چاپ

نسیم گیلان -
زورآزمایی سیاسی فراکسیون‌ها بعلاوه تبانی
٣٨
٠
اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
یکشنبه این هفته بود که پس از نزدیک به یک‌ماه تلاش و رایزنی نمایندگان 3 فراکسیون سیاسی مجلس و افت و خیز فراوان، بالاخره تکلیف ریاست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در اجلاسیه پایانی مشخص شد تا بر این اساس، پس از یک سال ریاست حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده‌ای با سابقه طولانی در حوزه‌های تخصصی عرصه دیپلماسی و با گرایش اصولگرایی اعتدالی در این کمیسیون، نوبت به مجتبی ذوالنوری، نماینده اصولگرای قم و از جمله سرسخت‌ترین مخالفان و دلواپسان برجام برسد و این نماینده نزدیک به جبهه پایداری سکان هدایت این سیاسی‌ترین کمیسیون تخصصی مجلس را به دست بگیرد. موفقیتی که اگرچه به پشتوانه حمایت تام و تمام پایداری‌های عضو این کمیسیون رقم خورد اما چنانکه چندین عضو اصلاح‌طلب و اعتدالی کمیسیون امنیت در این مدت کوتاه گفته‌اند، به نظر می‌رسد نقش چند نماینده عضو فراکسیون مستقلین ولایی در این پیروزی پایداری‌ها، نقشی غیرقابل‌انکار داشته‌اند. به‌ویژه وقتی به این مهم توجه کنیم که پیروزی ذوالنوری بر فلاحت‌پیشه، در نهایت تنها با یک رای اختلاف حاصل شده و در نتیجه اگر تنها یکی از مستقلینی که به ‌نفع کاندیدای پایداری رای دادند، به فلاحت‌پیشه رای می‌دادند، حالا همچنان این نماینده اصولگرای معتدل رییس کمیسیون امنیت بود.
مستقلین تکذیب می‌کنند
حالا تنها دو روز پس از این تحولات بحث‌انگیز، در حالی که البته هنوز حواشی برگزاری انتخابات هیات رییسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی فروکش نکرده و همین دیروز مهرداد لاهوتی‌بائوج، سخنگوی فراکسیون مستقلین هر گونه «دخالت» این فراکسیون در نتیجه انتخاب رییس جدید کمیسیون امنیت را تکذیب کرده، ذوالنوری و همفکرانش دست به کار شده و در همین مدت کوتاه چندین و چند طرح را با محوریت برجام و دیگر مسائل سیاست‌خارجی به جریان انداخته‌اند. چنانکه خبرگزاری‌ها در یکی از خبرهای مربوط به نشست علنی دیروز مجلس، از اعلام وصول یک‌باره 10 طرح در این رابطه از سوی هیات رییسه مجلس خبر دادند و همزمان ذوالنوری نیز در اظهارنظری مطبوعاتی از تشکیل جلسه‌ای به‌منظور بررسی تحریم‌های جدید ایالات متحده علیه ایران خبر داده است. در این میان اما هر چند چنانکه اشاره شد، مهرداد لاهوتی‌بائوج، سخنگوی فراکسیون مستقلین مجلس همچنان بر عدم دخالت فراکسیون متبوعش در انتخاب ذوالنوری تاکید کرده، اما دقت در توضیحات تکمیلی این نماینده اعتدالی لزوما به ‌معنای رد ادعای برخی دیگر از نمایندگان در ارتباط با ائتلاف میان اعضای این فراکسیون در کمیسیون امنیت با پایداری‌های عضو این کمیسیون نیست. چنانکه لاهوتی گفته است: «اعضای فراکسیون مستقلین در کمیسیون‌های مختلف آتش به اختیار عمل کردند.» سخنگوی فراکسیون مستقلین ولایی همچنین در پاسخ به این سوال ایسنا که آیا این فراکسیون از ریاست فلاحت‌پیشه حمایت کرده، گفته است: «از آنجا که قرار بود در انتخابات هیات رییسه کمیسیون‌ها ورود نکنیم، لذا هیچ دخالتی در این زمینه نکردیم.»
فلاحت‌پیشه روشنگری می‌کند
یک روز پیش از این اظهارات سخنگوی فراکسیون مستقلین ولایی اما فلاحت‌پیشه در روایتی که از نحوه شکست خود در انتخابات هیات رییسه کمیسیون امنیت ملی در اجلاسیه چهارم در اختیار «خبرآنلاین» قرار داده بود، از تداوم ائتلاف 2 فراکسیون مستقلین ولایی و نمایندگان ولایی در انتخابات هیات‌رییسه کمیسیون امنیت سخن گفته و تاکید کرده بود:« از (اعضای فراکسیون) مستقلین ولایی (در کمیسیون امنیت) فقط آقای دهقانی به من رای دادند و بقیه در قالب ائتلاف، به آقای ذوالنوری رای دادند.» اظهارنظری صریح در تایید حمایت مستقلین ولایی از ریاست ذوالنوری، آن هم در شرایطی که با نگاهی به ترکیب اعضای 3 فراکسیون سیاسی مجلس در کمیسیون امنیت به روشنی درمی‌یابیم که نه‌تنها تعداد اعضای فراکسیون مستقلین ولایی در این کمیسیون به‌مراتب بیش از آن یک نفری است که فلاحت‌پیشه به عنوان تنها رای‌دهنده به خود از جمع مستقلین نام برده، بلکه حتی برخی از متنفذترین و اثرگذارترین اعضای فراکسیون مستقلین ولایی، ازجمله رییس این فراکسیون نیز در کمیسیون امنیت عضویت دارند. تلخی این شکست برای «حامیان امید و اعتدال» اما وقتی دوچندان خواهد بود که با نگاهی کارشناسی، خروجی ریاست یک‌ساله فلاحت‌پیشه اعتدالی را با عملکرد علاءالدین بروجردی، رییس اصولگرای کمیسیون امنیت در 2 سال نخست مجلس دهم و البته 12 سال پیش از آن در مجالس هفتم، هشتم و نهم مقایسه کنیم. فلاحت‌پیشه که ظاهرا پس از اتفاقات روز یکشنبه کمیسیون امنیت، به ‌دلیل آنچه بی‌توجهی نمایندگان به مسائل تخصصی و ترجیح اولویت‌های جناحی بر رویکردهای کارشناسی خوانده، به‌ویژه از نمایندگان نسبتا نزدیک به خود در فراکسیون مستقلین ولایی دلخور به نظر می‌رسد، گفته است: «من توفیق داشتم که در هیات رییسه (کمیسیون امنیت) حضور داشته باشم و از این به بعد هم اگر کاری از من بربیاید، به آنها کمک خواهم کرد.» او اما در عین حال تاکید کرده است که در هیچ‌ یک از دسته‌بندی‌های فراکسیونی مجلس قرار نمی‌گیرد و بر این اساس گفته است: «سال گذشته هم که رای آوردم، لطف همکاران عزیز در فراکسیون امید بود. تنها جریانی که برنامه من را دید و 2 سال از من حمایت کرد، این فراکسیون بود و من هم قدردان زحمات‌شان هستم.» رییس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ادامه داد: «یکی از مشکلات مجلس این است که بر اساس عملکرد افراد رای‌گیری نمی‌شود. کسی از من نپرسید عملکردت چه بوده است. برای من مهم بود که کمیسیون امنیت در همه عرصه‌ها حضور داشته باشد، ولی فراکسیون‌ها بیشتر زورآزمایی سیاسی دارند و نوعی تبانی فراکسیونی در این انتخابات صورت گرفت و این اتفاق افتاد.»
حمایت یکجانبه «امید» از «اعتدال»
فلاحت‌پیشه همچنین در اظهاراتی جنجالی گفته است: «تنها گلایه و دغدغه‌ای که دارم برای آینده است. من هیچ‌ وقت دیگر به مجلس نخواهم آمد ولی نگران آینده هستم. مثلا پیش از من، هر 3 ماه یک‌بار یک وزیر به کمیسیون می‌آمد ولی در دوره ریاست من، هفته‌ای 2 وزیر در کمیسیون حضور داشتند یا هیچ ‌وقت در کمیسیون مشکل عدد نداشتیم. در دوره من 18 سفر استانی رفتیم. شاید از نظر برخی آقایان، نقطه ‌ضعف من این بود که سفرهای خارج از کشور را به‌ شدت محدود کرده بودم، نه اینکه مانع شوم؛ بلکه گزارش می‌خواستم. گفتم هرکسی که به سفر خارجی می‌رود، یک گزارش توجیهی ارایه دهد.» او همچنین در پاسخ به پرسشی در مورد حمایت رییس فراکسیون امید و دیگر اعضای این فراکسیون از خود گفته است: «داخل و خارج مجلس خیلی‌ها تلاش کردند. آقای عارف هم به من نظر داشت و تلاش کرد، به دوستان امیدی هم گفته بود که به من رای بدهند. در میان سران 3 فراکسیون، تنها جریان امید و آقای عارف بودند که تمام‌قد برای من تلاش کردند. ولی درنهایت ولایی‌ها و مستقلین با هم ائتلاف کردند.»
با وجود این توضیحات صریح و شفاف فلاحت‌پیشه اما مستقلین ولایی همچنان تاکید دارند که آنها نقشی در ریاست ذوالنوری نداشته‌اند. این در حالی است که به‌ گفته فلاحت‌پیشه و برخی اصلاح‌طلبان کمیسیون امنیت، آنچه عملا به ناکامی گزینه مورد حمایت فراکسیون امید و پیروزی کاندیدای پایداری انجامید، ائتلاف نانوشته «مستقلین ولایی» و «نمایندگان ولایی» بوده است. ائتلافی که از زمان انتخابات هیات رییسه مجلس در صحن علنی کلید خورد و در ابتدای راه، کرسی نمادین مطهری در مقام نایب‌رییسی مجلس را از «امید» گرفت، در ادامه در نحوه تعیین روسا و اعضای هیات رییسه کمیسیون‌های تخصصی نمود یافت و حالا در آخرین گام، سرنوشت مطهری را برای فلاحت‌پیشه تکرار کرد.
پرسش از مستقلین
با این همه اما پرسشی که شاید حتی خود «مستقلین ولایی» هم پاسخی برای آن ندارند، مربوط به فاصله بعیدی است که میان خود و پایداری‌ها احساس می‌کنند. حال آنکه این فاصله در نسبت به امیدی‌ها و اصلاح‌طلبان در مواردی چنین ناچیز بوده و هست که آنها را درکنار اصلاح‌طلبان در «لیست امید» قرار داد و با یک تکرار سیدمحمد خاتمی راهی «بهارستان» کرد. در این شرایط معلوم نیست، انگیزه این گروه از نمایندگان از حمایت از ذوالنوری و حذف فلاحت‌پیشه چه بوده است. حالا البته فلاحت‌پیشه گفته که دیگر برای ورود به مجلس اعلام‌ کاندیداتوری نخواهد کرد. اظهارنظری شبیه به آنچه در هفته‌ها و ماه‌های گذشته در چند نوبت، از کاظم جلالی، رییس فراکسیون مستقلین ولایی نیز شنیده بودیم. در این میان البته شایعاتی در مورد احتمال معرفی این نماینده نزدیک به علی لاریجانی به عنوان سفیر جدید جمهوری اسلامی در روسیه نیز به گوش رسید و خبرگزاری فارس از این مهم خبر داد.