چاپ

گیلان آنلاین - بزرگان گفته اند : دو صد گفته چون نیم کردار نیست! قطعا هیچ کس منکر آن نیست که بجای متهم کردن یکدیگر به انواع هنجارشکنی های اجتماعی ، باید اصلاح را هر یک از خودمان شروع کنیم آنچه موضوع این بحث است یعنی معضل زباله از اصل یاد شده جدا نیست!
اما بخاطر داشته باشیم هر کاری ابزاری می خواهد متاسفانه تجربه نشان داده ما گاه گرفتار ظاهر می شویم یکی از این تضاهرات بیرونی معرفی انواع کارزارها ، کمپین ها و چالش هاست . از یک سو اگرچه اینها یک ابزار نه چندان جدید برای معرفی ، مقابله و بطور کلی جلب نظر عمومی است اما به تنهایی مطلقا کافی نیست.
از اینکه ساختار و سازوکار هر چالش برای تاثیر گذاری چگونه باید باشد می گذریم که خود مبحث مبسوطی در جامعه شناسی است ولی با توجه به روز طبیعت با توجه موضوع این روزها که دعوت یکدیگر به زباله نریختن است ؛ مایلم بر این نکته تاکید کنم به رغم اعتقاد و باور قلبی ام نسبت به تغییری که از خودمان شروع میشود مایلم تاکید کنم بدون فراهم شدن زیر ساختهای لازم ، اینها در حد شعار و ایجاد توهم محیط زیست دوستی و کنشگری می ماند .
اجازه بدهید چند مثال بزنم همه کسانی که با مسئله پسماند آشنایی دارند می دانند یکی از عواملی که معضل کارخانه های کمپوست است وجود شیشه است! جالب اینکه شیشه به لحاظ اقتصادی با ارزش و کاملا قابل بازیافت است . ولی دریغ از اینکه حتی یک مرکز جمع آوری شیشه در شهرهای ما باشد یا دست کم در هر استان یکی دو شهر را بعنوان شهرهای معین جمع آوری شیشه معرفی کرده باشیم! ایام عید است و بیا و برو و به تبع آن استکان و لیوانی که ممکن است بشکند خوب یک بانوی خانه دار که می خواهد مطابق شعار این روزها تغییر را از خود آغاز کند ، با این شیشه شکسته ها چه باید بکند؟
زباله های الکترونیکی منازل ، باتری ها ، همین لامپ های فلورسنت و کم مصرف که باید بی خطر سازی شوند ؛ کجا قرار است اینها را تحویل بدهیم؟
بماند که ما برای تحویل نخاله و شیشه و زباله های الکترونیکی منازل که کاری نکردیم ؛ آن غرفه های سنتی تحویل کاغذ و پلاستیک را هم تعطیل کردیم!
در بسیاری از کشورهای شرق اسیا که ما آنها را عقب مانده می دانیم سالهاست عرضه پلاستیک ممنوع و محدود شده چون دریافتند یکی از مسایلی که تاثیر تخریبی پدیده سیلاب های موسمی را دوچندان می کند بسته شدن مسیرهای آب اعم از زهکش ها و مجراهای جمع آوری آبهای سطحی توسط پلاستیکهاست! ما یکدیگر را دعوت به استفاده از کیسه پارچه ای می کنیم ولی بین خودمان و خدای طبیعت،چندنفرمان متعهدیم که حتما این کیسه ها را به همراه داشته باشیم ؟! تقریبا اغلب ما هم داستان فروشگاههایی که بابت کیسه پلاستیکی رقم قابل توجهی می گیرند ولی اگر پاکتهای کاغذی یا کیسه پارچه ای همراه داشته باشید به شما تخفیف هم می دهند را شنیده ایم ؛ چند فروشگاه ما با این شیوه آشنا و به آن متعهدند در حالیکه بزرگترین فروشگاههای زنجیره ای ما در ایران ، اتفاقا وابسته به نهادهای دولتی یا نیمه دولتی بوده و اجرای چنین کاری در آنها آسان است.
یادمان باشد ما برای دعوت به استفاده از کیسه پارچه ای نیاز به فرهنگ سازی نداریم آنچه می خواهیم بازیابی فرهنگی است همانطور که فروشگاهها ، زنبیل های دوست داشتنی را از ما گرفتند و ما را با نایلکس آشنا کردند با شیوه های مطمئن می توانیم بار دیگر از همان مبدإ ، به فرهنگ مان باز گردیم.
واقعا چقدر از اقتدار قانون کمک گرفته ایم ! متاسفانه با خودمان رو راست نیستیم و نمی خواهیم بپذیریم یا اعتراف کنیم که الزام قانونی و ضمانت اجرای آن بخصوص جرایم پولی خیلی وقتها برای بسیاری از ما مجاب کننده تر است! ما شاید گهگاه به شهردارانمان به عنوان متولیان مدیریت پسماند شهری سخت بگیریم ولی از طرفی با اغماض و اهمال، مسیر تساهل نادرست با شهرداران و یا تولید کنندگان پسماند کشاورزی و صنعتی و بیمارستانی ، را در پیش میگیریم و این چنین است که ایستگاه و محلهای انباشت موقت تبدیل به مکانهای دفن و انباشت غیر بهداشتی پسماند می شود و بسا که با وزش باد و وجود احشام و حیوانات سرگردان زباله ها پخش شود اینکه در بهار کنار هر جوانه دو کیسه پلاستیکی به شاخه ای گیر کرده از کجاست؟! فقط گردشگران؟! یا نه اینها زباله های مدیریت نشده شهر و روستای ماست که در مکانی دور از چشم وسط جنگل ، کنار رودخانه انباشته و رها می شود! بنابراین هیچ دعوت یک دقیقه ای صوتی و تصویری گره گشا نیست ! همه می دانیم نباید زباله بریزیم ! ولی می ریزیم ! گاه از سر تجاهل گاه از سر فقدان زیر ساختها! کاش چالش ها مبتنی بر ترغیب جدی مسئولان تصمیم ساز و تصمیم گیر برای انجام تعهدات قانونی شان باشد ! هیج انسان سالم و اجتماعی، با زیبایی با بهداشت با تمیزی با دوری از آلودگی ها مخالفت ندارد! باید جدیت داشته باشیم نخست در کاهش حجم زباله ، در تفکیک زباله و نیز در ایجاد و ساماندهی مکانهایی برای مدیریت زباله ها . حال اگر بر این مشکل فایق شویم افراسیاب افکنده ایم وگرنه چالش ها در حد سرگرمی می مانند و بس!
**فعال محیط زیست
6030