چاپ

نسیم گیلان -
بازی دو سر باخت عارف با امید
٠
٠
صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
فراکسیون امید امسال برای دردست‌گرفتن ریاست مجلس، دست به قمار بزرگی زد؛ قماری که آقای محمدرضا عارف متصدی اصلی آن بود. عارف برخلاف میل قاطبه اعضای فراکسیون امید، خود را در مقام رقیب آقای علی لاریجانی و نامزدی ریاست مجلس قرار داد. مخالفت‌ها از اینجا ناشی می‌شد که درصورت نامزدی عارف و رقابتش با لاریجانی، احتمال به‌خطرافتادن جایگاه نواب رییس، یعنی آقایان پزشکیان و مطهری می‌رفت که هر دو از اعضای فراکسیون امید بودند. پیش از برگزاری انتخابات هیأت‌رییسه مجلس، آقای بیگدلی، از اعضای فراکسیون امید، در گفت‌وگویی اعلام کرد: «درصورت نامزدی عارف برای ریاست مجلس، به‌احتمال بیش از 90درصد جایگاه مطهری در هیأت‌رییسه مجلس به‌خطر می‌افتد». پیش‌بینی بیگدلی درست از آب درآمد و پس از آنکه عارف خود را نامزد ریاست مجلس معرفی کرد، اعضای فراکسیون مستقلین که فراکسیون نزدیک به علی لاریجانی محسوب می‌شود، در چرخشی آشکار، به‌سمت ائتلاف با فراکسیون ولایی پیش رفتند.
افتادن مطهری
محور اصلی ائتلاف فراکسیون مستقلین با ولایی‌ها این بود که ولایی‌ها درصورت حمایت از نامزدی لاریجانی، حمایت مستقلین از گزینه‌های نواب رییس خود را به‌دست بیاورند. همین‌طور هم شد و آقای عبدالرضا مصری، نامزد نایب‌رییسی دوم مجلس، در رقابت با مطهری پیروز شد. سقوط علی مطهری از جایگاه نایب‌رییسی دوم مجلس، تماما بر گردن عارف و همت او برای تسخیر جایگاه ریاست افتاد. آقای کرباسچی، دبیرکل کارگزاران، در توییتی طعنه‌زننده به عارف نوشت: «به‌همت آقای عارف، آقای مطهری حذف شد».
حربه زیرکانه
یکی از پیام‌های مستقیم افتادن مطهری این بود که فراکسیون امید در مجلس، واجد اکثریت نبود و از توان کنشگری مؤثر در معادلات مجلس بی‌بهره بود. تحلیل دیگر این است که فراکسیون امید با معرفی نامزد برای ریاست مجلس، خواستار نشان‌دادن عامدانه موضع اقلیتی خود در مجلس و درنتیجه، خالی‌کردن شانه خود از زیر بار مسوولیت پاسخ به انتظارات مخاطبان اجتماعی بوده است. در‌این‌باره آقای رضا انصاری، عضو کمیته انتخابات فراکسیون امید، در اظهاراتی تأکید کرد: «معرفی نامزد برای ریاست مجلس برای اصلاح‌طلبان بازی دوسر برد بود؛ زیرا اگر عارف رییس می‌شد، ریاست مجلس را دراختیار می‌گرفت و می‌توانست اعتماد را به بدنه اصلاح‌طلب بازگرداند. با شکست وی در انتخابات هیأت‌رییسه مشخص شد اصلاح‌طلبان اقلیت را در مجلس دهم دراختیار دارند و عملکرد ضعیف مجلس دهم به پای اصلاح‌طلبان و حامیان دولت نیست».
سلسله‌شکست‌ها
افتادن مطهری، تنها آغازی بر شکست‌های سلسله‌وار فراکسیون امید بود. این فراکسیون در انتخابات هیأت‌رییسه کمیسیون‌ها نیز قافیه را به رقبای خود واگذار کرد؛ اتفاقی که از آرای اعضای فراکسیون مستقلین به نامزدهای عضو فراکسیون ولایی متأثر بود. نخستین مورد از شکست‌های سلسله‌وار فراکسیون امید، به شکست آقای فلاحت‌پیشه، از آقای ذوالنوری بازمی‌گردد. فلاحت‌پیشه نماینده فراکسیون امید برای ریاست کمیسیون امنیت ملی مجلس بود. در‌این‌میان، اعضای فراکسیون مستقلین ازجمله آقایان جلالی و برومندی با رأی به ذوالنوری، ترکیب آراء را به‌نفع ذوالنوری تغییر دادند و فلاحت‌پیشه با اختلاف یک رأی، از تمدید ریاستش بر این کمیسیون بازماند.
امیدی‌ها در جریان انتخابات هیأت‌رییسه کمیسیون‌ها، علاوه‌بر کمیسیون امنیت ملی، دو کمیسیون مهم دیگر به نام‌های فرهنگی و آموزش را نیز از دست دادند؛ دو کمیسیونی که فراکسیون ولایی برنامه سرسختانه‌ای برای گرفتن ریاست آن‌ها از دست امید داشت. در کمیسیون فرهنگی که ریاست آن سال گذشته برعهده آقای احمد مازنی از فراکسیون امید بود، امسال علی مطهری نامزد ریاست بود؛ اما در این کمیسیون که آرای امیدی‌ها و ولایی‌ها برابر است و یک رأی آقای کاتب از فراکسیون مستقلین می‌توانست تعیین‌کننده باشد، مستقلین ترجیح دادند به ریاست آقای جمشید جعفرپور، نامزد ولایی‌ها، رأی بدهند.
شکست بعدی امید به انتخابات کمیسیون آموزش بازمی‌گردد‌؛ جایی‌که بازهم آرای ولایی‌ها و امیدی‌ها برابر و سه رأی نمایندگان فراکسیون مستقلین تأثیرگذار بود. در این کمیسیون، محمدرضا عارف سال گذشته ریاست را برعهده گرفت؛ اما امسال ترجیح داد نامزد ریاست نشود؛ چون همان سه عضو فراکسیون مستقلین پیشاپیش به او اعلام کردند امسال به او رأی نخواهند داد و رأی آن‌ها آقای زاهدی، از فراکسیون ولایی خواهد بود. آقای احمدی‌لاشکی ازجمله این سه نماینده بود که مشخصا از عارف و فراکسیون امید به‌دلیل تکروی در انتخابات هیأت‌رییسه و بستن باب تعامل و ائتلاف گِله کرد و گفت به او رأی نخواهد داد. عارف هم ترجیح داد نامزد نشود و خانم فاطمه سعیدی، عضو دیگر این کمیسیون و سخنگوی فراکسیون امید، نامزد ریاست شد و رقابت را به زاهدی با اختلاف سه رأی واگذار کرد.
امید ناامید
شکست‌های پی‌درپی فراکسیون امید در جریان انتخابات هیأت‌رییسه مجلس و پس‌ازآن انتخابات کمیسیون‌ها، آن‌هم در فاصله 9 ماه مانده به انتخابات مجلس، اصلا نمی‌تواند برای حیثیت اصلاح‌طلبان مناسب باشد. آن‌ها در فاصله یک سال مانده به پایان عمر مجلس دهم، فضای درون‌پارلمانی را به رقبای خود واگذار کرده‌اند و این برای وجهه‌شان که طبیعتا خواستار حضور مجدد طرفداران خود پای صندوق‌های رأی هستند، نمی‌تواند پیامد مثبت و امیدبخشی به‌همراه داشته باشد.