بزرگنمايي:

نسیم گیلان -
یک دستور و سه ابهام
١٩
٠
اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
کاخِ سفیدرنگ پاستور روز گذشته دوباره با حضور خبرنگاران رنگ‌وبویی تازه به خود گرفت تا شاید به این واسطه وزرا و معاونان رییس‌جمهوری درکنار سخنگوی تازه منصوب شده دولت دوازدهم و البته در غیاب محمود واعظی، رییس دفتر رییس‌جمهوری که در حدود 300 روزی که دولت بدون سخنگو به فعالیت پرداخت به نوعی سعی در ایفای غیررسمی نقش سخنگویی کرده بود و تقریبا هر هفته در جمع خبرنگاران حضور پیدا می‌کرد، به میان خبرنگاران آمده و به بخش اندکی از سوالات آنان در همان فرصت‌های چند دقیقه‌ای پاسخ دهند؛ پاسخی که بعضا می‌تواند موجبات احیای دوباره پایگاه رای رو به خاموشی رییس‌جمهوری را فراهم آورد، مشروط
بر آنکه در زمان صحیح و واژگانی صحیح‌تر، بیان شود. روز گذشته از میان 5 وزیر، یک سرپرست وزارتخانه و یک معاون رییس‌جمهوری و سخنگوی دولت که به میان خبرنگاران آمدند، اظهارات سخنگوی دولت، وزیر نفت و وزیر راه در کنار گفته‌های وزیر دفاع بیشترین بازخوردهای مجازی را به همراه داشت و در این بین گفته‌های وزرای بهداشت و جهاد در کنار گفته‌های سرپرست وزارت آموزش و پرورش در کنار رییس کل بانک مرکزی آنچنان که باید و شاید نتوانستند توجه مخاطبان مجازی اخبار را به خود جلب کنند.
برادر عباد روزهای دور و سخنگوی امروز و احتمالا فردای دولت، در این میان با دستی پُر به جمع خبرنگاران آمد تا شاید این اقدام او در کنار سایر اقداماتش چون برگزاری نشست هفتگی با خبرنگاران در محل و شکلی متفاوت، نوید روزهای بهتر و درمان بیماری دولت در زمینه اطلاع‌رسانی را دهد. ربیعی ابتدا و شاید مهم‌ترین بخش اظهارات خود را به مصوبات نشست روز گذشته هیات دولت که به ریاست حسن روحانی برگزار شد، اختصاص داد و از عزم جزم دولت برای بهبود وضع گردشگران خارجی و تسهیل روند ورود آنان به عنوان یکی از موارد درآمدزایی ارزی در دوران تشدید روزافزون اقدامات خصمانه کاخ سفید سخن به میان آورد. سخنگوی دولت که همچون سایر اعضا دومین کابینه دولت تدبیر و امید به ویژه شخص رییس‌جمهوری و وزیر امور خارجه، تحریم‌های ایالات‌متحده امریکا علیه ایران را تروریسم اقتصادی توصیف می‌کند، ضمن انتقاد از تحریم‌های امریکا گفت: «برای جذب بیشتر گردشگران خارجی و باتوجه به اینکه ایالات‌متحده امریکا متاسفانه در برنامه‌های تروریستی اقتصادی که دنبال می‌کند، شرایطی ایجاد کرده که هرکس به ایران می‌آید ممکن است به نحوی بترسد و بعدها دچار مشکل یا تحریم شود، امروز آقای روحانی دستور دادند که این گردشگران بدون مهر فیزیکی و ثبت در پاسپورت به ایران آیند که قرار است در همه فرودگاه‌های ما اجرا شود.»
روزهای گذشته یک دستور
آنچه روز گذشته ربیعی و به نقل از روحانی به زبان آورد، موضوعی است که 10 ماه و 2 روز قبل، یعنی 10 روز قبل از اینکه ربیعی به عنوان وزیر کار با استیضاح نمایندگان مجلس شورای اسلامی در تاریخ هفدهم مرداد ماه 97 رسما بیکار شود، نخستین‌بار از زبان یکی دیگر از اعضای ارشد کابینه دوازدهم از آن پرده‌برداری شد. علی‌اصغر مونسان، رییس سازمان میراث فرهنگی و صنایع گردشگری بیست‌وهفتم مرداد ماه سال گذشته طی اظهاراتی در جمع اعضای هیات‌مدیره هتلداران، خبر از «موافقت نیروی انتظامی و وزارت امور خارجه با مهر نخوردن ویزای گردشگران» داد. او گفت که این طرح علاوه بر موافقت دو نهاد مذکور، توسط وزیر صنعت، معدن و تجارت وقت به علاوه خودش امضا شده است. مونسان همچنین «ابراز امیدواری کرده بود که این مصوبه به‌زودی در هیات دولت تصویب شود.»
مجتبی کریمی، رییس وقت اداره گذرنامه و روادید وزارت امور خارجه چندی بعد از اظهارات مونسان، در جریان گفته‌هایی که ایسنا آن را منتشر کرد، توضیحاتی درباره طرح «ویزای بدون مهر و برچسب» ارایه کرد. او گفته بود که «ایران در 110 نقطه جهان و فرودگاه‌های بین‌المللی داخل کشور برای اتباع خارجی روادید الکترونیکی صادر می‌کند که به ویزای بدون مُهر و برچسب معروف بوده و امتیازی برای گردشگران نگران دنیاست تا با خیالی آسوده‌تر به ایران سفر کنند.» این مقام مسوول در وزارت امور خارجه همچنین در بخش دیگری از اظهارات خود با تاکید بر «اجرای طرح ویزای بدون مهر و دستور در برخی فرودگاه‌های ایران» گفته بود: «بستر این طرح اوایل سال 93 آماده شد که دو سال پیش در فرودگاه بین‌المللی مشهد به اجرا درآمد و 22 بهمن سال 96 نیز شکل کامل آن در فرودگاه بین‌المللی تهران و ماه رمضان امسال در فرودگاه بین‌المللی شیراز اجرا شد و از مهرماه امسال در سایر فرودگاه‌های بین‌المللی کشور، فراگیر شده است.»
تفاوت‌های موجود در اظهارات سال 97 رییس اداره گذرنامه وزارت خارجه با گفته‌های رییس سازمان میراث فرهنگی از یک سو و عدم تطابق برخی گفته‌های کریمی با ربیعی از سوی دیگر قابل‌توجه است، حال آنکه در این بین می‌توان به برخی اخبار تایید و تکذیب نشده مهر ماه سال گذشته مبنی بر «صدور ویزای بدون مهر و امضا در فرودگاه بین‌المللی تهران» اشاره کرد. در زبان ساده‌تر روحانی 7 و 28 روز بعد از آنکه رییس اداره گذرنامه وزارت خارجه خبر از اجرای طرح ویزای بدون مهر و دستور در برخی فرودگاه‌های ایران داد، دستور ویژه‌ای برای اجرای آن صادر کرده است؛ موضوعی که به نظر می‌رسد سخنگوی دولت باید درباره آن توضیحات بیشتری ارایه کند.
فیلمی فاقد اعتبار
امیرحاتمی نیز که به صورت جداگانه در جمع خبرنگاران حاضر شده بود، مهم‌ترین بخش اظهارات خود را به اتهامات مقامات امریکایی به جمهوری اسلامی مبنی بر دست داشتن ایران در ماجرای انفجار دو نفتکش در دریای عمان همزمان با سفر نخست‌وزیر ژاپن به تهران، اختصاص داد و با رد گفته‌های مقامات مسوول در لندن و واشنگتن، اظهار کرد: «فیلم‌هایی که از سوی امریکایی‌ها درباره حمله به نفتکش‌ها در دریای عمان رخ داده و آن را به ایران نسبت داده‌اند، هیچ سندیتی ندارد. خیلی معلوم نیست تاریخ این فیلم‌ها برای چه زمانی است. بعد از حمله به نفتکش‌ها شناورهای ما به منطقه رفتند و اقدامات متعددی انجام داده و محیط را امن کردند. می‌شود از هر کدام از این اقدامات، فیلم گرفته و به شکل خاصی منتشر شود اما این نوع فیلم‌ها هیچ‌گونه سندیتی ندارد.»
در کنار اظهارات وزیر دفاع که به نوع دیگری از زبان روحانی نیز در جلسه روز گذشته هیات دولت بیان شد، محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی از عزم دولت برای «خانه‌دار کردن جوانان» سخن گفت و تاکید کرد: «طرحی با مشارکت دستگاه‌های اجرایی و در سطحی فراگیر در کشور در حال تهیه است تا کارمندان از بدو ورود به حوزه‌ کاری خود در صندوق پس‌انداز مسکن، پس‌انداز کرده و اقساط منازل دریافتی خود را در 15 سال پرداخت کنند.» وزیر نفت نیز گفته‌های خود در جمع خبرنگاران را به اصلاح نقل قول منتشر شده از خود اختصاص داد و افزود: «من نگفتم مشتری‌های ما جاسوس هستند، بلکه گفتم کسانی که به ما مراجعه می‌کنند به اسم خرید نفت به قصد اینکه اطلاعاتی از چگونگی فروش نفت‌مان پیدا کنند به سمت ما می‌آیند و ما این را می‌دانیم.»
سرپرست وزارت آموزش و پرورش نیز از نبودن «مدارس خشتی در کشور جز در استان سیستان‌وبلوچستان» سخن به میان آورد. در این بین عبدالناصر همتی خط‌ونشانی صریح برای اروپایی‌ها کشید و با یادآوری آمادگی نهاد متناظر اینستکس در ایران تاکید کرد که مسوولان اروپایی «یا باید از ایران نفت بخرند یا خط مالی برای فروش نفت ایران ایجاد کنند.» با تمام این تفاسیر به نظر می‌رسد آنچه در طول هفته آینده و تا حضور دوباره خبرنگاران در پاستور می‌تواند توجهات را بیش از سایر اظهارات به خود جلب کند، طرح وزیر راه برای خانه‌دار کردن جوانان و البته دستور روحانی برای اجرای طرح ویزای بدون مهر و پاسپورت باشد؛ موضوعاتی که هر یک ابهامات خاص خود را به همراه دارند.