بزرگنمايي:

نسیم گیلان -
نوزاد ناقص‌الخلقه سرراهی!
١٦٧
٠
سیاست روز / متن پیش رو در سیاست روز منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
رئیس‌جمهوری در دیدار با سفیر فرانسه گفته «از بین رفتن برجام، به نفع ایران، فرانسه، منطقه و جهان نیست» و ما کلا در معنی اینکه از بین نرفتن برجام که به گواه هم‌طیف‌های رئیس‌جمهور دستاوردی برایمان نداشته و طرفین هم به استناد صحبت‌های وزیر خارجه اقدام عملی در جهت تامین منافع برجامی‌مان چه سودی برایمان دارد دحال بررسی هستیم که تاکنون چیزی نیافتیم!
برجام نه آن کودک بازیگوشی بود که طرفدارانش می‌گفتند و نه آن نوزاد نارسی که می‌شد امید به بهبودش داشت، برجام یک ناقص‌الخلقه سرراهی بود که ما برش داشتیم و حالا نه می‌توانیم این موجود را نگه داریم و به قول رئیس‌جمهور نه می‌شود از سرپرستی او سرباز زنیم!! که اگر چنین باشد باید این نیز در تاریخ جمهوری اسلامی ثبت شود، اینکه رئیس‌جمهوری در مقابل چشم 80 میلیون ایرانی داخلی و میلیون‌ها جفت چشم خارجی گفت که افتخار می‌کند زبان دنیا را بلد است!! گفت که با همین فرمان حتی می‌‌تواند تمام تحریم‌های ایران را نقض کند اما تی تحریمهای هسته‌ای هم بابتش برجم را امضا کردیم برداشته نشد!
اما نکته مهم اینکه رئیس‌جمهور با همه این صحبت‌ها و شواهد ارائه شده، با توجه به اینکه دیده است که برخلاف تصور تیم وزارت خارجه نه امضای کری تضمین بود و نه قراردادی که بسته شده توانست بیش از دوره اوباما که خود شروع کننده نقض تعهدات برجامی بود دوام بیاورد، باز هم معتقد است که اگر برجام (بخوانید تعهدی که امریکا و اروپا نقضش کرده‌اند و تنها ما متعهد مانده‌ایم!) اگر از بین رود ما هم جزو متضررکنندگانیم! کاش روحانی توضیح می‌داد که متعهد ماندمان چه نفعی دارد که اگر تعهد بمیرد نخواهد داشت!!
اوایل سال 97 بود که سیدعباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه کشورمان طی سخنانی در مؤسسه چتم‌هاوس در لندن اعلام کرد: «اگر توافق هسته‌ای نفعی برای ایران نداشته باشد و اگر بانک‌ها همچنان از همکاری با جمهوری اسلامی خودداری ورزند، ‌ایران از برجام خارج می‌شود». اما او در 5 آذر 97 بود که گفت: «مزایای برجام برای ایران نزدیک به صفر است». حتی پیش از عراقچی، محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در مصاحبه اختصاصی گفته بود: «ما حق داریم این توافق (برجام) را ترک کنیم، اما گزینه دیگری نیز وجود دارد و باید ببینیم چگونه می‌توانند منافع مردم ما را تأمین کنند».
اما اینکه رئیس‌جمهوری به یکباره و بعد از بیان این سخنان و تایید اینکه برجام برایمان دستاوردی نداشته باشد در مواجهه با یک مقام دسته چندم فرانسوی ایران را در کنار اروپا گذاشته و بگوید همه از نقض شدن و از بین رفتن برجام ضرر می‌کنند، جای تامل دارد، خصوصا وقتی می‌دانی روحانی در نطقی قدرتمند چندی پیش به اروپا هشدار داد که اگر برجام نقض شود دیگر حاضر نیست هزینه‌های مبارزه با تروریست و مبارزه با موادمخدر را در خاک کشور مادی و معنوی تامین کند و این زنگ خطری برای اروپا بود که می‌توانست میلیون‌ها مهاجر و صدها تن موادمخدر را به قلب این قاره بفرستد!
برایمان عجیب است که چطور علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، به اتحادیه اروپا هشدار داد که اگر به تعهداتش در زمینه بهره‌مند شدن تهران از منافع اقتصادی برجام عمل نکند این وضعیت «عواقب ناگوار» به دنبال خواهد داشت. او اما نگفت که منظورش از این عواقب ناگوار چیست و حالا که شاید نوبت به ترجمه کردن عواقب ناگوار برای اروپاست رئیس‌جمهور به جای تکرار متن قدرتمندش درباره عواقب ناگواری که انتظار اروپا را می‌کشد به یکباره موضعی بگیرد که انگار از بین رفتن برجام برای ما که هیچ دستاوردی نداشتیم هم مهم است و با این موضع‌گیری سخن دیگر مسئولانی را که خود برگزیده است زیر سوال ببرد!!
حمید بعیدی‌نژاد یکی از دیپلمات‌های ارشد مذاکره‌کننده و موثر در نوشتن برجام چند هفته بعد از عقد قرارداد یادداشتی را در مدح فواید برجام برای ایران نوشت که به جز اشاره به سفر مقامات اروپایی به ایران و سفر رئیس‌جمهور و وزیر خارجه به ایتالیا و انگلیس اینطور توضیح داد که «باید روشن باشد که آنچه طرف امریکایی و اروپایی در برجام متعهد شده‌اند، لغو تمامی صادرات از جمله نفت و گاز و پتروشیمی و کشتیرانی و حمل‌و‌نقل و خارج کردن تمامی شرکت‌های مربوط از فهرست شرکت‌های تحت تحریم از یک طرف و لغو تحریم‌ها و محدودیت‌های اقتصادی، مالی، بانکی و تجاری علیه ایران و شرکت‌های ایرانی از سوی دیگر است.
اما بی‌شک لغو محدودیت‌ها و تحریم‌ها الزاماً به معنای برقرار شدن فوری و خود بخود تمامی روابط عادی بازرگانی، اقتصادی و بانکی میان ایران و دیگر کشورها نیست، بلکه شرط لازم آن است. ما باید از شرایط لغو تحریم‌ها و محدودیت‌ها استفاده کامل را ببریم و با تلاش مضاعف خود تمامی روابط اقتصادی، بازرگانی و بانکی و مالی از دست رفته در این سالیان گذشته را باز‌سازی و برقرار کنیم.
تصور اشتباهی که اینجا وجود دارد آن است که این روابط بدون تلاش ما باید خودکار برقرار شوند. این یک برداشت قطعاً نادرست است که فکر کنیم همه برای برقراری این روابط با ایران خود پیشقدم خواهند شد. طبیعی است که بسیاری از کشورها و شرکت‌ها خود پیشقدم خواهند شد اما بخشی از بزرگ‌ترین شرکت‌ها و مؤسسات مالی و بانکی در کشورهای غربی که به دلیل جریمه‌های سنگینی که برای روابط گذشته خود با ایران پرداخته‌اند قدری احتیاط بیشتری خواهند کرد.
این طرف ایرانی است که باید با ابتکار عمل و برنامه دقیق به سمت برقراری روابط با این‌گونه مؤسسات وارد عمل شوند. آنچه برجام ایجاب می‌کند لغو تحریم‌هاست و برقراری روابط اقتصادی و بانکی به عهده کشور ما و نمایندگان طرف‌های مقابل ماست که به تلاش و حرکت مستمر و پیگیری مداوم نیاز دارد.» باهنر نایب رئیس اسبق مجلس شورای اسلامی نیز در فواید برجام در 25 دی‌ماه 95 گفته بود: «با برجام، تحریم‌هایی چون فروش نفت، تجاری و رفت‎وآمدها برداشته شد و معاملات راه افتاد.»
همین متن‌ها نشان می‌دهد که دو طیف سیاسی نگاهشان و خواستاش از برجام چه بود کمااینکه رهبری هم بارها در حین امضای تعهد برجام و بعد از آن فرمودند که این تعهد تنها برای برداشتن همه تحریم‌های هسته‌ای ایران منعقد شده است. اما آیا امروز کسی هست که همان خط اول دستاوردهای مورد انتظار برجام را برای ایران تایید کند؟! اگر نه صحبت رئیس‌جمهوری محترم کشورمان درباره آسیب دیدن ما از نابودی برجام چطور می‌تواند تفسیر یابد نکته‌ای است که تنها خود ایشان می‌توانند درباه آن توضیحات قانع‌کننده‌ای را به مردم ارائه دهند.
نکته آخر اینکه وقتی رئیس‌جمهور مقابل سفیر فرانسه آنطور که انتظار داریم مواضعی را که در مقابل مردم خودمان گفته تکرار نمی‌کند، نتیجه این می‌شود که ماکرون رئیس دولتی که 31 هفته است که مردم برای براندازی‌اش بیرون می‌آیند به قدری وقیح می‌شود که به جای حل مسایل داخلی کشورش که در آشوب است و توجه به تظاهرات مردمی بگوید «ایران را به صبوری و مسئولیت‌پذیری در برجام تشویق می‌کنم‎.»