بزرگنمايي:

نسیم گیلان -
ذوق‌زدگی اصولگرایانه
٠
٠
اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
«بازسازی» به «عبور» تبدیل شد؛ آن هم به لطف یکی، دو سایت خبری و کانال تلگرامی به اصطلاح خودی که شاید دل خوشی هم از کارگزارانی‌ها ندارند. آنچه روز سه‌شنبه غلامحسین کرباسچی، دبیرکل کارگزاران سازندگی در گفت‌وگویی با ارگان رسانه‌ای این حزب به آن اشاره کرد به شکلی خلاصه شاید «بازسازی و اصلاح اصلاح‌طلبان»، «تهیه مانیفست اصلاح‌طلبان بالاخره و پس از 22 سال» و البته «مدیریت این جریان سیاسی» بود. با این حال تحلیل «عبور از خاتمی» و «عبور کارگزاران از اصلاح‌طلبان» بود که در فضای مجازی به مدد سوءبرداشت یکی، دو کانال تلگرامی اتفاقا اصلاح‌طلب دست به دست شد. بعد از تکذیب حسین مرعشی، سخنگوی حزب و محمد عطریانفر از اعضای شورای مرکزی و توضیح محمد قوچانی، سردبیر روزنامه سازندگی و دیگر عضو شورای مرکزی کارگزاران، کرباسچی نیز شخصا با «ایرنا» گفت‌وگویی انجام داد و گفت تاکید بر رفع اشکالات اصلاحات به معنای خروج از آن نیست و توضیح داد که اعتراض او متوجه عملکرد ضعیف محمدرضا عارف به عنوان رییس فراکسیون امید و رییس شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان یا همان «جبهه اصلاح‌طلبان ایران» بوده است. همچنین روزنامه سازندگی در شماره روز چهارشنبه نیز نوشت که برخی «غرض‌ورزانه» تلاش کردند از سخنان کرباسچی خروج کارگزاران از اصلاحات را تعبیر کرده و «همین خبرسازی‌های غیرواقعی» دستمایه تحلیل رسانه‌ها و افراد قرار گرفت. البته بسیاری از اصلاح‌طلبان در گفت‌وگوها و اظهارنظرهای خود تاکید کردند از سخنان کرباسچی چنین برداشتی نمی‌شود. با این حال این «غرض‌ورزی‌ها» مختص طیف مشخصی از اصلاح‌طلبان نبود و گریبان تحلیل‌های غیردقیق بعضی از اصولگرایان را هم گرفت.
استاندارد دوگانه
آنچه بعد از این حواشی توجه بسیاری را جلب کرد، صفحه اول روزنامه‌ الکترونیکی «تسنیم» بود. تسنیم عکسی از چهره سیدمحمد خاتمی را با تیتر «تاوان رادیکالیسم» منتشر کرد؛ اتفاقی که قطعا اگر از سوی یک رسانه‌ اصلاح‌طلبان رخ می‌داد مشمول برخوردهای قانونی می‌شد. البته امیدواریم این اقدام تسنیم موجب گشایش در فضای رسانه‌ای کشور شود و بعضی محدودیت‌ها و خط قرمزها کنار گذاشته شود یا لااقل جابه‌جا شوند. گذشته از این بحث تحلیل «تسنیم» نیز کمی عجیب به‌نظر می‌رسید. تسنیم بعد از شرح ماجرا این سوال را مطرح کرد که «چه ‌چیزی اصلاح‌طلبان و محمد خاتمی را به این مرحله کشانده است؟» فارغ از اینکه اساسا پایه‌های این تحلیل مبتنی بر واقعیت نیست، نویسنده با تقسیم‌بندی رادیکالیسم منجر به «ارتجاع، انتحار و انفعال» متذکر شده که وضعیت اصلاح‌طلبان همچون احمدی‌نژاد در همین چارچوب قابل بررسی است. یکی از بازه‌های زمانی که نگارنده مورد بررسی قرار داده، سال 88 است که به باور او در دسته «رادیکالیسم منجر به انفعال» جای می‌گیرد، آن هم درست در دوره‌ای که اصلاح‌طلبان از سوی حاکمیت در بایکوت سیاسی قرار گرفتند و تمام درها برای حضورشان در عرصه مدیریتی بسته شد. تسنیم بدون در نظر گرفتن محدودیت‌های حاکمیتی برای اصلاح‌طلبان، استراتژی وحدت نظر روی گزینه‌ای چون حسن روحانی را به‌سخره گرفته و تمام تبعات این حمایت را متوجه اصلاح‌طلبان می‌داند، ضمن اینکه ضرورت بحث «بازسازی» را به «فروپاشی» مرتبط می‌داند؛ فارغ از اینکه بحث بازسازی جریانی بارها از سوی سران جریان اصولگرا نیز مطرح شده و اتفاقا یکی از مدعیان آن طیف قالیباف است.
فارس و فردای «بدون عارف»
خبرگزاری «فارس» هم نتوانسته خوشحالی‌اش را از ماجرای «سوءبرداشت از مصاحبه کرباسچی» پنهان کند و در همین راستا گزارشی با تیتر «اصلاح‌طلبانی که از خاتمی عبور نمی‌کنند؛ از او مجسمه می‌سازند» را روز گذشته منتشر کرد. «فارس» سخنان کرباسچی را به «حمله» توصیف و این پرسش را مطرح کرد که «آیا این تلاش برای تنزل جایگاه خاتمی و به تعبیری عبور از وی چیز جدیدی است؟!» گرچه نویسنده با توسل به برخی اظهارنظرها ازجمله اظهارنظر بهزاد نبوی مبنی بر اینکه خاتمی خود را رهبر اصلاحات نمی‌داند، تلاش کرده صغری‌کبری برای گزارش تحلیلی خود دست و پا کند اما این خبرگزاری اصولگرا توجه نکرده که مدت‌هاست امثال بهزاد نبوی، سعید حجاریان، عباس عبدی، حسین مرعشی و بسیاری دیگر از اصلاح‌طلبان تاکید کرده‌اند که در راستای بازسازی جریانی باید برای مدیریت سیاسی این جریان فکری کرد؛ موضوعی که نشانه پویایی یک جریان سیاسی محسوب می‌شود. کما اینکه اصولگرایان نیز همواره درخلال اظهارنظرهای خود بر وجود چهره‌ای کاریزما یا رهبری سیاسی تاکید می‌کنند تا بتوانند در لحظات پایانی حرف آخر را بزنند و انسجام ایجاد کنند.
این خبرگزاری در تحلیلی شگفت‌انگیز از حذف خاتمی استقبال کرده و دلیل ادامه حیات جریان اصلاحات را «محمدرضا عارف» دانسته است. نگارنده در همین زمینه نوشته است:«فردای بدون عارف، خاتمی هیچ‌کاره است و هر از گاهی اصلاح‌طلبان دورش جمع می‌شوند و در مراسم‌ها به عنوان مجسمه اصلاحات تقدیسش می‌کنند ولی کسی از او در مورد اینکه اصلاح‌طلبان برای انتخابات چه کنند، نظر نخواهد خواست.»
جهانگیری؛ گزینه «پسا خاتمی»؟!
فارس روز پنجشنبه نیز گزارش اصلی خود را به این موضوع اختصاص داد که در چند پایگاه خبری اصولگرای دیگر از جمله «جهان‌نیوز» پایگاه خبری متعلق به پرویز سروری و نزدیک به علیرضا زاکانی از اعضای جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی بازنشر شد؛ گزارشی که اقدام کارگزاران و ارگان رسانه‌ای آنها را «پروژه عبور از خاتمی» نام نهاده و از تعدادی اصلاح‌طلب اسم برده که در فهرست مدیران سیاسی جریان اصلاح‌طلب جای می‌گیرند و در دوران «پساخاتمی» نقش‌آفرینی می‌کنند.
این خبرگزاری اصولگرا نوشته «به نظر نمی‌رسد، نگاه حزب کارگزاران برای جایگزینی خاتمی به افرادی چون عبدالواحد موسوی‌لاری، محمدرضا عارف، عبدالله نوری و چهره‌هایی از این قبیل باشد.» و نویسنده این گزارش تاکید کرده که «شاید تنها این اسحاق جهانگیری است که اکثر معیارهای مدنظر کارگزاران برای جانشینی خاتمی را دارد.» دلیل آن را هم احتمالا ارتباط مثبت جهانگیری با حاکمیت می‌داند که می‌تواند در دوران ترمیم و بازسازی، ارتباط اصلاحات با حاکمیت را بازسازی کند.
اصلاح ‌طلبان؛ تلاش برای رفع سوء‌برداشت
اصلاح‌طلبان تلاش کردند تا این سوءبرداشت به وجود آمده را با تشریح و توضیح برطرف کنند. در همین راستا بار دیگر مصاحبه بهزاد نبوی با «خبرآنلاین» در کانال‌های تلگرامی و سایت‌های خبری بازنشر داده‌ شد که در مورد عدم تمایل خاتمی برای رهبری اصلاحات سخن گفته و تاکید دارد این جریان به صورت شورایی رهبری و هدایت می‌شود. همچنین معصومه ابتکار، معاون اصلاح‌طلب رییس‌جمهوری نیز به «خبرآنلاین» گفته«هر جریان موثر سیاسی در درون خود نیازمند بازنگری مستمر است تا به‌روز و زنده مانده و منطبق با اقتضائات و تحولات روز پاسخگوی نیازها باشد.»
جلال میرزایی، رییس کمیته سیاسی فراکسیون امید نیز در گفت‌وگویی با «فام‌نیوز» تاکید کرده که بحث مطرح‌ شده از سوی کرباسچی جدید نیست و بزرگان اصلاح‌طلب انتقادهایی به مراتب جدی‌تر مطرح کرده‌اند. او البته موافق این گفته کرباسچی نیست که اصلاحات رهبر ندارد و در بخشی از صحبت‌های خود در راستای حمایت از عارف گفته«رهبری مقتدر بود که در عملکرد شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طالبان در سال 94 و تداوم نسبی این مسیر و توفیق‌ها در سال 96 اثربخش بود.»
میرزایی معتقد است که باید این جریان و اقدامات همه عناصر آن آسیب‌شناسی شود و البته از کسانی که پیکان انتقادات را صرفا به سمت فراکسیون امید می‌گیرند، دلخور است. در همین راستا نیز گفته شاید به گفته محمدعلی وکیلی ما اصلاح‌طلبان حداقلی هستیم اما در برخی موارد عملکردهایی اصلاح‌طلبانه‌تر از منتقدان داشتیم. میرزایی با این حال در پایان تاکید دارد که اصلاحات با وجود نیاز به آسیب‌شناسی دقیق امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند اتحاد و انسجام داخلی و تشکیلاتی است. گفتنی است در روزهای اخیر مصاحبه‌ای از بهزاد نبوی منتشر شده که او در انتقاد از همفکران خودش می‌گوید عیب ما اصلاح‌طلبان این است که بلند فکر می‌کنیم. حرف بهزاد نبوی در قضیه «عبور از خاتمی» نیز مصداق دارد و اگر خوب بررسی کنیم می‌بینیم که بعضی از اصلاح طلبان این فرصت «ذوق‌زدگی» را در اختیار رسانه‌های رقیب گذاشتند. در واقع به تعبیر نبوی بلندبلند فکر کردند.