بزرگنمايي:

نسیم گیلان -
دیکته اقتدار ایران
٠
٠
روزنامه جوان / متن پیش رو در جوان منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
ایران نه نفتکش انگلیسی «استینا ایمپرو» را آزاد کرد و نه ضمانتی برای آزادی آن داد، ولی انگلیس بعد از 41 روز مجبور شد نفتکش گریس 1 حامل نفت ایران را آزاد کند. بعد از ساقط کردن پهپاد امریکایی «گلوبال هاوک»، این دومین پیروزی ایران در تنش دریایی با امریکا و انگلیس طی ما‌ه‌های اخیر بوده است.
دیوان دولت محلی جبل‌الطارق عصر پنج شنبه آزادی نفتکش گریس 1 حامل نفت ایران را اعلام کرد. تصمیم دولت جبل‌الطارق برای آزادی نفتکش حامل نفت ایران بعد از تصمیم دادگاه جبل‌الطارق اعلام شد. فابیان پیکاردو، وزیر ارشد دولت جبل‌الطارق به شبکه اسکای نیوز گفته که «دولت ایران در نامه‌ای در سربرگ رسمی خود متعهد شده که محموله نفتکش گریس 1 را در اختیار یک نهاد یا کشور تحت تحریم اتحادیه اروپا قرار نخواهد داد و اگر این تعهد را نقض کند، اعتباری برای آن حکومت در جهان باقی نخواهد ماند. دولت انگلیس هم در بیانیه‌ای مشابه مدعی شد که ایران متعهد شده که مقصد نفتکش گریس 1 سوریه نخواهد بود، ولی ایران رسماً هرگونه تعهدی در این باره را رد کرده است. سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران دیروز در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا ایران برای آزادی نفتکش گریس1 ضمانتی به انگلیس یا دولت جبل‌الطارق داده است، گفته که «ایران هیچ تعهدی مبنی بر نرفتن نفتکش گریس1به سوریه نداده است.» موسوی می‌گوید: «از سوریه در همه حوزه‌ها از جمله نفت و انرژی حمایت می‌کنیم.» به گفته موسوی، این کار قانونی است و به هیچ کشور ثالثی ربط ندارد. جمهوری اسلامی ایران به هر مشتری قدیمی و تازه‌ای که بخواهد، نفت خود را می‌فروشد. وی تأکید کرد: «ایران برای آزادی نفتکش گریس1 هیچ تعهدی مبنی بر اینکه به سوریه نرود نداده است، زیرا از ساعات اولیه توقیف نفتکش اعلام کردیم که مقصد نفتکش سوریه نبوده و تا انتها هم بر سر همین حرف باقی مانده و تأکید کردیم که اگر هم مقصد نفتکش سوریه بود باز هم به کسی ربطی نداشت.»
تلاش امریکا نتیجه نداد
ساعاتی پیش از آزادی نفتکش ایرانی، وزارت دادگستری امریکا با ارسال نامه‌ای به مقامات جبل‌الطارق، خواستار توقیف و عدم آزادی نفتکش حامل نفت ایران شده بوده. منابع خبری می‌گویند که دادخواست وزارت دادگستری امریکا باعث شد که آزادی نفتکش گریس 1 تا عصر پنج شنبه به تعویق بیفتد، ولی تصمیم دولت محلی جبل‌الطارق برای آزادی نفتکش نشان داد این تلاش امریکا نیز نافرجام مانده است. با این حال، دولت امریکا به این بسنده نکرد و «مورگان اورتاگوس»، سخنگوی وزارت خارجه امریکا در بیانیه‌ای نفتکش گریس 1 را به دلیل انتقال نفت ایران به همکاری با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی متهم کرده و گفته که خدمه آن ممکن است با جریمه‌هایی مانند منع ورود به امریکا یا عدم صدور روادید روبه‌رو شوند. وزارت خارجه امریکا همچنین به جامعه دریانوردان هشدار داد که واشنگتن در نظر دارد روادید ورود به امریکا را برای کشتی‌هایی که خدمه آن‌ها چنین ارتباطاتی با ایران دارند ابطال کند. در بیانیه امریکا آمده است: «درباره کشتی گریس 1، ما کماکان در خصوص کسانی که اقدام به ارائه حمایت‌های مادی از سپاه می‌کنند، منطبق با سیاست‌های کنونی خود رفتار خواهیم کرد.»
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در واکنش به کارشکنی امریکا در روند آزادی گریس 1 در «توئیتر» نوشت: «امریکا که در تحقق اهدافش از طریق تروریسم اقتصادی (از جمله با محروم کردن بیماران سرطانی از دارو) شکست خورده، تلاش کرد از نظام قضایی برای دستبرد به اموال ما در آب‌های آزاد سوءاستفاده کند. این تلاش برای راهزنی دریایی، نشانه‌ای از بی‌اعتنایی ترامپ به قانون است.». «حمید بعیدی‌نژاد» سفیر ایران در انگلیس هم در پیامی در توئیتر نوشت که امریکا با تلاش‌های مذبوحانه در آخرین لحظه قصد داشت مانع رفع توقیف نفتکش شود که با شکست تحقیرآمیزی مواجه شد.
لندن، بازنده قدرت‌نمایی تهران- واشنگتن
تفنگداران دریایی انگلیس، نفتکش گریس 1 حامل نفت ایران را 13 تیرماه (چهارم ژوئن) در جبل‌الطارق که از سرزمین‌های تحت حاکمیت انگلیس است، توقیف کردند. ایران این اقدام را راهزنی دریایی انگلیس خواند و بر رفع توقیف هر چه سریع‌تر کشتی یاد شده، تأکید کرد. در این بین امریکا و انگلیس تلاش کردند هر چه بیشتر ایران را تحت فشار بگذارند. «جان بولتون» مشاور امنیت ملی کاخ سفید از جمله افرادی بود که روزی که گریس 1 توقیف شد، از اقدام انگلیس استقبال کرد. آزادی نفتکش ایرانی بعد از گذشت 41 روز در حالی که امریکا همچنان در آخرین لحظات نیز تلاش می‌کرد با کارشکنی‌هایی، مانع از آن شود، به تعبیر برخی ناظران نشان‌دهنده یک پیروزی دیگر برای ایران در فضای تنش‌آلود چند ماه اخیر بوده است. روزنامه انگلیسی گاردین نوشت که در بحبوحه قدرت‌نمایی میان ایران و امریکا، آنچه بیش از پیش مشخص شد، آسیب‌پذیر بودن انگلیس بود.
گاردین با بیان اینکه انگلیس بازنده اصلی قدرت‌نمایی ایران و امریکا است، نوشت که ایران در تلافی این اقدام، یک نفتکش انگلیسی را در خلیج فارس، آن‌هم جلوی چشمان نیروی دریایی سلطنتی توقیف کرد. این حرکت، به‌رغم ادعا‌های لندن درباره اقدام مستقل جبل‌الطارق در توقیف گریس 1 باعث شد کشتی‌های تجاری انگلیسی در منطقه آسیب‌پذیر به‌نظر برسند. عبدالباری عطوان، نویسنده و تحلیلگر الرای‌الیوم، آزادی نفتکش ایرانی گریس 1 را یک پیروزی بزرگ برای ایران و شکستی برای امریکا دانست. وی در این خصوص نوشت: «رهبران ایران این بحران را با قدرت و صلابت و زیرکی مدیریت کردند. امریکا تلاش کرد جلوی آزادی این کشتی را بگیرد و برای همین منظور درخواست رسمی برای توقف آن داد، اما این درخواست با تحقیر و بی‌توجهی نزدیک‌ترین هم پیمانش روبه‌رو شد.»
عبدالباری عطوان می‌نویسد: توقیف نفتکش ایرانی با تحریک دولت ترامپ و به دلایل تحریک آمیز و غیر قانع‌کننده، اشتباه بزرگ دولت انگلیس بود که این اشتباه خود را در ارزیابی نادرست از واکنش ایران نشان داد، زیرا لندن فکر می‌کرد که مسئولان ایرانی با التماس خواهند آمد و طلب عذر و بخشش خواهند کرد. به نوشته این تحلیلگر عرب، مسئولان انگلیس دو بار اشتباه کردند. یک بار وقتی که به دستورات امریکا تن دادند و نفتکش را توقیف کردند و بار دوم وقتی که این اشتباه را اصلاح نکردند و تهدید‌های ایران را به اندازه کافی جدی نگرفتند. اما فکر می‌کنم که آن‌ها بعداً با رد درخواست بولتون به سرعت درصدد اصلاح اشتباه خود برآمدند و یک نوع استقلال را در قبال دولت سردرگم و کودن امریکا نشان دادند؛ دولتی که به عروسکی در دستان لابی‌های اسرائیل تبدیل شده است.