چاپ

گيلان انلاين- همه ساله با آغاز نوروز، همزمان با دگرگوني و جنبشي که در طبيعت پديدار مي شود، تالشي ها نيز با تکاپو خود را براي استقبال از بهار و سال نو آماده مي کنند.
نظم بخشي به زندگي و وضع ظاهري خانه ها هم از جمله اقداماتي است که همانند ساير نقاط کشور نوعي استقبال از بهار محسوب مي شود و بين مردم مناطق غرب گيلان بخصوص قوم تالش نيز رواج دارد. مردم اين منطقه براي سبزه هفت سين، از هم اکنون گندم و جو و عدس خيس مي کنند و هم زمان با اين جنب و جوش، برخي آداب و مراسم نيز به اجرا در مي آيد که از جمله آنها نوروزنامه خواني است.
نوروز نامه خوان ها ، چاوشان نوروز و بشارت دهندگان شب زنده دار بهار و پيک هاي شادي ها و شکفتن ها هستند؛ آنها فعاليت خود را از هفته اول اسفند ماه آغاز و تا نيمه فروردين ادامه مي دهند. نوروزنامه خواني کاري گروهي است و هر گروه نوروز خوان، معمولاً سه نفرند که هر يک از آنها وظيفه مشخصي دارد؛ نفر اول که خوش صداتر است، تکخوان و نفر اصلي گروه مي باشد.
گروه هاي نوروز نامه خوان هر روز ساعتي پس از تاريک شدن هوا، گشت گذار خود در محله ها را آغاز مي کنند و به هر خانه اي که مي رسند، بي هيچ مقدمه اي نوروز نامه اي را با آهنگي دل انگيز مي خوانند.
هديه اي که به نوروز نامه خوان داده مي شود، گاه نقدي و گاه چيزهايي از قبيل برنج، پارچه، صنايع دستي توليدي همان خانواده اعم از جوراب پشمي، شال و ديگر هداياست.
نوروز خوانان قاصد بهار هستند و ترانه ‌هايي زمزمه مي کنند که آمدن آفتاب و بهار را نويد مي‌دهد، طنين صداي آنان بشارت ‌دهنده رويش سبزه و شکوفايي گل ها بوده و پيام آور دوستي، تولد دوباره و تشديد مهرباني هستند.
ساکنان شهرستان رضوانشهر بر اين باورند که پيشينه اين گونه آواز مربوط به دوران قبل از اسلام مي ‌باشد که در بعضي از کتب نزديک به دين زرتشتي و در ستايش اهورامزدا و همچنين در توصيف طبيعت و زيبايي فصل بهار و ستايش شاهان و اميران آمده است که بعد از ورود اسلام و مذهب شيعه اين گونه آواز با مفاهيم مذهبي و روايات اسلامي آميخته شدند.
نمونه هايي از اين اشعار بشرح زير است
بخوانم من امام اولين را شه کشور اميرالمؤمنين را
وصي جانشين يعني علي را به ياسين و الف لام و به فيروز
دهيد مژده که آمد عيد نوروز امام دومين هم دسته ي گل
شفاعت مي کند او بر سر پل اما سومين شاه جهان است
بود نامش حسين شاه يگانه و . . . .
آنها اين اشعار را تا امام دوازدهم تکرار مي کنند.
امام دوازدهم مهديش نام است تمامي کل عالم را امام است
بدانيد حضرت صاحب الزمان است به ياسين و الف و لام و به فيروز
دهيد مژده که آمد عيد نوروز خدايا صاحبخانه را خوشحال گردان
جوانان را داماد گردان عروسش صاحب اولاد گردان
به ياسين و الف و لام و فيروز دهيد مژده که آمد عيد نوروز
هوا سرد است و بگرفته صدايم که چند تا تخم مرغ باشد دوايم
ايا همشيره ي فرخ لقايم بکش زحمت بيار عيدي برايم
جوانب خير ببينيد از دعايم و . . . .
متاسفانه هماهنگ نبودن بسياري از اين آئين ها با زندگي جديد و تغيير نگرش هاي عمومي ناشي از روند شتابناک جهاني و صنعتي شدن، دو عامل مهم نابودي تدريجي آيين هاي نوروزي گيلان است که اين آيين کهن گيلان تقريباً در حال فراموشي مي باشد.
تالش زبانان ايران بيش از 500 هزار نفرند و در استان گيلان، در شهرستان هاي آستارا، تالش، رضوانشهر، ماسال، فومن ، شفت، نمين رودبار و صومعه سرا سکونت دارند. حدود يک ميليون نفر نيز در شهرستان هاي آستارا، لريک، لنکران، ماساللي و جليل آباد جمهوري آذربايجان ساکن هستند.