بزرگنمايي:

نسیم گیلان -
تحریم تکراری تهران برای دلداری ریاض
٣٤٤
٠
صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
بعد از آنکه بزرگ‌ترین تأسیسات نفتی عربستان با حمله پهپادهای یمنی مواجه شد، رییس‌جمهوری آمریکا برای دلداری به گاوهای شیرده خود، وعده داد تحریم‌های شدیدتری علیه ایران وضع خواهد کرد. بعد‌از‌آن ترامپ از تحریم بانک مرکزی ایران خبر داد و آن ‌را شدیدترین تحریم تاریخ علیه یک کشور نامید؛ اقدامی تکراری که حتی کوچک‌ترین تأثیری بر بازار ارز ایران نداشت.
تحریم‌های جدید پس‌از‌آن اعلام می‌شود که به‌دنبال حمله به تأسیسات نفتی شرکت آرامکو و کاهش 50درصدی صادرات نفت عربستان، دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، دستور وضع تحریم‌های جدید ضدایران را صادر کرد. با وجود آنکه این حمله را ارتش یمن انجام داد، طرف آمریکایی در ادعاهای خود ایران را مقصر دانسته است. وزارت خزانه‌داری آمریکا با نپذیرفتنی‌دانستن حمله به تأسیسات نفتی شرکت آرامکو، مدعی شده است تحریم‌های جدید مکانیزم تأمین مالی سپاه قدس و حزب‌الله را هدف قرار داده است. این دومین‌بار در یک سال گذشته است که آمریکا با مانور روی تحریم بانک مرکزی ایران، قصد دارد نشان دهد حلقه تحریم‌ها را تنگ‌تر کرده است.
رییس کل بانک مرکزی در واکنش به تحریم مجدد بانک مرکزی گفت: تحریم مجدد دولت آمریکا علیه بانک مرکزی نشان می‌دهد که دست آن‌ها برای پیداکردن اهرم فشار علیه ایران چقدر خالی است. آقای عبدالناصر همتی در‌این‌باره افزود: اگر این‌گونه اقدام‌ها می‌توانست در پیشبرد خواسته‌های ظالمانه آن دولت مؤثر باشد، وضعیت اقتصادی کشور بسیار متفاوت با وضعیت فعلی
بود.
رییس کل بانک مرکزی تأکید کرد: «ناکامی‌های مکرر دولت آمریکا در یک سال و اندی گذشته نشان می‌دهد که این تحریم‌ها بی‌اثرتر از هر زمان دیگری شده‌اند و اقتصاد ایران تاب‌آوری خود درمقابل تحریم‌ها را به همگان اثبات کرده است. وی افزود: «موفقیت‌های اخیر بانک مرکزی و ثبات بازار نشان می‌دهد خوشبختانه تجارت و مبادلات مالی کشور از راه‌هایی انجام می‌شود که آمریکا نمی‌تواند آن‌ها را تحریم کند. همتی تصریح کرد: خوشبختانه از دوره دورزدن تحریم‌ها به دوره تحریم‌ناپذیری تجارت خارجی عبور کرده‌ایم و وقت آن رسیده است که دولت آمریکا از واقعیت‌ها درس بگیرد».
ریچارد نفیو، کارشناس مسائل تحریم‌ها در آمریکا که از او به‌عنوان «معمار شبکه تحریم‌های آمریکا علیه ایران» یاد می‌شود، تحریم‌های جدید دولت ترامپ علیه ایران را مسخره کرد. او ابتدا در توییتر، درباره این تحریم نوشت: «به‌لحاظ عملی، دارم تلاش می‌کنم ببینم این تحریم‌ها چه فشاری به فشارهای موجود فعلی اضافه می‌کنند». نفیو سپس در جواب کاربری که به‌نقل از استیون منوشین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، نوشته بود با تحریم‌های امروز منابع مالی سپاه پاسداران قطع شده‌اند، نوشت: «این یکی دیگر خیلی عجیب است. ما امروز سپاه را تحریم کردیم؟ وای پسر، این خیلی گام بزرگی است. البته اگر بالغ بر یک دهه قبل همین کار را نکرده بودیم. بانک مرکزی چطور؟ ای کاش این یکی هم در لایحه بودجه دفاعی سال 2012 تحریم نشده بود!»
بریان او تول، از مدیران اندیشکده «شورای آتلانتیک» و مشاور ارشد سابق دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا، هم درباره تحریم‌های جدید آمریکا گفت تحریم‌ها بیشتر ساز‌و‌کار مالی تجارت اتحادیه اروپا با ایران موسوم به اینستکس را هدف گرفته است. وی به «نشنال» گفت: بانک مرکزی ایران قبلا نیز طبق لایحه دفاعی تحریم بود و درنتیجه، تحریم آن مساله جدیدی نیست.
دکترظریف، وزیرامورخارجه ایران، در مصاحبه با شبکه خبری «المیادین» درباره تحریم بانک مرکزی کشورمان گفت: «دولت آمریکا آن‌قدر به تحریم‌ها معتاد شده که وقتی تنبیهی پیدا نمی‌کند، نهاد تحریم‌شده را با اسم جدید تحریم می‌کند». البته وزارت خزانه‌داری آمریکا این‌بار نام بانک مرکزی را به فهرست تأمین مالی تروریسم اضافه کرده است و مقام‌های آمریکایی به‌زعم خود امیدوارند رفع تحریم را دشوارتر کند. سابقه تحریم بانک مرکزی مربوط به سال‌های اخیر نیست و پیش از این نیز اتحادیه اروپا در بهمن1390، بانک مرکزی ایران را تحریم کرده بود. برای بررسی بیشتر آثار این تحریم و میزان اثرگذاری آن در اقتصاد کشور با آقای مجید شاکری کارشناس مسائل اقتصادی گفت‌وگو کردیم.
شاکری: بانک مرکزی از روش هوشمندانه ای برای بی اثر کردن تحریم ها استفاده می کند
آقای مجید شاکری، کارشناس مسائل اقتصادی، در گفت‌وگو با روزنامه «صبح‌نو» با اشاره به تحریم‌های آمریکا علیه بانک مرکزی عنوان کرد: بانک مرکزی قبلا با تگ ایران تحریم شده بود. این بدان‌معناست که تحریم اولیه دارید و تنها با طرف آمریکا نمی‌توانید کار کنید؛ اما خود بانک مرکزی چون از سال 2012 یکسری مقررات حقوقی داشت، عملا تحریم شده بود و اگر کسی با او کار می‌کرد، از دسترسی به چرخه دلار ممنوع می‌شد. وی افزود: امروز علاوه‌بر تمامی مجاری تحریم‌پذیر بانک مرکزی که قبلا تحریم شده، تگ اصلی (تگ تحریمی SDGT به بانک مرکزی) که اثر راهبردی دارد، به آن اضافه شده است. این ذیل قانون کاستاست که قبلا آقای سیف را تحریم کرده بودند.
این کارشناس مسائل اقتصادی گفت: فرق این تحریم با تحریم‌های قبلی در این است که اگر کسی با بانک مرکزی کار کند، علاوه‌براینکه از چرخه دلار حذف می‌شود، خودش هم داخل SDGT قرار می‌گیرد؛ یعنی مکانیزم اشاعه‌اش فرق می‌کند. وی با اشاره به تدبیر بانک مرکزی در مقابله با تحریم‌ها گفت: بانک مرکزی به‌دلیل اینکه در گذشته همه روش‌های تحریم‌پذیر را فارغ از اینکه این تحریم چه مدلی یا چه تگی داشته باشد، داشته است؛ بنابراین، در گذشته بانک‌ها همکاری خود را با این بانک مرکزی قطع کرده بودند. حتی بانک‌هایی که در دوره قبلی تحریم با بانک مرکزی کار می‌کردند، در تابستان1398 قطع رابطه داشتند و الان با هر تحریم جدیدی اتفاق جدیدی نمی‌افتد. حتی در سال 1390 هم که اتحادیه اروپا بانک مرکزی را تحریم کرده بود، بانک‌هایی با ایران کار می‌کردند که الان کار نمی‌کردند.
این کارشناس مسائل اقتصادی تأکید کرد: بانک مرکزی از نیمه دوم سال 1397 از روش‌های متعارف، اما تحریم‌ناپذیری استفاده کرده که اصلا فارغ از اینکه چه تحریمی از کجا و با چه بهانه و تگی انجام شود، آن روش‌ها هیچ‌کدام تخطی‌پذیر نیستند؛ یعنی منطق‌شان تحریم‌ناپذیر است و این اقدام به‌مراتب هوشمندانه‌تر است. وی با بیان اینکه همین مسیری که داریم می‌رویم درست است، گفت: امروز آمریکا بدترین تحریم را کرده؛ اما دلار تکان نخورده و این نشان‌دهنده آن است که دیگر تحریم کارساز نیست و در گذشته اثر خود را گذاشته است.
شاکری تأکید کرد: اساسا هزینه‌های مبادله اثر کوتاه‌مدت بر نرخ ارز می‌گذارند؛ اما وقتی پی‌در‌پی طرف مقابل می‌خواهد هزینه مبادله‌ای را افزایش دهد، شما باید جایی بروید که نتواند هزینه مبادله‌ای را افزایش دهد و این دقیقا کاری است که بانک مرکزی انجام داده است.