fiogf49gjkf0d
گيلان انلاين- شب چله و حلاوتش سوژه گزارش مي شود که ` گياه` خانم در سبزه ميدان رشت ما را به خريد چله شبي از محصول باغش دعوت مي کند.
سبزه ميدان رشت با درختان سترگ و پر قدمتش ، صدها کبوتر پران و تنديس هاي اسطوره هاي علمي استان چنان به نام و جايگاه پدربزرگان و مادر بزرگان اين شهر هويت يافته که هنرمندان تجسمي استان به پاس اين جايگاه، مجسمه اي به هيبت پيرمردي عصا به دست بر نيمکتي رو به خيابان علم الهدي چنان جانمايي کرده اندکه گويي پيرمرد برنزي با آن لبخند مهربانش در تماشاي رفت و شد آدم ها خاطراتش را مرور مي کند؛ و بانوي سال ديده غرب گيلاني در پوشش محلي پر اصالتش خود را سد معبر نمي داند و مي گويد : چله شب عيد است و فرصتي است تا محصول باغم را بفروشم.
انگار راست مي گفت؛ رابينو - در اوايل قرن بيستم سرکنسول دولت بريتانياي کبير در شهر رشت بوده است- در کتابهايش به فرهنگ کار در جامعه گيلان اشاره مي کند و زنان گيلان را يکي از مولفه هاي اصلي کشاورزي مي داند و امروز نيز زناني و مرداني که محصولات ارگانيک را عرضه مي کنند به يکي از جاذبه هاي گردشگري گيلان تبديل شده اند.
گياه خانم شب چله را جشن مي داند و مي گويد : آذوقه شب چله را - در گويش آنجا به ˈ چيله ( به فتح لام) شبˈ - از روزها پيش بر ايوان خانه آويخته است.
وي از شب چله در غرب گيلان مي گويد و ادامه مي دهد: در شب چله بزرگان خانواده تنها به خريد يک هندوانه اکتفا نکرده بلکه چندين هندوانه مي خرند و چهار برش کرده و هر برشي را به خانه همسايه اي پيشکش مي کنند و آنان هم به پاس قدرداني سيني پيشکش را خالي برنمي گردانند.
کدوي پخته، گردو، نان هاي محلي، دوشاب، ازگيل و ... خوردني هاست و از همه مهمتر اينکه گياه مي گويد: شب چله کسي دعوت نمي شود بلکه فرزندانش با خانواده شان بصورت گروهي و يکجا نوه ها را به ديده بوسي پدربزرگ و مادربزرگ مي آورند.
مادر بزرگ ديگري که انواع نان و سبزي محلي را چيده به جمع مي پيوندد و مي گويد: بذرهاي کدو، هندوانه، خربزه و آفتابگردان را که تابستان جمع کرده اند به همراه عدس، سويا و برنج براي آجيل شب چله به رسم هميشه بو داده و ازگيل و خوج (گلابي وحشي) را از سال قبل درون آب نمک خوابانده تا بر سفره شب چره (شب چله )بگسترد.
بانوي کلان سال عابر با پالتويي بلند و عصا بدست از `مريم` ديگر مادربزرگ دستفروش گيلاني - رب انار مي خرد و با نرمخندي مهربان مي گويد : فرزندانش شب چله به رشت مي آيند و مي خواهد براي نوه هايش ماهي شکم پر – از غذاهاي محلي گيلان- برآورد.
وي ادامه مي دهد : روزگار چون گذشته آرام نيست و بچه ها کمتر زمان سفر دارند؛ اما چله شب ها ، نوروز و گاه فرصتي در تابستان زمانيست که آنان به حتم به گيلان سفر مي کنند و گاه دوستان خويش را نيز به استان ميهمان مي کنند.
وي با ذوقي هويدا مي گويد: غذاهاي محلي گيلان و آيين هايش يکي از انگيزه هاي سفر ميهمانان فرزندانش از استانهاي ديگر به گيلان است.
و البته پر پيداست؛ چرا که رشت به همين منظور چندي پيش به شبکه شهرهاي خلاق يونسکو در زمينه تنوع خوراک پيوست.
روزهاي اخير در نشست يونسکو در پاريس، خانم ايرينا بوکووا دبيرکل يونسکو اعلام کرد: رشت و 46 شهر ديگر از 33 کشور جهان، به شبکه شهرهاي خلاق جهان پيوستنه اند.
رشت تنها شهر کشور است که در زمينه خوراک شناسي در اين زمينه ثبت شد و اصفهان نيز در زمينه صنايع دستي به ثبت رسيد.
ˈمحمد بشراˈ محقق و پژوهشگر معتقد است: بايد به فرهنگ اصيل خود بازگشت بايد ايراني ماند و از تمدن روز دنيا هم عقب نماند.
وي معتقد است: شب چله نمادي از جمع گرايي ايرانيان است و بايستي روح اين جمع گرايي حفظ شود نه اينکه روز به روز خانواده ها گسسته تر و ماهواره ها قصه گوي فرزندانمان شوند.
يکي از روانشناسان باليني کشور که پژوهش هاي بسياري در ارتباط با جمع گرايي در قالب پژوهشي علمي با عنوان بررسي سنت هاي جمعي ايراني دارد، تاکيد مي کند: شب چله نمادي است از جمع گرايي ايرانيان که متاسفانه امروزه با ظهور روزافزون پديده شهرنشيني، روز به روز رنگ باخته تر مي شود.
ˈمينو يثربيˈ معتقد است: براساس پژوهش يادشده حتي در آيين باستان ميوه هايي براي شب چله انتخاب شده که روح جمعي بر آنها حاکم است و از آن جمله اند هندوانه ، انار و انگور...
وي مي گويد: امروز سراهاي نگهداري در کشور بيش مي شوند و اين موضوع نتيجه کمرنگ شدن جمع گرايي و گرايش افراد به فردگرايي است.
وي ادامه مي دهد: بايستي به خود بازگشت و فرهنگ غني و نيکمان را از مدارس نهادينه کرد.
باز هم شب چله و آييني برآمده از هزاران هزار سال پيش به يادگار از نياکان نيک انديش، به گونه اي که `فريدون جنيدي` يکي از شاهنامه پژوهان کشور در گفت و گو با خبرنگار ايرنا مي گويد: عده اي به اشتباه مي گويند شب چله، جشن زايش خورشيد است؛ در حاليکه چنين نيست و شب، در شب چله در نهايت تيرگي خويش است.
وي مي افزايد: نياکان ما در هفت هزار سال پيش به گاه شماري خورشيد دست پيدا کردند و با تفکر و تأمل دريافتند که نخستين شب زمستان، بلندترين شب سال است؛ پس، طولاني ترين شب سال را با شاهنامه و حافظ و نيايش بيدار مي مانيم تا شاهد فروغ خورشيد باشيم.
باز هم شب چله اي ديگر و باز آييني برآمده از هزاران هزار سال پيش همچنان با قصه ها و شاديهايش ؛ مهرباني کنج زنبيل هاي مادربزرگ را دريابيم ...