بزرگنمايي:

نسیم گیلان -
ماجرای هزینه هنگفت طراحی سمند و صندوق 206
٢٩٩
٠
فرارو / متن پیش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
امرالله امینی کارشناس صنعت خودرو در واکنش به توئیت‌های سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس مبنی بر هزینه 250 میلیون دلاری برای صندوق عقب 206 اس دی، اظهارداشت: «مدت‌هاست که چنین حیف و میل‌هایی در صنعت خودرو وجود دارد، اما به دلیل همان ضعف نظارتی که بدان اشاره شد، رسیدگی به این فساد‌هایی که طی این سال‌ها رخ داده صورت نگرفته است.»
به جرأت می‌توان گفت صنعت خودروسازی، پرحاشیه‌ترین صنعت موجود در کشور است، در جدیدترین حاشیه، سخنگوی اصل 90 خبر از هزینه‌کرد 250 میلیون دلاری برای صندوق عقب پژو 206 اس‌دی داده، اما در مقابل برخی از کارشناسان صنعت خودرو این سخنان را از پایه بی اساس می‌دانند، این در حالیست که برخی دیگر از کارشناسان نیز از وجود فساد و مافیا در صنعت خودروسازی خبر می‌دهند.
بهرام پارسایی سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی طی رشته توئیت‌هایی از هزینه 250 میلیون دلاری طراحی صندوق خودروی پژو 206 در دهه 70 خبر داد.
وی با اشاره به تهیه گزارش مربوط به صنعت خودرو در کمیسیون اصل 90 گفت: «در جریان تهیه این گزارش آنچه که برای من اثبات شده فساد کلان و عدم نظارت بر خودروسازی و تبدیل خودروسازان به یک مافیای قدرتمند است.»
پارسایی درباره طراحی 120 میلیارد تومانی خودروی سمند در دهه 70 نیز اظهار کرد: «در آن زمان بزرگترین اختلاس کشور، اختلاس 123 میلیارد تومانی بود. در چنین شرایطی این میزان هزینه برای طراحی خودروی سمند آن هم با ارز 400 تومانی صورت گرفته در حالی که استاندارد جهانی در این طراحی رعایت نشده و برای مصرف کننده هم جذابیتی نداشت.»
سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس ادامه داد: «بین سال‌های 84 تا 93 نیز به دلیل غیراستاندارد بودن و جذاب نبودن سمند سه مرحله تغییرات در آن ایجاد کردند که آن هم مجموعا 110 میلیارد تومان هزینه داشته است، یعنی برای طراحی خودروی سورن 22 میلیارد تومان، برای طراحی خودروی دنا 49.5 میلیارد تومان و برای طراحی خودروی دنا پلاس 39.5 میلیارد تومان هزینه شده است.
سخنان پارسایی از اساس بی پایه است
فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه بهتر است کسانیکه در صنعت خودرو دارای جایگاه نیستند، در این زمینه به اظهار نظر نپردازند، گفت: «در پروژه‌های سمند و یا پژو 206، صنعت خودرو برای اولین بار وارد فاز طراحی شد، به همین دلیل قبل از آن تجربه‌ای وجود نداشت و سرمایه‌گذاری قبل از آن صورت نگرفته بود، بنابراین بحشی از منابع‌ای که در این پروژه انجام شد، صرف کسب تجربه و به دست آوردن دانش شد.»
وی در پاسخ به این پرسش که تا چه میزان ادعا‌های سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس در رابطه با هزینه 250 میلیون دلاری برای صندوق عقب پژو 206 اس‌دی صحیح است، اظهار داشت: «صحبت‌های این نماینده مجلس هیچ‌گونه پایه و اساسی ندارد، چراکه اعداد و ارقامی که وی در مورد پژو 206 یا سمند مطرح می‌کند، درست است که اعداد بزرگی هستند، اما در مقیاس هزینه‌هایی که برای احداث خط تولید می‌شود، تقریبا هیچ است.»
زاوه افزود: «شما کافی است فقط در گوگل میزان هزینه سرمایه‌گذاری شرکت فولکس واگن برای احداث خط تولید محصولات خود در آمریکا یا سرمایه‌گذاری‌هایی که در ترکیه انجام داده را جستجو کنید، ارقامی که در این زمینه هزینه شده حداقل 1 میلیارد دلار است، بنابراین برای تولید خودرو هزینه‌های گزافی باید پرداخت کرد.»
هزینه‌های انجام شده تنها برای طراحی نبود
وی با اشاره به اینکه پروژه طراحی سمند از سال 76 و همچنین 206 از سال 80 و 206 صندوق‌دار از سال 84 آغاز شدند، اضافه کرد: «تا قبل از این پروژه‌های‌صنعت خودروسازی ایران کار زیادی انجام نداده بود، این هزینه‌هایی برای سمند گفته می‌شود، تنها برای طراحی نبود، این هزینه‌ها به منظور اول طراحی، دوم توسعه محصول، سوم، نوسازی خطوط تولید ایران خودرو و چهارم تولید قطعات صرف شد، بنابراین مشاهده می‌کنید که همین‌طوری انجام نشده است.»
این کارشناس صنعت خودرو با تاکید بر اینکه تا قبل از تولید سمند، خطوط تولید ایران خودرو قدیمی بود و تنها ظرفیت تولید 100 هزار دستگاه خودرو را در سال داشت، افزود: «اما بعد از پروژه سمند خطوط ایران خودرو نوسازی و بهسازی شد و ربات‌های الکترونیک در خطوط قرار گرفت و از همه مهم‌تر ظرفیت تولید به بیش از 700 هزار دستگاه در سال افزایش پیدا کرد.»
زاوه ادامه داد: «به دلیل مدل حسابداری در ایران در هزینه‌های تولید خودرو، هزینه‌های تمام شده محصول ذکر می‌شود و هزینه توسعه محصول نمی‌آید و این هم به خاطر اجبار سازمان بورس برای مشخص شدن هزینه تمام شده تولید خودرو توسط ایران خودرو است، بنابراین باید منابعی که صرف توسعه محصول و تجهیز خطوط ایران خودرو صرف شده است نیز لحاظ شود.»
وی با بیان این‌که خیال خام است با 250 میلیون دلار شما بتوانید یک خط تولید جدید با ظرفیت سالیانه 250 هزار دستگاه احداث کنید، گفت: «همچنین اینکه سخنگوی کمیسیون اصل 90 می‌گوید، یک ایرانی حاضر شده است رایگان طراحی خودرو را انجام دهد، چنین چیزی بعید است، به دلیل اینکه هزینه‌های طراحی و تولید قطعات خودرویی که برای اولین بار می‌خواهد تولید شود، بسیار زیاد است و سر به فک می‌کشد.»
طراحی چهار سالن رنگ ایران خودر با هزینه 1.2 میلیارد دلاری
این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه طی این سال‌ها چهار سالن رنگ مجهز از سوی ایران خودرو احداث شده است، گفت: «سه سالن رنگ در تهران و یکی مشهد، طی این سال‌ها ایجاد شده که هزینه هر کدام از این سالن‌ها حداقل 300 میلیون دلار است، بنابراین مشاهده می‌کنید که هزینه‌هایی که طی گذشته در صنعت خودرو شده، صرف سرمایه‌گذاری و توسعه محصول شده است.»
زاوه با بیان اینکه اظهارات سخنگوی اصل 90 مجلس از لحاظ اقتصادی و فنی وجاهتی ندارد، گفت: «هزینه سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو بسیار سنگین است، این در حالیست که خودرو یک صنعت تخصصی است که باید اهل فن در مورد آن بخصوص در مورد مسائل فنی به اظهار نظر بپردازد.»
وی افزود: «در زمینه طراحی یک خودروی جدید، هر قالب قطعه‌ای که می‌خواهد تولید شود، هزینه آن میلیون دلاری است، زیرا که باید با دست طراحی شود، همچنین محاسبات مربوط به آن بسیار پیچیده و زمان‌بر است.»
این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه سازمان بازرسی حداقل سه بار خودروسازان را مورد بازرسی قرار داده است، گفت: «اگر موردی بود حتما آن‌ها باید به دست می‌آوردند، همچنین تحقیق و تفحص‌هایی که مجلس نیز از صنعت خودرو داشته نتیجه خاصی را به دنبال نداشته است.»
زاوه افزود: «همچنین از سال 80 تاکنون بیش از 18 مجمع ایران خودرو برگزار شده و صورت‌های مالی این شرکت به تایید سازمان بورس و سهام‌داران رسیده، بنابراین اینکه بیایم، با یک حرف جامعه را به هم بریزم، کار اصلا درستی نیست.»
در صنعت خودرو شفافیت وجود ندارد
امرالله امینی کارشناس صنعت خودرو در گفتگو با فرارو با تاکید بر اینکه در صنعت خودرو شفافیت وجود ندارد، گفت: «به سه دلیل صنعت خودرو به این حال و روز افتاده، دلیل اول ضعف نظارتی جدی بر این صنعت است، چرا که فساد در این صنعت رخنه کرده، اما هیچ‌کس کاری نمی‌کند.»
این استاد دانشگاه افزود: «دلیل دوم وضعیت نابه‌سامان صنعت خودرو نیز مربوط به عملکرد ضعیف رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت است، وزارت صنعت به عنوان متولی و سیاست‌گذار صنعت خودرو هیچ‌گونه نظارتی به خصوص در مورد قرارداد‌های خارجی در حوزه‌های طراحی، توسعه محصول و ساخت قطعات صورت نداده، برای همین است که شرکت‌هایی که بعد از برجام در صنعت خودروسازی ایران حضور داشتند به بهانه تحریم و بدون پرداخت خسارتی از کشورمان رفتند.»
وی با اشاره به این که دلیلی سوم وضعیت بد صنعت خودرو مربوط به حضور مدیران سیاسی در این صنعت است، گفت: «این صنعت به حیات خلوت دولت‌ها تبدیل شده، هر دولتی نیز که بر سر کار می‌آید، به طور مثال اعضای ستاد انتخاباتی خود را در دو شرکت خودروساز مشغول می‌کند، با این وضعیت معلوم است که صنعت خودرو به این روز و حال می‌افتد.»
امینی همچنین در واکنش به توئیت‌های سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس مبنی بر هزینه 250 میلیون دلاری برای صندوق عقب 206 اس دی، اظهارداشت: «مدت‌هاست که چنین حیف و میل‌هایی در صنعت خودرو وجود دارد، اما به دلیل همان ضعف نظارتی که بدان اشاره شد، رسیدگی به این فساد‌هایی که طی این سال‌ها رخ داده صورت نگرفته است.»
این کارشناس صنعت خودرو اقدام مجلس برای ورود به فساد و مافیای صنعت خودرو را به فال نیک گرفت و تصریح کرد: «اگر واقعا کمیسیون اصل 90 مجلس بتواند شفاف‌سازی مناسبی در رابطه با فساد موجود در صنعت خودرو انجام دهد، کار بسیار بزرگی کرده و از آن می‌توان نتایج بسیار خوبی را به دست آورد.»