چاپ

نسیم گیلان -
حصر در نیویورک
٥
٠
صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
وزیر خارجه آمریکا چند روز پیش برخلاف میل وزارت خزانه‌داری این کشور، برای حضور دکترظریف در نیویورک، فرمان صدور ویزا را صادر کرد؛ اقدامی نمادین که با وجود ایجاد محدودیت برای رفت‌و‌آمد وزیر خارجه کشورمان در این شهر، برخی تحلیلگران آن را عقب‌نشینی ایالات متحده تفسیر کرده‌اند.
ویزای محدود
هفته قبل در خبرها آمد که دکتر محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان، قرار است برای حضور در نشست شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد، به شهر نیویورک عزیمت کند؛ نشستی که هدف آن، توسعه پایدار، حل تنازعات، گرسنگی، برابری جنسیتی و تغییرات اقلیمی عنوان شد. نکته مهم در‌این‌باره، حرف‌و‌حدیث درباره صادر شدن یا نشدن ویزا برای وزیر خارجه کشورمان از سوی مقام‌های آمریکا بود. این شائبه‌ها به این دلیل بود که حدود یک ماه قبل، دکترظریف همراه برخی نهادها و چهره‌های دیگر در ایران، به تحریم از سوی دولت آمریکا تهدید شد. با‌این‌حال، مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، برخلاف میل وزارت خزانه‌داری این کشور، فرمان صدور ویزا برای ظریف را صادر کرد. باوجوداین، پمپئو اعلام کرد ویزای دکترظریف و هیأت‌همراه او برای سفر به نیویورک صادر، اما تحرکات و حوزه قابل‌تردد آنان بسیار محدود شده است. وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه‌ای تلفنی گفت وزیر خارجه ایران و هیأت‌همراهش اجازه سفر بین مقر سازمان ملل متحد و اماکن دیپلماتیک ایران در 6 بلوک و محل اقامت سفیر ایران در نزدیکی مقر سازمان ملل را دارند. بریان هوک، نماینده ویژه رییس‌جمهوری آمریکا در امور ایران، نیز مدعی شد: تا حد زیادی در حال کار با نیروهای پلیس امنیت دیپلماتیک‌مان هستیم. البته، پروتکل‌های ضروری برای اطمینان‌یافتن از این موضوع را هم داریم که آن‌ها در درون محوطه مجاز باقی بمانند. پس از این اطلاع‌رسانی‌های پمپئو، دکترظریف روز یکشنبه 23تیر، تهران را به مقصد نیویورک و شرکت در نشست سازمان ملل ترک کرد.
چماق تحریمی
تقریبا یک ماه پیش بود که برخی مقام‌های دولت آمریکا، احتمال تحریم برخی چهره‌ها در ایران را اعلام کردند. استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، در‌این‌باره صراحتا اظهار کرد فرماندهان سپاه اعم از نیروی دریایی، هوافضا، زمینی، بیت آیت‌الله خامنه‌ای و ظریف وزیر خارجه در فهرست تحریم‌های جدید آمریکا قرار دارند. او در‌عین‌حال گفت بنابر اظهارات ترامپ، این اقدامات برای بازگرداندن ایران به میز مذاکره برای دسترسی به توافقی جامع است. پس‌از‌این، دکترروحانی، رییس‌جمهوری کشورمان، با «وقیحانه» و «احمقانه» توصیف‌کردن اقدام ترامپ در تحریم مقام‌های کشورمان، گفت: مقام‌های کاخ‌سفید دچار سرخوردگی، سردرگمی، ناتوانی و معلولیت ذهنی شده‌اند. چنین اقداماتی به‌معنای ناموفق‌بودن حتمی و شکست قطعی آمریکاست. دکترظریف نیز در واکنش به خبر احتمال تحریم‌شدنش از سوی دولت آمریکا گفت: هرکس که من را می‌شناسد، می‌داند که من یا خانواده‌ام ملکی در خارج از ایران نداریم. من شخصا حتی حساب بانکی هم در خارج از ایران و هیچ مشکل شخصی با تحریم‌های احتمالی ندارم. وزیر خارجه کشورمان در‌عین‌حال گفت: تنها تأثیر و احتمالا تنها هدفِ قراردادن من در فهرست تحریم، محدودکردن توانایی من برای برقراری ارتباط است و شک دارم که این کمکی به کسی بکند. مطمئنا این کار، احتمال تصمیم‌گیری از روی آگاهی در واشنگتن را محدود خواهد کرد. برخلاف بیت رهبر انقلاب و فرماندهان سپاه، دکترظریف تاکنون از تیررس تحریم‌های آمریکا محفوظ مانده است.
بازی سیاسی با ویزا
درباره صدور ویزا برای دکترظریف، رسانه‌های آمریکایی مدعی شدند با وجود اصرار وزارت خزانه‌داری این کشور برای تحریم وزیر خارجه کشورمان، مایک پمپئو، همتای آمریکایی وی، با این اقدام مخالفت کرده و ویزای دیپلماتیک وزیر خارجه ایران با نظر او صادر شده است. برخی رسانه‌ها از این اقدام پمپئو‌ به‌عنوان پالس مثبت واشنگتن به تهران برای ادامه مناسبات دیپلماتیک با ایران یاد کردند. در‌همین‌باره، خبرگزاری «رویترز» به‌نقل از دو منبع ناشناس نوشت تحریم دکترظریف می‌توانست حاوی این پیام باشد که آمریکا در پی انزوای بیشتر تهران و بستن همه منافذ دیپلماتیک در مناسبات با جمهوری اسلامی ایران است. شبکه آمریکایی «سی‌ان‌ان» نیز مدعی شد که به‌رغم تشدید تنش‌ها میان تهران و واشنگتن، سفر دکترظریف به نیویورک می‌تواند باعث گشایش احتمالی درهای گفت‌وگو شود. همه این دعاوی و تحلیل‌ها در حالی است که آمریکا در ماه‌های اخیر، بیشترین فشار سیاسی و اقتصادی را علیه ایران روا داشته است؛ ازجمله قراردادن سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی، تلاش برای کشاندن پای ایران به جنگ منطقه‌ای و ارسال پهپاد جاسوسی به فضای سرزمینی کشورمان که با پاسخ قاطع نیروی هوافضای سپاه مواجه شد.
ظریف، محصور میان سه ساختمان
همان‌طورکه پیش‌ازاین اشاره شد، وزیر خارجه آمریکا در اظهاراتی صراحتا اعلام کرد دکترظریف و هیأت‌همراه او صرفا اجازه سفر بین مقر سازمان ملل متحد و اماکن دیپلماتیک ایران در 6 بلوک و محل اقامت سفیر ایران در نزدیکی مقر سازمان ملل را دارند. دکترظریف روز گذشته در توییتی، محدودیت آمدوشد خود و هیأت‌همراهش در نیویورک را اعلام کرد. وزیر خارجه کشورمان در این نوشته، درباره جزئیات گفت‌وگویش با شبکه «ان‌بی‌سی» آمریکا نوشت: ما در سازمان ملل نشستیم و گفت‌وگو کردیم؛ یکی از سه ساختمانی که اجازه دارم حین انجام امور رسمی در ارتباط با سازمان ملل در آمریکا به آن‌ها قدم بگذارم. سازمان ملل متحد دو روز پیش، از محدودیت‌های ایجادشده در سفر دکترظریف به نیویورک ابراز نگرانی کرد. فرحان حق، سخنگوی سازمان ملل متحد، ضمن ابراز نگرانی از محدودیت‌های ایجادشده در سفر وزیر خارجه ایران به نیویورک اعلام کرد: «از چگونگی اعمال این محدودیت‌ها آگاه است و مراتب نگرانی مسوولان سازمان ملل را به اطلاع کشور میزبان رسانده است». ظریف این روزها نقش پر رنگی در برخورد با زیاده‌خواهی‌های آمریکا و متحدان اروپایی‌اش دارد و اعمال محدودیت شدید علیه او در شهر نیویورک، شاید معلول همین نقش بی بدیل باشد. در همین باره،
آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب روز گذشته در دیدار ائمه جمعه سراسر کشور، در اثنای انتقادشان از بی تعهدی اروپا نسبت به عمل به وظایف برجامی خود، از زحمات و تلاش های وزیر امور خارجه کشورمان قدردانی کردند.