ریاست فدراسیون جهانی اسب‌سواری تکیه زده است. از این حیث تبعات این رخداد برای امارات متحده عربی، شیخ نشین دبی و حاکمیت شیخ محمد قابل توجه است. از چالش‌های داخلی و نوع روابط با امارت‌های دیگر به‌خصوص ابوظبی گرفته تا رابطه با اردن و انگلیس.
سناریوهای مختلف و بعضا متضادی درخصوص فرار شاهدخت هیا و دو فرزندش مطرح شده که هر کدام بر مبنای بخشی و نه همه واقعیت است. اینکه کدام روایت بر دیگر روایت‌ها غالب است، به دلیل در جریان بودن تحولات و عدم دسترسی به هزارتوهای قصر شاهی دبی، همچنان مبهم است و صرفا می‌توان بر مبنای برخی شواهد دست به تحلیل این ماجرا زد.
پیش‌تر برخی رسانه‌ها از نوع روابط دبی و ابوظبی و رقابت‌های سیاسی و به‌خصوص اقتصادی این دو امارت سخن گفته بودند و نقش محمد بن زاید در توطئه علیه بن راشد را در این ماجرا پررنگ کردند. چرا که شیخ محمد‌بن‌راشد آل مکتوم بر سر موضوعاتی چون یمن، ایران و قطر با محمد بن‌زاید آل نهیان دچار اختلاف نظر شده و ماجراجویی‌های بن زاید همراه با محمد بن سلمان را آفتی برای رشد و توسعه دبی ارزیابی کرده است.
...از طرفی هم برخی به نوع روابط نامطلوب حاکم دبی با همسران و فرزندان خود اشاره می‌کنند که قید و بندهای محدود‌کننده‌ای را بر آنها روا داشته است. سناریوی دیگری هم به خصوصیات رفتاری شاهدخت هیا و نوع ارتباطات با کاخ باکینگهام اشاره می‌کند که می‌توانسته اسرار درون دبی را به لندن منتقل کند.
فارغ از اینکه همه این سناریوها حامل بخش‌هایی از واقعیت باشند، اما باید ریشه‌های این اتفاق را در درون کاخ شاهی دبی دنبال کرد که با توجه به رخدادهای مشابه پیشین؛ عواملی چون نوع زیست شیخ محمد، تعاملات و ارتباطات و نگرش‌ها و جهان‌بینی او از رویدادهای پیرامونی به‌خصوص فهم از مدرنیسم در هزارتوهای بافت سنتی و عشیرگی عربیسم نقش مهمی را در شکل دادن به این رخداد بازی کرده‌اند.
ملکه هیا؛ از آکسفورد تا کاخ شیخ
ملکه هیا بنت‌ حسین، متولد سال 1974 در امان، پایتخت اردن و آخرین دختر ملک حسین، پادشاه پیشین اردن و نیز خواهر ناتنی پادشاه کنونی این کشور است که از ابتدا در فرهنگ زنان سلطنتی اردنی پرورش یافته است. هیا تنها 3 سال داشت که مادرش را در یک سانحه هلی‌کوپتر از دست داد. فرودگاه بین‌المللی «ملکه عالیه» در اردن، به افتخار ملکه درگذشته‌ این کشور نام‌گذاری شده است. پدر شاهدخت هیا در سال 1999 بر اثر سرطان لنفوم درگذشت و پس از او، برادر ناتنی‌اش، پادشاه عبدالله دوم، به سلطنت رسید. با این حال محدودیت‌های متداول این فرهنگ‌ها موجب نشد تا او از نیل به آمال شخصی عقب بماند، پرنسس هیا بخش عمده دوران جوانی‌اش را در بریتانیا سپری کرد و تحصیلات پایه‌ای خود را در مدارس شبانه‌روزی تراز اول آنجا به نام‌های بدمینتن و براینستن به پایان رساند. بعد از آن، هیا برای تحصیل در رشته سیاست، فلسفه و اقتصاد وارد کالج «سنت هیلدا» آکسفورد شد. وی پس از فارغ‌التحصیلی از آکسفورد، شرکت در مسابقات پرش با اسب را به‌طور حرفه‌ای و تمام وقت آغاز کرد. او در المپیک 2000 به‌عنوان نماینده اردن در این رشته حضور یافت. هیا در سال 2004 با شیخ محمد ازدواج کرد و به ششمین همسر حاکم دبی بدل شد. هیا همواره دوشادوش شیخ محمد در مراسم‌ گوناگون سیاسی، فرهنگی و برخی دیدارهای خارجی حضور یافته است که این موضوع امری کم‌سابقه برای همسر یکی از حاکمان عرب حاشیه خلیج‌فارس به‌شمار می‌آید. وی نخستین زن عربی بود که در سال 2007 و از سوی بان کی مون، دبیرکل پیشین سازمان ملل متحد به‌عنوان نماینده در «برنامه غذای جهان» با هدف کاهش فقر و گرسنگی و کمک به برقراری صلح انتخاب شد. او بنیان‌گذار نخستین خیریه مردم‌نهاد با نام «تکیه‌ ام علی» است که در زمینه ریشه‌کن کردن فقر در اردن فعالیت می‌کند. او البته ریاست مرکز بین‌المللی بشردوستانه در دبی را نیز عهده‌دار است که بزرگ‌ترین مرکز کمک‌رسانی‌های امدادی در جهان به‌شمار می‌آید. او پیش از این نیز یکی از افراد مهم در تشکیل مجمع جهانی بشردوستی سازمان‌ملل بود که توسط کوفی عنان، دبیر‌کل وقت آن در ژنو تاسیس شد. او در سال‌های 2007 و 2012 به ترتیب صاحب دو فرزند با نام‌های جلیله بنت حسین بن‌راشد و زاید بن‌محمد بن‌رشید شد. هیا تجربه ریاست فدراسیون جهانی سوارکاری و عضویت در کمیته بین‌المللی المپیک را هم داشته است.