بزرگنمايي:

نسیم گیلان - رشت - گیلان به سبب میراثی کهن، اکوموزه ای فراخ بر بلندای ایران زمین است که گاه عظمتش مورد هجوم واقع شده و در جدیدترین اتفاق، خبر رسید که تپه سه هزار و 500ساله جازمکول در مجاورت مارلیک بزرگ مورد تعرض واقع شده است.
تعدادی از افراد محلی رودبار در تماس تلفنی با خبرنگار ایرنا از تخریب کامل تپه جازمکول خبر دادند و گفتند: به سبب تعرض به تپه باستانی یادشده، این تپه بطور کامل تخریب و بقدری مسطح شده که می توان از آن بجای زمین فوتبال استفاده کرد.
خبرنگار ایرنا به موجب پی جویی از صحت و سقم اتفاق یادشده با رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری رودبار و مسئول یگان حفاظت میراث فرهنگی این شهرستان تماس گرفت که نتیجه، تایید تعرض به تپه یاد شده است.
عین الله عزیزپور با تاکید براینکه پاسخگویی وظیفه او نیست، بیان داشت: تعرض با تخریب متفاوت است و فردی از اهالی محل به این تپه تعرض کرده که پرونده آن تحویل مقامات قضایی شده است.
وی تاکید کرد: وظیفه ام پاسخگویی نیست و منبع استانی می بایست پاسخگو باشد.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان ضمن تایید تخریب تپه جازمکول گفت: این تپه یکی از چهار تپه در مجاورت تپه مارلیک است که در سال 1340 توسط دکتر نگهبان مورد کاوش قرار گرفته است.
ولی جهانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: متاسفانه کارشناس میراث فرهنگی این اداره کل در بازدید از محوطه یادشده، تعرض به این تپه باستانی از سوی یکی از افراد محلی و تسطیح آن را تایید کرده؛ موضوع در حال پیگیری است و نتیجه اطلاع رسانی می شود.
وی اضافه کرد: در میان خاک های دپو شده تپه یادشده، استخوان های سه هزار ساله دیده می شود.
تپه جازمکول در کنار تپه مارلیک، یکی از پنج تپه باستانی است که در دره گوهررود در اطراف رودبار واقع شده‌اند؛ زینب بیجار، پیلاقلعه و دوربیجار بقیه این تپه‌ها هستند.
شهرستان رودبار در 67 کیلومتری جنوب مرکز استان گیلان واقع است.
در پائیز سال 1340 خورشیدی، هیاتی به سرپرستی عزت‌الله نگهبان برای بررسی و تحقیق عازم منطقه رحمت‌آباد رودبار شد؛ این حفاری که به مدت 14 ماه ادامه داشت، منجر به پیدا شدن 53 آرامگاه به طور منظم و پراکنده در تپه شد.
تپه مارلیک یک محوطه باستانی در کرانه شرقی سفیدرود و در دره "گوهر رود" استان گیلان است؛ این تپه‌ بقایای به جا مانده از تمدن باستانی متعلق به دست کم سه تا سه هزار و 500 سال پیش است و پژوهشگران گمان می برند که این تپه آرامگاه خصوصی فرمانروایان و شاهزادگان مردمان این تمدن بوده است.
گروهی از پژوهشگران نام مارلیک را برگرفته از واژگان گیلکی "مار" و "لیک" (سوراخ) می‌دانند و دلیل این نام گذاری را انبوه مارهایی که در گذشته در آن زندگی‌ می کردند می‌دانند و گروهی دیگر مارلیک را برگرفته از نام قوم آمارد می شمارند؛ آنها مارلیک را ساخته شده از دو واژه "مارد" (اشاره به آماردها) و "لیک" (قوم) می‌دانند.
اگر این نظریه درست باشد، این تمدن به مردم آمارد تعلق دارد و گروهی دیگر مارلیک در زبان سانسکریت را جایگاه مادرسالاران ( یافت الهه های کوچک زن به نشان تقدس جایگاه مادر ) تعریف کرده اند.
پژوهشگران بر این باورند که آثار باستانی این منطقه متعلق به فرمانروایانی است که در اواخر هزاره دوم و آغاز هزاره اول پیش از میلاد بر این ناحیه حکومت می کردند. مردمان این تمدن مردگان خود را بنا بر آئین خود و همراه با اشیاء ارزشمند به خاک می سپردند؛ در این منطقه 53 آرامگاه با 25 جام طلا کشف شده ( جام مارلیک و جام افسانه زندگی معروف ترین آنهاست) و در برخی‌ از آنها بازمانده استخوان به دست آماده است.
در همه آرامگاه‌ها اشیایی مانند ظروف‌ سفالی‌، دکمه‌های‌ تزئینی‌، انواع‌ سرگرز، پیکان‌، جام‌های چینی‌، طلا، نقره و مفرغ، خنجر، شمشیر،مجسمه‌های‌ برنزی‌ و سفالی، سرنیزه‌ و کلاه‌خود و ... پیدا شده است.
جام مارلیک پس از حدود نیم قرن دوری اردیبهشت امسال در موطن خویش، گیلان رونمایی شد و مردمان این سرزمین توانستند از نزدیک، نشان هویتشان را در زادبوم خویش به تماشا بنشینند.
1881/2007