بزرگنمايي:

نسیم گیلان - رشت - بر اساس ارزیابی و داوری های بعمل آمده و مصوبات مربوط به شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی در فروردین ماه سال 96 ، روستای فشتکه گیلان به عنوان روستای ملی حصیر تایید و ثبت شد و امروز این روستا در قالب جشنواره ای میزبان حصیر بافان کشور است.
لئو تولستوی نویسنده شهیر روس معتقد است به همان‌سان که سخن، افکار و تجربیات انسان‌ها را انتقال می‌دهد، هنر نیز احساسات را منتقل می کند و از این رو ، سخن و هنر به هم می مانند؛ همین سبب موجب می شود تا هنرها گاه چنان بر دل نشینند که جمعیت کثیری را به تماشا گرد آورد.
خمام که در واقع خم آب بوده و در مرور زمان به خمام تبدیل شده، نزدیکترین شهر به مرکز استان گیلان است و روستاهایش یکی پس از دیگری مامنی برای گردشگران فرهنگی می شود بطوریکه پس از شیجان که به همت دولت تدبیر و امید به عنوان روستای بدون بیکار معرفی شد و آلاچیق درختی اش شهرتی فراتر از مرزها یافت؛ امروز فشتکه آن، هنر مردمان این سرزمین را در حصیربافی در گستره کشور نمایان می سازد.
موسم تابستان که می شود عطر شالی فضای آشنایی برای گردشگران می سازد و در کناره های جاده های روستایی خمام پهن شدن گیاه لی که از آن حصیر می بافند، نشان از اشتغال دارد و زنانی که دسته دسته دور هم نشسته اند و حصیر می بافند، تصویر خوشایندی در ذهن ثبت می کنند.
زنان بر در خانه ها ، روسری ها را بر سر گره زده و خوشه های برنج را نیز گره می زنند و برخی حصیر می بافند؛ گویا نماد شهر با هنرهای سنتی عجین شده چراکه اگر در شرق گیلان درها رو به باغ های پرتقال باز می شود، در خمام زنان می بافند و بر در و دیوار خانه هایشان دست ساخته های رنگی حصیری آویزان است.
آسیه خوبانی یکی از هنرمندان حصیرباف است که به همراه دیگر بانوان هنرمند در حال بافت دست ساخته های حصیریست، او توضیح می دهد: لی گیاهی خود رو و محلی است که در این منطقه به وفور یافت می شود و زنان این سرزمین نسل به نسل آموخته اند که این نعمت خدادادی را به هنر برآورند و امروز زمینه اشتغالزایی خود و فرزندانشان را با آن فراهم کنند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان نیز می گوید: فشتکه خمام نخستین روستا در حوزه صنایع دستی استان است که به ثبت ملی رسیده و میزبان برگزاری جشنواره ملی حصیر بافی است.
رضا علیزاده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: توانمندسازی در حوزه صنایع دستی، توسعه زمینه های تولید و عرضه این محصولات همراه با ایجاد تاسیسات اقامتی و پذیرایی مختلف در قالب بوم گردی، شرایط جدیدی را برای عرضه خدمات گردشگری در روستاهای استان محقق می سازد.
وی یادآور شد: ثبت ملی روستای فشتکه در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و توجه به پتانسیل های جوامع روستایی و سوق دهی آنها به سوی افزایش نرخ اشتغال و تولید در دستور کار اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان قرار گرفت.
علیزاده با بیان اینکه روستاها توان مناسبی برای اجرای طرح های اقتصادی زودبازده با قابلیت خوداتکایی دارند، صنایع دستی را رکنی اثرگذار در تحقق این مهم عنوان و خاطرنشان کرد: در بسیاری از روستاهای گیلان تولید صنایع دستی مرسوم است و مواد اولیه آن بصورت طبیعی تامین می شود.
علیزاده حصیر را نمونه بارز موضوع فوق دانست و گفت: حصیربافی از صنایع دستی مهم برخی روستاهای گیلان به ویژه در پائیز و زمستان است که ماده اولیه آن نوعی گیاه جنگلی کوچک (در زبان محلی به نام لی) است که در حاشیه همین روستا می روید.
وی فشتکه خمام را روستایی ممتاز در بحث تولیدات حصیری دانست و بیان کرد: با توجه به ظرفیت و توانمندی این روستای نمونه گردشگری، ثبت ملی حصیر فشتکه به انجام رسیده است.
وی با بیان اینکه هنرمندان این روستا در کشور فعالیت های بزرگی در قالب نمایشگاهی و کارگاهی انجام می دهند، گفت: تلفیق جاذبه های طبیعی و گردشگری روستای فشتکه با توانمندی های حوزه صنایع دستی، موجبات حضور بیشتر گردشگران در این منطقه و رغبت افزایی بخش خصوصی برای سرمایه گذاری شده است.
علیزاده یادآور شد: ایران در کنار کشورهایی همچون ژاپن و مکزیک یکی از 16 کشور تولیدکننده‌ حصیر به شمار می‌رود.
فشتکه در دهستان چاپارخانه بخش خمام از توابع شهرستان رشت است و در راه اصلی جاده رشت - انزلی قرار دارد. جشنواره ملی حصیر عصر امروز (پنجشنبه پانزدهم شهریورماه) در جاده رشت انزلی منطقه آزاد انزلی(خمام)فشتکه اول برگزار می شود.
نخستین محموله حصیر استان گیلان نیز با ارزش اقتصادی هفت هزار دلار شامل 10 هزار قطعه، مهرماه سال 95 به کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر شد.
2 هزار و 200 هنرمند استان در رشته حصیربافی فعالیت می کنند و بیشترین محصولات حصیری گیلان در شهرستان های انزلی ، رشت ، لاهیجان و لنگرود تولید می شود.
سبدبافی و حصیربافی به عقیده بسیاری از محققان پس از سنگ تراشی، قدیمی ترین هنر و صنعتی است که انسان با آن آشنایی یافته و همچنین این هنر، منشأ بسیاری از صنایع دستی دیگر از جمله پارچه بافی، گلیم بافی، بامبوبافی، سفالگری و کوزه گری است.
به گفته برخی محققان، بافتن گلیم و قالی و انواع پارچه ها از روی سبد بافی و حصیربافی اقتباس شده و قدیمی ترین نمونه دستباف به حدود شش هزار سال قبل تعلق دارد.
به گزارش ایرنا، حصیرهای ساخت گیلان و سایر نواحی شمال ایران طرح های هندسی دارند که از بافت نی طبیعی یک رنگ پدید می آیند. حصیر در اندازه ها و شکل های مختلف بافته می شود و مصارف گوناگونی همچون زنبیل، کلاه، سفره، سبد، آبکش و زیرداغی حصیری است که تقریبا در تمام منازل گیلانی یافت می شود و امروز همین هنرصنعت توانسته در میان رقابت جهانی خود را به عنوان طرحی مدرن در لیست طراحان دکوراسیون معروف امروزی در جای جای جهان به نقش بکشد.
از 90 رشته صنایع دستی گیلان، 71 رشته فعال است و تاکنون شش هزار و 300 هنرمند هنرهای سنتی و صنایع دستی استان بیمه شده اند.
1881 / 2007