بزرگنمايي:

نسیم گیلان -
کنایه دوپهلوی آشنا به خاتمی و قالیباف
k ١.٥
٠
شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
کنایه نه‌چندان اعتدالی به اصلاح‌طلبان و اصولگرایان. حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهور، در کنایه‌ای که ظاهرا محمدباقر قالیباف را هدف گرفته، در توییترش نوشت: «تعداد زیادی از جوانان عزیز نواصول‌گرا سودای نمایندگی مجلس دارند؛ این حقشان است. مشکل از اعتبار سوخته فرماندهان عزیزی است که مردم باید به ‌«تکرار می‌کنم» آنان پاسخ مثبت و به جوانان سیما ساخته رأی بدهند». این در حالی است که روی سخن آشنا صرفا قالیباف نیست. او زیرکانه در یک توییت دوپهلو، لیدر جریان اصلاحات را هم هدف گرفته است. مشاور روحانی به طور مشخص، عمدا از دو کلیدواژه «فرمانده» و «تکرار می‌کنم» استفاده کرده است. «فرمانده»، هم به سابقه فرماندهی قالیباف در نیروی انتظامی بازمی‌گردد و هم به نقش فرماندهی‌ای که او در راهبری جوانان اصولگرا با ایده نواصولگرایی برای خود تعریف کرده است. از سویی دیگر قراردادن این واژه در کنار عبارت «تکرار می‌کنیم» در یک جمله، خاطره سال 94 را در ذهن زنده می‌کند؛ زمانی که رهبر جریان اصلاحات که می‌توان از او هم به‌عنوان فرمانده این جریان یاد کرد، با انتشار یک ویدئو از مردم خواست که به هر دو فهرست مورد تأیید اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان، به صورت کامل رأی بدهند. او در آن ویدئو تأکید کرده بود که «تکرار می‌کنم به تمامی افراد هر دو لیست...». عبارت «تکرار می‌کنم» از آن زمان دست‌مایه نقد و گاه طنز و هجو منتقدان جریان اصلاح‌طلبی شده است؛ منتقدانی متعلق به جریان‌های مختلف، از کسانی که خود زمانی حامی اصلاح‌طلبان بودند تا اصولگرایان تندرو و حتی در جدیدترین ورژن، اعتدال‌گرایان. بخشی از جریان اعتدالی که در دولت حضور دارند یا حامی سفت‌وسخت دولت‌اند، گویا فراموش کرده‌اند که موجودیت دولت روحانی برخاسته از همین عبارت «تکرار می‌کنم» فرمانده جریان اصلاح‌طلبی است که حالا نه‌تنها سعی در تمسخر و نفی آن دارند، بلکه از ناقل آن به «فرمانده اعتبارسوخته» یاد می‌کنند. آنها گاه‌به‌گاه به صورت تلویحی یا صراحتا منکر نقش اصلاح‌طلبان و حامیان مردمی آنها در برآمدن روحانی شده‌اند.
آشنا زمانی هم در واکنش به این گفته عارف که پیروزی آقای روحانی در انتخابات را مدیون جریان اصلاح‌طلب دانسته و گفته بود که جریان اصلاحات دنبال سهم‌خواهی نیست، در توییتی کنایه‌وار نوشته بود: «امان از سهم‌خواهی افراد به اسم جریان!» اصلاح‌طلبان از دولت سهمی نخواستند، دولت هم سهمی به آنها نداد، اما زمانی که برخی اصلاح‌طلبان شروع به طرح برخی انتقادها از دولت کردند، صدای دولتی‌ها برخاست! وقتی که فردی مانند سعید حجاریان گفت: «ما با دکتر روحانی عقدی- به‌ صورت ائتلاف- نبسته بودیم. ایشان وعده‌هایی به مردم دادند و مردم هم به ‌دلیل همان وعده‌ها پای صندوق رأی رفتند. دفاع ما، بر اساس همین وعده‌ها بود و نه خواسته‌های حداکثری خودمان»، این گفته چندان به مذاق دولتیان خوش نیامده و محمود واعظی در پاسخ به او تلویحا پیروزی حسن روحانی در انتخابات به دلیل حمایت اصلاح‌طلبان را رد کرد و گفت: «این طبیعی است که در هر انتخاباتی عده‌ای از کسی حمایت می‌کنند و عده‌ای از فرد دیگری. اینکه ما در سال 96 با گروهی نشسته باشیم و با هم چیزی را به‌عنوان ائتلاف امضا کرده باشیم، خیر. نه در سال 92 این کار را کرده‌ایم و نه در سال 96. اینکه در سال 96 در کنار اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست‌جمهوری تلاش کردیم، با هم کار کردیم و ایستادیم تا این دولت انتخاب شود، درست است و این‌گونه هم بود». محمود واعظی یک‌بار دیگر هم گفته بود: «حزب اعتدال تنها حزبی بود که در سال 92، زمانی که همه می‌گفتند چرا حمایت می‌کنید، بیانیه داد، ایستاد و استان‌به‌استان سفر کرد تا پیروزی حاصل شد».
همین سخنان با واکنش اصلاح‌طلبان مواجه شد و آنها دولتی‌ها را به نمک‌نشناسی متهم کردند. عارف، رئیس فراکسیون امید مجلس، هم بعد از این گفته واعظی شروع به انتقاد از دولت کرد. محمدرضا عارف که قرار بود کمیته تعامل اصلاح‌طلبان با رئیس‌جمهوری را تشکیل دهد، در دیدار با اعضای تشکل مجمع فرهنگیان ایران اسلامی به حمایت این فراکسیون از دولت اشاره کرد و با انتقاد از برخی اعضای کابینه گفته بود برخی یادشان رفته چگونه بر سر کار آمدند.
جماعتی که عضو حزب اعتدال و توسعه‌اند یا به آنها نزدیک، گویا عامل اصلی پیروزی حسن روحانی در انتخابات را فعالیت‌های حزب خود تصور کرده‌اند. این در حالی است که خود حسن روحانی حداقل در سخنانش تاکنون چیزی نگفته است که چنین برداشتی را به مخاطب القا کند. او در جلسه 11 مهر سال گذشته در دیدار با جمعی از اصلاح‌طلبان گفته بود: «اصلاح‌طلبان نه متحد دولت، بلکه شریک دولت تلقی می‌شوند. دولت برای رفع موانع، آمادگی همکاری با همه گروه‌ها؛ چه اصلاح‌طلب، چه اصولگرا و همه آحاد مردم و روشنفکران را دارد». استفاده از عنوان شریک حتی بالاتر از ائتلاف قرار دارد؛ این در حالی است که واعظی چیز دیگری گفته بود: «برخی از واژه ائتلاف برداشت‌های دیگری در سر دارند؛ ممکن است ائتلاف در ذهن برخی یک معنی داشته باشد و در اذهان برخی دیگر، معنای دیگری. در ذهن برخی این معنی را می‌دهد که هر فرد و گروهی که از کسی حمایت کرده، به ‌معنی ائتلاف آن گروه با جریان پیروز بوده است؛ نه! ما می‌گوییم اینها همراهان بودند و با ما کار کردند. ائتلاف در ادبیات سیاسی به این معنی است که ما بنشینیم قول‌وقرار بگذاریم که دولت را چطور تشکیل بدهیم،‌ چند نفر از این‌طرف و چند نفر از آن‌طرف در دولت باشند، چه‌ مقدار سهم وزیر و چند سهم استاندار دارند؛ پس ما چنین ائتلافی با هیچ گروهی نداشتیم، نه‌تنها با اصلاح‌طلبان، بلکه با اعتدال و توسعه نیز چنین ائتلافی نکردیم». واقعیت اما چیز دیگری می‌گوید. اعضای اصلی حزب اعتدال و توسعه، ازجمله محمدباقر نوبخت، محمدرضا نعمت‌زاده، اکبر ترکان و محمود واعظی، مسئولیت‌هایی کلیدی در دولت روحانی داشته‌‌اند.
ادعاهای پیشین واعظی را اگر در کنار توییت کنایه‌آمیز اخیر آشنا قرار دهیم، به مصداق نمک‌خوردن و نمکدان‌شکستن می‌رسیم، آن هم درحالی‌که به نظر می‌رسد سرمایه اجتماعی اصلاح‌طلبی تا اینجای کار بیش از حد، هزینه دولت اعتدالی شده است و آن کسی که بابت ریزش این سرمایه اجتماعی دچار خسران شده، اصلاح‌طلبان بوده‌اند نه اعتدالیون که تاکنون صاحب بدنه مردمی و جریان مشخص و شناخته‌شده‌ای در کشور نبوده‌اند.
اسماعیل گرامی‌مقدم، سخنگوی حزب اعتماد ملی، پیش‌تر به «شرق» گفته بود: «مصادره‌کنندگان رأی ملت در طول این‌ سال‌ها سعی کردند که روحانی را برآمده از یک حزب نشان دهند. خود آقای روحانی نیز بعد از انتخابات سال 96 به اصلاح‌طلبان پشت کرد. روحانی در‌عین‌حال که با اصلاح‌طلبان ائتلاف کرد، به عهد خود پایبند نبود. من به‌عنوان یکی از اعضای شورای سیاست‌گذاری شاهد بودم که محمد شریعتمداری به‌عنوان نماینده روحانی در جلسه شورا حضور داشت و به اصلاح‌طلبان التماس می‌کرد که در جمع‌کردن رأی برای روحانی فعالیت کنند... چند درصد از رؤسای استان‌ها از حزب اعتدال بودند؟ اساسا این حزب در شهرستان‌ها دفتر داشت؟ اگر اصلاح‌طلبان حمایت نمی‌کردند، روحانی رئیس‌جمهور نمی‌شد... حزب اعتدال در میان مردم چه آبرویی دارد؟ اگر آبروی اصلاحات نبود، آیا مردم به حسن روحانی رأی می‌دادند؟... دولت روحانی تا ابد ماندگار نیست و روزی تمام می‌شود و آنچه باقی می‌ماند آبروی سیاسی است...».