بزرگنمايي:

نسیم گیلان - رشت - قلعه رودخان، میراثی کهن بر بلندای استان گیلان که پیشتر خبر از سایش سازه های سلجوقیش دل آزار بود، امروز به مرمتی تازه نفس کشید.
ذوق سفر به گیلان نه برای مردمان سرزمینمان که برای مردمان سرزمین های دور نیز به حظ جنگل و باران ، هیرکانیان هزاران ساله، برنج و شالی ، رودهای خروشان و پامچال ها ، زیستگاه قو و مرغابی ، خروش روز و شب امواج دریا ، جشن رنگ در لباس های محلی و رسوخ طعم طبیعت در غذاهای محلی و هزاران جاذبه دیگر شناخته شده است.
در میان همه گیرایی های گیلان ، دژ رودخان در مسیر ماسوله بر فراز جنگل های هیرکانی هزاران ساله بجا مانده از دوره سلجوقویان، استوار و سهمگین نظاره گر سده ها و هزاره هاست که برای رسیدن به آن از رشت ، می بایست تونلی از درختان آزاد جاده فومن را طی کرد و در هیاهوی جنگل های انبوه حدود یک هزار پله را پشت سر نهاد.
اما حال و روز قلعه رودخان به ستم گردشگران خوش نبود و خبر خوش نبودن حال سازه هایش، کام دوستداران میراث فرهنگی را تلخ می کرد تا مرمت فاز به فاز آغاز شد و امروز معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری گیلان اعلام کرد: مرمت و ساماندهی بخش شرقی مجموعه بنای تاریخی قلعه رودخان با اعتباری بالغ بر پنج میلیارد و 660 میلیون ریال آغاز شده است.
ولی جهانی افزود: بخش شرقی قلعه رودخان به دلیل شدت آسیب های وارده شرایط مساعدی برای بازدید گردشگران نداشت و به همین دلیل از 10 سال پیش تاکنون امکان بازدید از این بخش برای گردشگران وجود نداشت.
وی اظهار داشت: با توجه به اهمیت موضوع و با پیگیری های اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری گیلان و اختصاص اعتبار یادشده؛ مرمت و ساماندهی بخش شرقی قلعه که دارای مساحت تقریبی 10 هزار مترمربع است توسط پیمانکار ذیصلاح آغاز شده است؛ با توجه به شرح عملیات تعریف شده پس از اتمام این پروژه بخش شرقی قلعه بازگشایی خواهد شد .
جهانی تصریح کرد: مرمت برج های آسیب دیده ، دیوارهای تخریب شده پیرامون قلعه ، مسیر های پیاده سنگی بخش شرقی و ... از جمله مواردی است که در این پروژه به اجرا درخواهد آمد.
لاله پژوهش مدرس دانشگاه و از فعالان گردشگری گیلان ضمن ابراز خرسندی از اقدام یادشده گفت: کاش! برای مشکل زیست محیطی این میراث کهن نیز چاره ای اندیشه شود تا ریشه های استوار هیرکانیان که جنگل را درنوردیده، به پوشش های پلاستیک های یکبار مصرف گردشگران مدفون نشود.
وی افزود: در سفری کوتاه به همین کشورهای همسایه دچار تاسف می شویم وقتی می بینیم حفاظت از محیط زیست ، چنان در تار و پود فرهنگ مردمان سرزمینشان در هم تنیده که کودکی خردسال در سهل انگاری گردشگر خارجی برای انداختن ته مانده سیگار بر روی زمین، خود را موظف به اخطار می بیند و سطل زباله را به او نشان می دهد.
وی ادامه داد: زمان زیادی از فرهنگسازی برای حفاظت از میراث فرهنگی ، محیط زیست و حفاظت از طبیعت در کشورمان می گذرد اما متاسفانه هنوز گلوی رودخانه های کم رمق ما ، به خراش قوطی های فلزی آزرده می شود و کیسه های فلزی راه تنفس درختان جنگل هایمان را می فشارد.
پژوهش بیان کرد: استفاده از فعالیت های ترغیبی مانند بازگرداندن بخشی از عوارض در قبال تحویل زباله در برخی مناطق گیلان بسیار مثمر عمل کرده و نصب تابلوهای هشدار و جریمه های نقدی، گام هایی کوچک در راستای پیشگیری از ظلم به طبیعت است.
دژ نظامی قلعه رودخان به اسامی دیگری چون قلعه حسامی ، قلعه هزار پله و قلعه سگسگال نیز معروف است؛ وسعت بنا 2.6 هکتار بوده و از سه بخش اصلی شرقی ، میانی و غربی تشکیل شده است.
دروازه ورودی در بخش میانی واقع است؛ بخش شرقی که احتمالا قدیمی تر از سایر بخش هاست دارای دروازه ورودی مجزا و همچنین درب اضطراری است و مقر افسران ارشد نیز در این بخش قلعه واقع شده است؛ بخش غربی مرتفع ترین قسمت قلعه است و عمارت شاه نشین و آب انبار در آن قرار دارد.
طول باروی قلعه یک هزار و 500 متر و ارتفاع آن بین پنج تا 12متر متغیر است؛ باروها و برج های متعدد قلعه با مصالح سنگ، آجر و ملات آهکی ساخته شده اند.
این اثر ارزشمند ملی به شماره 1546 و در تاریخ سی ام مردادماه سال 1354 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بنا به تعاریف استادان گردشگری ، اکوتوریسم ( طبیعت گردی ) سفری است مسئولانه به مناطق طبیعی که منجر به حفظ محیط زیست شده و موجب بهبود کیفیت زندگی مردم محلی می شود؛ کاش !بگذاریم چنین باشد ، نه تنها در قلعه رودخان ، ماسوله ، دیلمان ، اطاقور و جای جای گیلان بلکه برای نقطه نقطه سرزمینمان ...