بزرگنمايي:

نسیم گیلان- موسیقی خیابانی چند سالی است که مانند دیگر شهرهای بزرگ ایران، در رشت هم پا گرفته؛ موقعیت مناسب پیاده راه فرهنگی مرکز رشت و همچنین استقبال مردم از این پدیده نوظهور باعث شده تا این اجراها پای ثابت شب های روشن، نیمه روشن و گاه تاریک رشت شوند.
گروه های موسیقی که عمدتا جوانانی هستند که از این راه کسب درآمد می کنند، با شور و علاقه این کار را پی می گیرند و امیدوارند که وضعیتی بهتر نسبت به وضعیت حال حاضرشان پیدا کنند. در همین راستا به سراغ یکی از گروه های موسیقی خیابانی شهر رشت رفته ایم که از لحاظ شخصیت کاری توانسته مرز مشخصی برای خود تعیین کند و بسیار دیده شود.
افراز فرهادی نیا و عرفان صدیق دو عضو گروه گس هستند که این روزها چهره های آشنایی برای عابران شهر شده اند. در این مصاحبه افراز فرهادی نیا به نمایندگی از این گروه به سوالات ما پاسخ داده و از دغدغه های این گروه می گوید.

آقای فرهادی نیا چند سال است که به کار موسیقی مشغول هستید؟
من از سال 80 یعنی حدود 17 سال است که گیتار می زنم و با موسیقی سر و کار دارم. عرفان صدیق، دوست و همکار من هم از سال ها پیش آواز می خواند و چند سالی می شود که نواختن ساز دهنی را هم فراگرفته است.
فعالیت گس از کجا شروع شد؟
من قبل از شروع به نوازندگی خیابانی شغلی داشتم که متاسفانه جوابگوی هزینه های زندگی نبود و در این شرایط به پیشنهاد بعضی از دوستانم که در خیابان ساز می زدند تصمیم گرفتم این عرصه را امتحان کنم. در ابتدا یک سال به تنهایی ساز می زدم تا این که با عرفان آشنا شدم و فهمیدم هم آواز می خواند و هم ساز دهنی می زند. از زمان آشنایی ما تا الان تقریبا دو سال است که با هم و در قالب گروه دو نفره مان، «گس» این کار را انجام می دهیم. وقتی هم که کارمان جدی تر شد هر دو از محل کارمان ( من در یک شرکت تجاری و عرفان هم در نجاری کار می کرد) بیرون آمدیم و رسما نوازنده خیابانی شدیم.
استقبال مردم از کار شما چطور بود و آیا درآمد حاصل از این کار کفاف هزینه های شما را می داد؟
بله خوشبختانه استقبال مردم همیشه و تحت هر شرایطی خوب بود. البته ما هم در مقابل تلاش می کردیم آهنگ هایی را انتخاب کنیم که اولا از لحاظ فنی حرفی برای گفتن داشته باشند و دوما برای مردم خاطرانگیز باشند.
گروه «گس» نسبت به سایر گروه های موسیقی خیابانی رشت بسیار بیشتر دیده شد، از بازخوردهایی که از طرف مردم و سازندگان آثار دریافت کردید، بگویید.
بله خوشبختانه ما خیلی خوب دیده شدیم و بازخوردهای عجیبی هم دریافت کردیم. گاهی کلیپ های کوتاهی که از برخی از اجراهایمان منتشر می کردیم بالغ بر سی هزار بازدید داشت و بسیاری از سازندگان آثاری که ما آثارشان را اجرا می کردیم، از جمله آقای «اردلان سرافراز» و «گروه پالت» کلیپ های ما را در صفحه های شخصی شان بازنشر کردند و خوشبختانه همه این ها باعث شد که بیشتر دیده شویم و گستره مخاطبانمان هم وسیع تر شود.
با این حال آیا قصد دارید که جدی تر فعالیت کنید و خودتان موسیقی تولید کنید؟
بله قطعا تولید موسیقی هم در برنامه ما هست کما اینکه تاکنون چند تجربه محدود هم داشته ایم اما فعلا عمده تمرکزمان روی بازخوانی و بازآفرینی آهنگ هایی است که همان طور که در بالا گفتم اولا از لحاظ فنی در سطح استانداردی باشند و دوما مردم با آن ها خاطره داشته باشند.
اگر قرار باشد در فضایی جدی تر با اخذ مجوز موسیقی تولید کنید آیا باز هم به نوازندگی خیابانی ادامه می دهید؟
بله قطعا ادامه می دهیم و فعالیتمان را متوقف نخواهیم کرد. الگوی ما هم آقای «مهرداد مهدی» است که چند سالی است مجوز گرفته و در سالن های مختلف کنسرت برگزار می کند و آلبوم تولید می کند اما همچنان صبح ها در میدان ونک تهران مستقر است و آکاردئون می زند و ما هم قطعا این شیوه را ترک نمی کنیم. با وجود این که بسیار دیده شده ایم و از طرف بسیاری از رستوران های معروف رشت پیشنهاد داریم اما با وجود محدودیت های فراوان اجراهای خیابانی مان را هیچ وقت متوقف نمی کنیم چرا که خودمان ارتباط با مردم و حضور در خیابان را بیشتر می پسنیدم.
از مشکلات و سختی های نوازندگی خیابانی بگویید.
خوشبختانه مردم همیشه با ما خوب بوده اند. فرقی هم ندارد که از چه تیپ و دسته ای باشند. مخاطبان ما چه جوانان باشند و چه یک فرد روحانی همیشه برخورد خوبی با ما داشته اند و از کار ما استقبال کرده اند؛ بیشتر محدودیت هایی که گاهی اوقات برای ما ایجاد می شود از طرف مسئولین انتظامی و امنیتی است البته نیروهای نیروی انتظامی عموما برخورد خوبی با ما دارند و حضور ما را پذیرفته اند؛ محدوده جغرافیایی استقرار ما هم خیلی مهم است مثلا در محدوده پیاده راه شهرداری و خیابان اعلم الهدی محدودیت ها خیلی زیاد است چون معتقدند موقع ساز زدن مردم تجمع می کنند و برقراری نظم در این شرایط با مشکل رو به رو خواهد شد.
آیا برای دریافت مجوز از نهادهای مربوطه اقدام کرده اید؟
اوایل امسال وقتی زمزمه اجرای طرح شب های روشن مطرح بود یکی از مسئولان نهادهای فرهنگی به ما پیشنهاد داد تا در جلسه سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری رشت شرکت کنیم. ما در جلسه شرکت کردیم و قرار شد در مدت تعطیلات گروه های خیابانی با دریافت مجوز موسیقی اجرا کنند تا این جا به نظر همه چیز خوب بود اما پس از آن از ما درخواست کردند که لیست آهنگ های اجرایی را به شورای نظارت شهرداری رشت بسپاریم تا آهنگ ها هم بازبینی شوند اما پس از این پیشنهاد ما پا پس کشیدیم و راضی به فیلتر شدن محتوی کارها نشدیم چراکه از طرفی قطعا ماجرای اخذ مجوز و نظارت بر کارهای اجرایی به مرور زمان منجر به حذف ما خواهد شد و از طرف دیگر اصلا ذات موسیقی خیابانی با این قبیل اقدامات همخوان نیست.
با وجود همه این موارد چه درخواستی از متولیان فرهنگ استان دارید؟
ما در شرایطی زندگی می کنیم که اکثر جوانان برای پیدا کردن کار و کسب درآمد با مشکل رو به رو هستند حال وقتی خود ما در این شرایط کارآفرینی انجام می دهیم و با استفاده از هنرمان کسب درآمد می کنیم دیگر حداقل درخواست ما این است که سنگ جلوی پای ما نیندازند. باید باور کنیم که کاری که ما انجام می دهیم اگر در هر کشور دیگری بود علاوه بر پذیرفته شدن از جانب نهادهای فرهنگی با حمایت هم همراه می شد اما متاسفانه نه تنها حمایتی از ما نمی شود، بلکه جلوی فعالیت فرهنگی خودجوش ما هم گرفته می شود جدای از این موارد می دانیم که رشت یک شهر توریستی است و قطعا فعالیت ما می تواند جاذبه مضاعفی برای گردشگران ایجاد کند چراکه بارها شده ما حین اجرای یک قطعه از موسیقی غربی گردشگران را شگفت زده کرده ایم چراکه انتظار نداشتند بهترین آثار موسیقایی شان با کیفیت مطلوب در سرزمین های دور از وطنشان هم اجرا شود.
از ماجرای بنر پیاده راه رشت بگویید؛ دقیقا چه اتفاقی افتاد؟
چند وقت پیش یکی از اعضای شورای شهر گفت صحبت هایی شده تا نوازندگان خیابانی ساماندهی شوند و به آنها مجوزهایی داده شود اما خب همزمان تاکید کرد که نمی توانید هر آهنگی را اجرا کنید و طبیعتا ما باز هم قبول نکردیم. بنابراین وقتی ما بنر را دیدیم چندان تعجب نکردیم و می دانستیم قرار است تغییراتی در وضعیت ما ایجاد شود.

«ارثیه ای» در دست سوء مدیریت فرهنگی!
قطعا دغدغه های گروه «گس» با دغدغه دیگر گروه های موسیقی خیابانی مشترک است و آنها جز اجازه یافتن برای عرضه هنر خود و کسب درآمد از این راه درخواست دیگری ندارند. با این حال درج بنری که اخیراً در محدوده پیاده راه فرهنگی نصب شد، نگرانی ها را نسبت به ادامه فعالیت این گروه ها افزایش داده؛ بنری که معلوم نشد از طرف چه نهادی نصب و ئر نهایت جمع آوری شد.
به نظر می رسد پیاده راه شهرداری در ادامه حیات پر افت و خیز خود باز هم دستخوش تغییر شود و کماکان کشاکش ها بر سر راهبرد فرهنگی آن ادامه داشته باشد؛ شاید آن زمان که شهردار وقت رشت طرح ایجاد پیاده راه را عملی کرد، گمان نمی برد ارثیه اش برای رشت جدای از به بار آوردن مشکلات ترافیکی، مرهمی بر زخم های فرهنگی این شهر نیز نگذارد.
اینک مسئله نوازندگان خیابانی در کنار نبود مکانی مناسب برای اجرای آنان، پیاده راه فرهنگی را بیش از پیش مرکز توجهات قرار داده و لازم است نهادهای فرهنگی و اجتماعی متولی، در تعامل و همکاری مشترکی، ظرفیت های فرهنگی بالقوه پیاده راه را بالفعل کنند و پیاده راه فرهنگی رشت را نه مکانی فقط برای پیاده روی های شبانه و محل عبور عابران ، بلکه مکانی برای پاسداشت و اشاعه فرهنگ بومی گیلان بدانند.