بزرگنمايي:

نسیم گیلان - رشت- گیلان در بیست و ششمین روز آبان محمد شمس لنگرودی شاعر محبوب و نامی خود را همزمان با سالروز میلادش طی مراسمی گرامی داشت.
به گزارش ایرنا، در این آیین مزین به شعر و سخن و موسیقی با حضور ادیبان ، دانشگاهیان و اهالی فرهنگ در پژوهشکده گیلان شناسی از شمس لنگرودی به پاس تلاش برای فرهنگ کشور قدردانی شد.
محمد شمس لنگرودی در این مراسم با نقل این گفته
شاملو که کار کردن در کشورهای بحران زده تونل زدن در کوه ناممکن ها است از حمایت و همدلی مخاطبان همراه و برگزارکنندگان مراسم سپاسگزاری کرد.
وی خاطرنشان کرد : این همدلی در شرایطی که بسیارانی سنگ می اندازند ارزشمند است و ما را سر شوق می آورد برای این که در خلاء که نمی شود شعر نوشت .
وی خاطرنشان کرد : یکی از خوشبختی های من این بود که همیشه هر کاری کردم برای خودم کردم . شعر و هر آنچه نوشته ام پاسخ به خواسته دلم بود . تاریخ تحلیلی را نیز در پاسخ به نادانسته های خودم و پی بردن به موضوع تحقیق کردم و نوشتم و گفتم عده دیگری هم از این اطلاعات استفاده کنند.
وی با تاکید بر این که حافظ استاد من است افزود: آندره مالرو جمله مهمی دارد که بعدها دیدم خیلی بهتر از این را حافظ گفته که می گوید زندگی هیچ ارزشی ندارد اما هیچ چیز هم ارزشمندتر از زندگی نیست . شمس لنگرودی با بیان این که یک تضاد و تناقضی در این مساله هست تصریح کرد:من زندگی را این طوری دیده ام هر کاری کرده ام شعری نوشته ام پاسخ به خواسته دلم بود .
این شاعر به نام گیلانی با اشاره به این که نخستین شعرش را در 16 سالگی نوشته و برخی او را متهم می کردند که شعر را پدرش نوشته گفت : حرفها همیشه ادامه دارد و پشت سر شاملو هم می گفتند .
وی با اشاره به بازی اش در یک فیلم که موجب کسب عنوان بهترین بازیگر از نگاه منتقدان نیز شد گفت :در 20 و چند سالگی به دلایلی دوره بازیگری را دیدم اما با شروع انقلاب رها کردم ولی بعدها هم برای دل خودم فیلم بازی کردم نه این که بخواهم بازیگر شوم . این شاعر گیلانی خاطرنشان کرد: صمیمیت خودم با خودم ، دروغ نگفتن خودم به خودم باعث شد که خوشبختانه یک عده با من همدلی کردند.
وی با اشاره به این که نیچه می گفت اگر هنر نبود واقعیت ما را خفه می کرد تصریح کرد: این سیاستمداران هستند که واقعیتها را شکل می دهند و فقط هنر است که دروغ نمی گوید ، هنر اثر گذار که به قلب شما نفوذ کند.
وی در ادامه تعدادی از اشعارش را برای حاضران خواند و از سرودن و خواندن ترانه ای خبر داد که طی ماههای آینده منتشر می شود.
شمس لنگرودی از پژوهشکده گیلان شناسی دانشگاه گیلان و محسن آریاپاد شاعر و ترانه سرای گیلان به پاس برگزاری این برنامه قدردانی کرد.
*شاعری شبیه شعرش
در ادامه برنامه سینا جهان دیده استاد ادبیات دانشگاه گیلان و منتقد ادبی در سخنانی به بررسی اجمالی شعر شمس لنگرودی پرداخت.
وی با اشاره به علاقه ی 27 ساله اش به شمس لنگرودی و اشعارش گفت : شمس لنگرودی شبیه شعر خودش است .
این استاد دانشگاه یاداور شد: شمس در دهه 60 شاعر مهمی است که از شاملو می گذرد . ایدئولوژی و اتوپیایی در شعر وی هست و شعرهایش به شعر لورکا نزدیک است.
وی با یاداوری سکوت 10 ساله شمس در دهه هفتاد آن را در نتیجه تحقیق بر روی تاریخ تحلیلی دانست و اظهار داشت : شعر ، اتفاقی در شمس است که نادر ، انسانی و دارای ابعاد خاص است.
این استاد ادبیات یکی دیگر از مسائل مهم در شعر شمس را تفکر شمس ، مواجهه با نیستی و حیرت و وجود نوعی تاسف در او دانست.
وی با اشاره به وجود ذهنیت تراژیک و تفکر تمثیلی در شعر شمس افزود: شمس شبیه فروغ و شاملو زندگی و دفتر شعرش یکی است .
جهان دیده خاطرنشان کرد: حتی در شعر عاشقانه اش نیز اندوهی بیکران است و هسته تراژیک دارد .
وی در ادامه در باره سورئالیسم در اشعار شمس ، آشنایی وی با سبک هندی و برتر دانستن مضمون از موضوع از نگاه شمس سخن گفت .
*نگاه رندانه به جهان
رحیم رسولی از طنزپردازان گیلانی در ادامه همایش اظهار داشت : نگاه ، ذهن و زبان شمس و برخوردش با جهان هستی هوشیارانه و رندانه است .
وی همچنین با خوانش بخشهایی از دو شعر شمس به نگرانی های انسان معاصر در باب مرگ و ناامنی و بازتابش در شعر شمس اشاره کرد:دیر آمدی موسی / دوران اعجازها گذشته است/ عصایت را به چارلی چاپلین بده / تا کمی بخندیم .
*شاعر ستایشگر شادکامی
رییس پژوهشکده گیلان شناسی نیز در این مراسم خطاب به شمس گفت: ما به شاعران بسیار وامداریم چرا که شما فرصت وقت خوش را به ما داده و به زندگی ما عظمت و معنا می بخشید .
وی از شمس لنگرودی به عنوان شاعر ستایشگر شادکامی یاد و خاطرنشان کرد : شما خلاهای ما را پر کردید .
وی ادبیات را مهمترین ثروت جامعه ایرانی دانست و افزود: ادبیات فارسی، آشنایی با متون ادبی معبری برای آموزش و پرورش انسان و جامعه فضیلتمند است .
این مردم شناس با اشاره به تعهد شمس به فرهنگ گیلان تصریح کرد : شناخت جزء نگر شما ، غرق شدن در فرهنگ ایران و گیلان برای ما و عموم مردم شناسان الهام بخش است .
وی با اشاره به اهمیت مردم شناسی و تاثیر آن در موازنه بین فرهنگ و دانش اظهار داشت : مردم ما ارتباط عمیقی با شاعرانشان دارند.
*نمود بوم گرایی در شعر شمس
در ادامه دکتر نگین بی نظیر از استادان ادبیات دانشگاه گیلان به نمودهای بوم گرایی در شعر شمس لنگرودی پرداخت .
وی اظهار داشت: وقتی یک گویش ور زبان رسمی مثل زبان فارسی دارد و این زبان در برخورد با یک زبان گونه، گویش و یا زبان دیگر قرار می گیرد به واسطه اقتدار زبان رسمی و از طرفی رسوب و ته نشین شدن زبان محلی و بومی این تعامل ها به صورت دادو ستد زبانی و مجموعه تحولات زبانی خود را نشان دهد .
وی تصریح کرد: وقتی ما صحبت می کنیم به شکل اجتنابی ناپذیری تاثیر گویش و زبانمان در کنار زبان رسمی خود را نشان می دهد و به انحای مختلف خودنمایی می کند .
به گفته وی در متنی که به زبان رسمی نوشته می شود اعم از داستان یا شعر آنجا هم رد پای این زبان محلی مشهود است .
وی اظهار داشت :تاثیر زیست بوم و محیط جغرافیایی و صبغه اقلیمی به گونه ای شناسنامه یک اثر است که وجه تمایز از آثار هم شکل خودش می شود.
بی نظیر خاطرنشان کرد: در شعر استاد لنگرودی تکیه بر شبکه های واژگانی ، بافت تصویری و تعبیر آفرینی هایی است که از محیط گرفته شده و واژگانی که ذاتا تمایز بومی دارند و واژه اثر را به جغرافیای خاصی مرتبط و معنا دار می کند .
*زبان دارای قدرت جادویی است
دکتر سبز علی پور شاعر منتقد و پژوهشگر بعنوان یکی دیگر از سخنران های مراسم به بررسی آواز واژه ها در شعر شمس لنگرودی پرداخت .
وی با بیان این که جهان را واژه ها مدیریت می کنند از قدرت جادویی زبان سخن گفت .
وی اظهار داشت : شاعران از قدرت جادویی زبان برخوردارند و آن را زودتر از فلاسفه کشف کرده اند و بعد از پیامبران ، جاودانه ترین اشخاص شاعران هستند .
وی با بیان این که شعرا با قدرت هستی سازی زبان آشنا هستند خاطرنشان کرد: در شعر شمس هم رگه هایی از این دیده می شود آنجا که می گوید ببین چگونه سنگ ریزه های واژگان را بر هم می گذاریم تا برای تو آرامگاهی بسازیم.
وی با بیان این که شاعران از نقش هستی سازی واژه ها خبر دارند افزود: اشعار شمس نشان می دهد که وی زبان را هستی ساز می داند .
آیین نکوداشت محمد شمس لنگرودی به همت پژوهشکده ی گیلان شناسی دانشگاه گیلان، مجمع اسلامی فرهنگیان گیلان و انجمن شعر گیلان برگزار شد.
باران /ببار/ببار و خیابان ها را غرق کن /بر سر این چهار راه/در انتظار نوحیم/باران ببار و تنگ حوصلگی مکن/آب ، اگر از سر نگذشته باشد/کشتی نوح/ نخواهد رسید /نوح خواهد آمد/و کبوترش را/بر میدان ها و اداره های دفن شده در توفان/رها خواهد کرد/تا بر نک بانک ها بنشیند/و از رستگاری/خبر آورد /قدری شتاب کن باران/ببین دلال های چوب/چه گونه بر هر سویی می دوند و عرق می ریزند/باران/ببار و خیابان ها را غرق کن/و فقط لامپ ها را نپوشان/که چهره ی نوح را ببینیم/
ما از جماعت کشتی/فقط ابلیس را می شناسیم.
محمد تقی شمس لنگرودی زاده ی 26 آبان 1329 لنگرود در شرق گیلان است . شعرهایش رایحه ای عاشقانه دارد .
به باور او جهان در حال فرورفتن در یک منجلاب است و شعر شاید جان پناهی برای وی.
سرودن شعر را از دهه 1350 آغاز کرده و دلبستگی پدر شاعرش در علاقمندی وی به دنیای شعر موثر بوده . نخستین شعرش را در 16 سالگی سرود و در مجله «امید ایران» منتشر کرد. اولین مجموعه شعر او نیز با عنوان «رفتار تشنگی» در سال 1355 منتشر شد. وی دانش آموخته اقتصاد در مدرسه عالی بازرگانی رشت است . مجموعه‌ شعرهای «رفتار تشنگی»، «در مهتابی دنیا»، «خاکستر و بانو»، «جشن ناپیدا»، «قصیده لبخند چاک چاک»، «نت‌هایی برای بلبل چوبی»، «پنجاه و سه ترانه عاشقانه»، «باغبان جهنم»، «ملاح خیابان‌ها»، «لب‌خوانی‌های قزل‌آلای من»، «رسم کردن دست‌های تو»، «می‌میرم به جرم آن‌که هنوز زنده بودم»، «شب، نقاب عمومی است»، «آوازهای فرشته‌ بی‌بال»، «تعادل روز بر انگشتم» و «و عجیب که شمس‌ام می‌خوانند» (63 ترانه عاشقانه) از آثار منتشرشده شمس لنگرودی هستند.
او همچنین رمان‌های «رژه بر خاک پوک» و «آن‌ها که به خانه من آمدند»، کتاب‌های کودک «شبی که مریم گم شد» و «رومی و بومی» و کتاب‌های «تاریخ تحلیلی شعر نو» (در 4 جلد)، «گردباد شور جنون» (سبک هندی و کلیم کاشانی)، «مکتب بازگشت» (بررسی شعر دوره‌های افشاریه، زندیه، قاجاریه)، «رباعی محبوب من» و «روزی که برف سرخ ببارد» را منتشر کرده است.
این شاعر گیلانی در فیلم‌های «فلامینگوی شماره 13»، «احتمال باران اسیدی»، «پنج تا پنج» و «دوباره زندگی» هم بازی کرده است.
6030