بزرگنمايي:

نسیم گیلان -
تبعات بیمه‌ای انفجار نفتکش‌ها
٢٦٣
٠
دنیای اقتصاد / متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
حمله به شش نفتکش در آب‌های اطراف تنگه هرمز طی یک بازه زمانی یک ماهه، اتفاقی نیست که آثار آن به راحتی برای بازارهای مرتبط با بازار نفت قابل هضم باشد. واکنش به اتفاقاتی این‌چنینی که می‌تواند وضعیت عادی یکی از مهم‌ترین آبراهه‌های دنیا را تحت تاثیر قرار دهد، معمولا خود را به شکل «افزایش هزینه» نشان می‌دهد. «هزینه بیمه» و «نرخ اجاره» نفتکش‌ها دو حوزه‌ای هستند که طی روزهای گذشته و بعد از حمله به دو نفتکش‌ در آب‌های عمان، وارد فاز افزایشی شده‌اند.
بر‌اساس گزارش‌های موجود،‌ صاحبان تانکرهای نفتی بعد از حملات اخیر به دو نفتکش، برای بارگیری از بزرگ‌ترین‌ منطقه صادارتی نفت خام دنیا، با نوسانات جدی در هزینه‌های بیمه‌ای مواجهند. در واقع افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیک در منطقه خلیج‌فارس باعث شده است صاحبان نفتکش‌ها هر بار برای ورود به خلیج فارس با هزینه‌های بیمه‌ای بیشتری مواجه باشند. بلومبرگ آخرین رقمی را که سوپرتانکرها به‌عنوان حق بیمه ریسک جنگ برای ورود به آب‌های منطقه پرداخت کرده‌اند، 185 هزار دلار برای سوپرتانکرها عنوان می‌کند. به گفته فعالان این بازار، بعد از حملات اخیر هزینه یاد‌شده برای این نفتکش‌ها 50 هزار دلار افزایش پیدا کرده است.تنش‌های اخیر در خلیج فارس هزینه‌های بیشتری نیز برای فعالان حوزه نفت به همراه داشته است. توقف فعالیت‌‌ کاری در حالی می‌تواند بزرگ‌ترین‌ هزینه برای یک شرکت یا صاحب نفتکش باشد که این اتفاق در حال رخ دادن است. در حال حاضر روند اجاره نفتکش‌ها برای ورود به منطقه خاورمیانه از سوی برخی افراد و شرکت‌هایی که مشغول به انجام این کار بوده‌اند، متوقف شده‌ است. این اتفاق را می‌توان واکنشی جدی‌تر نسبت به افزایش هزینه‌های بیمه‌ای عنوان کرد.
به این ترتیب اگرچه حوادث اخیر در آب‌های تنگه هرمز به‌صورت مقطعی رشد قیمت نفت خام را به همراه داشت، اما بازگشت قیمت‌ها به این معنا نیست که افزایش‌ هزینه‌ها در زمینه حمل و نقل از بین رفته است. روز پنج‌شنبه، همزمان با وقوع حملات به دو نفتکش «فرونت آلتر» با پرچم جزایر مارشال و «کوکوکا کوریجیس» با پرچم پاناما که حامل فرآورده‌های نفتی بودند، قیمت نفت نهایتا بیش از 2 درصد افزایش پیدا کرد. این افزایش قیمت تحت فشار نگرانی‌های حاصل از تداوم تنش‌های تجاری آمریکا و چین در نخستین روز معاملاتی این هفته تداوم نیافت. با این حال کارشناسان عقیده دارند وقوع حوادث اخیر در نزدیکی تنگه هرمز که یکی از مهم‌ترین شاهراه‌های تجارت نفت جهان به شمار می‌رود، می‌تواند تاثیر ماندگاری روی قیمت نفت داشته باشد. این احتمال با توجه به این موضوع مطرح می‌شود که مالکان کشتی، کارگزاران دریایی و بیمه‌گران اتکایی؛ حق بیمه نفتکش‌هایی را که از طریق این منطقه عبور می‌کنند، بالا برده‌اند و نرخ حمل بالاتری برای انتقال نفت از خاورمیانه مطالبه می‌کنند.
برای مثال، شرکتی که نفتکش نروژی فرونت آلتر را بیمه کرده بود، هزینه بیمه جنگ را افزایش خواهد داد. به گزارش بلومبرگ، شرکت DNK کشتی یاد شده را به‌طور کامل تحت پوشش بیمه قرار داده بوده است. کشتی‌هایی با ابعاد فرونت آلتر، بین 30 تا 50 میلیون دلار ارزش دارند و شرکت‌های بیمه تعهد دارند تحت پوشش بیمه جنگ و هرگونه خسارتی را که از اقدامات تروریستی یا جنگی به کشتی وارد می‌شود، پرداخت کنند. محموله‌های این نفتکش‌ها به شکل جداگانه و تحت سیاستی مجزا بیمه می‌شوند. بر اساس این گزارش، روز گذشته و تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت 16 به وقت تهران) هر بشکه نفت خام برنت با 65 سنت کاهش قیمت از محدوده 62 دلار بر بشکه که در پی حملات به نفتکش‌ها به آن رسیده بود، فاصله گرفت و روی 36/ 61 دلار بر بشکه ایستاد. نفت خام آمریکا نیز 52 سنت کاهش قیمت را تجربه کرد و به 99/ 51 دلار بر بشکه رسید.
منطقه پرخطر برای نفتکش‌ها
هزینه‌هایی که کشتی‌ها باید برای رفت‌و‌آمد پرداخت کنند، موارد مختلفی از جمله انواع مختلف بیمه‌ها را شامل می‌شود. به گزارش رویترز، یکی از انواع این بیمه‌ها «پوشش ریسک جنگ» است که علاوه بر آن یک حق بیمه اضافی بابت ورود به مناطق پرخطر پرداخت می‌شود. این حق بیمه‌های جداگانه، با توجه به ارزش کشتی یا بدنه آن، برای یک دوره هفت روزه محاسبه می‌شود. طبق اعلام شرکت‌های بیمه‌کننده، کشتی‌های بزرگی که از آب‌های خلیج فارس تردد می‌کنند، اخیرا با افزایش هزینه‌ای بیش از 200 هزار دلار برای هر هفت روز مواجه شده‌اند. این میزان دو برابر گران‌تر از نرخ‌های هفته قبل از وقوع این حملات است. بر اساس گزارش اویل پرایس، کلوپاترا دومبیا هنری، رئیس دانشگاه دریایی جهان در سوئد هشدار داد که حملات اخیر پیامدهای قابل توجهی برای صنعت کشتیرانی خواهد داشت؛ زیرا روی هزینه فعالیت و ظرفیت نفتکش تاثیر می‌گذارد. همچنین پیامدهایی برای بیمه، خدمه و اقدامات احتیاطی بیشتر برای فعالیت کشتی‌ها خواهد داشت.
طی جریان حمله به دو نفتکشی که یکی از ابوظبی به سمت ژاپن در حال حرکت بود و دیگری از عربستان سعودی به مقصد تایوان می‌رفت، اگرچه خسارات وارد شده جدی بود و منجر به آتش‌سوزی شد، اما با کنترل آتش از غرق شدن آنها یا گسترش خسارات به محموله جلوگیری شد. به گفته فعالان حوزه بیمه نفتکش‌ها، چنانچه یکی از این دو نفتکش غرق می‌شدند، هزینه سالانه بیمه جنگ نفتکش‌ها با جهشی بیشتر نیز همراه می‌شد. پیش از این و همزمان با حمله به چهار نفتکش در بندر فجیره، کمیته جنگ انجمن بازار لویدز که شامل نمایندگان بیمه‌گران لوید و انجمن بیمه‌گران بین‌المللی لندن است، لیستی را به‌روزرسانی کرده که در آن ریسک کل منطقه خلیج‌فارس و آب‌های اطراف آن افزایش داده شده است. این لیست دریای عمان، آب‌های امارات متحده عربی و آب‌های خلیج فارس را شامل می‌شود.
مارکوس بیکر، رئیس جهانی عملیات دریایی در بیمه مارش در این زمینه به رویترز گفته است: حق بیمه جنگ بعد از تصمیم کمیته جنگ در لندن که بر پرریسک بودن منطقه خاورمیانه تاکید کرده است، به دو برابر افزایش یافت. حدود یک‌پنجم از نفتی که در دنیا به مصرف می‌رسد، از طریق تنگه هرمز به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد. تولیدات عربستان سعودی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین‌ تولیدکنندگان نفت خام دنیا نیز برای رسیدن به دست مشتریانش، به عبور از این شاهراه نفتی نیازمند است. بنابراین طبیعی است که با بروز کمترین حوادث در این مسیر حیاتی، قیمت نفت یا هزینه‌های مربوط به حمل و نقل آن دچار افزایش شود. این در حالی است که کارشناسان عقیده دارند ریسک‌های ژئوپلیتیک فعلی از زمان جنگ آمریکا در عراق (سال 2003) به این سو دیده نشده است. بر همین اساس کارشناسان حوزه بیمه انتظار دارند در سال پیش‌رو و با افزایش تنش‌ها در منطقه، یک رشد دیگر در هزینه بیمه‌ها رقم بخورد. این افزایش هزینه برای بدنه کشتی‌ها، ماشین‌آلات و ریسک جنگ است و احتمالا بین 10 تا 20 درصد خواهد بود. به این ترتیب یک بار دیگر صنعت بین‌المللی حمل و نقل دریایی خود را میان بحرانی می‌بیند که هیچ کنترلی بر آن ندارد.
به گزارش اس‌اندپی گلوبال پلتس، منابع آگاه می‌گویند در حال حاضر صاحبان کشتی‌ها باید 1/ 0 تا 4/ 0 درصد از ارزش کشتی را به بیمه‌ها پرداخت کنند. این میزان در مقایسه با 02/ 0 درصد که پیش از حملات اخیر رایج بود، رشد چشمگیری داشته است. با وجود این میزان افزایش قیمت در نرخ پوشش بیمه نفتکش‌ها که نگرانی را در میان بیمه‌گذاران و مشتریان آنها برانگیخته است، کارشناسان انتظار دارند یک حمله دیگر در منطقه بار دیگر به افزایش حق بیمه کشتی‌ها منجر شود. بر این اساس شرکت بیمه «هلنیک وار ریسک کلوب» نیز اعلام کرده اگرچه جزئیات کامل حوادث اخیر در آب‌های دریای عمان هنوز تایید نشده است، اما به نظر می‌رسد تهدید فزاینده‌ای برای کشتی‌هایی که در این منطقه تردد می‌کنند، وجود دارد. به همین دلیل احتمال دارد که نرخ‌های پریمیوم اضافی (که علاوه بر بیمه جنگ دریافت می‌شود) فورا افزایش پیدا کند. در حال حاضر شرکت یاد شده سرگرم مذاکره با بیمه‌کنندگان خود برای فراهم کردن بهترین شرایط ممکن برای اعضایش است.
عدم افزایش هزینه اجاره نفتکش‌ها ؟
با وجود افزایش هزینه‌های چشمگیر در نرخ بیمه نفتکش‌ها، آن‌طور که اس‌اندپی گلوبال پلتس گزارش می‌دهد، در نرخ اجاره نفتکش‌ها دچار تحول خاصی نشده است. این اتفاق به کاهش تقاضا برای اجاره نفتکش‌ها بازمی‌گردد. با این حال رویترز در گزارشی در همین زمینه، به افزایش نرخ اجاره نفتکش‌ها اشاره کرده است. طبق این گزارش، نرخ اجاره سوپرتانکرها برای حمل نفت از منطقه خاورمیانه و خلیج فارس، در حال حاضر در بالاترین سطح در دو ماه گذشته قرار دارد. این نرخ روز پنج‌شنبه هفته گذشته و پس از وقوع حملات، به حدود 13 هزار دلار در هر روز رسیده است که حدود دو هزار دلار در روز بیشتر از نرخ روز چهارشنبه است. فعالان این حوزه انتظار ندارند نرخ‌ اجاره نفتکش‌ها با توجه به شرایط فعلی، با رشد همراه باشد با این حال باید در انتظار هفته‌های پیش‌رو ماند زیرا اگر حملاتی این چنینی بار دیگر تکرار شوند، نمی‌توان انتظار داشت شرایط اجاره نفتکش‌ها نیز به همین شکل باقی بماند.