رشت از سال 1003 هجري قمري با فرمان شاه عباس صفوي به عنوان مرکز استان گيلان انتخاب شد.
رشت در آن زمان به عنوان مرکز معاملات تجاري منطقه به ويژه نوغان و ابريشم محسوب مي‌شد و داراي محله‌هاي زيبا و قديمي فراواني نظير دباغيان، ساغري‌سازان، خميران زاهد خواهر امام رضا (ع)، صيقلان و ... بود که هر يک از ساکنان آن مشاغلي داشتند.
رشت داراي حدود 101 کيلومتر مربع مساحت و بالغ بر 625 هزار نفر جمعيت است.
امروزه ديگر رشت مرکز تجاري نوغان ابريشم نيست و رنگ و بوي قديم را ندارد و از سال‌هايي که مرکز گيلان شد، تغييرات زيادي پيدا کرد و اکنون مشکلات زيادي از جمله بيکاري، چاله و چوله‌هاي زياد و آبگرفتگي به هنگام چند ثانيه بارندگي اين شهر را رنج مي‌دهد.
يکي از نمادهاي معروف شهر رشت مجموعه ساختمان ميدان شهرداري با بناي برج ساعت، ساختمان اداره پست و هتل ايران است که ترکيب زيبايي از معماري اوايل قرن بيستم را به نمايش مي‌گذارد.
خانه نخستين شهردار رشت محل استقرار شوراي اسلامي اين شهر است که اين بنا بيش از 100 سال پيش «1283 خورشيدي» توسط حاج ميرزا خليل رفيع ساخته شده بود.
ساختمان خانه شهردار قديم رشت و محل استقرار شوراي امروز، نمونه چشمگيري از معماري يک قرن پيش محسوب مي‌شود.
بازار رشت کانون اغلب فعاليت‌هاي بازرگاني گيلان است و اين مجموعه تجاري سنتي در بافت قديمي مرکزي شهر قرار دارد.
در بافت قديمي و 24 هکتاري بازار رشت 14 کاروانسرا که توسط راسته‌هاي مختلف به‌هم مربوط هستند وجود دارد.
برخي از کاروانسراهاي معروف رشت شامل طاقي‌هاي بزرگ و کوچک، محتشم، چيني‌چيان، ملک و... است.
*توسعه پايدار شهري هدف مهم در رشت است
شهردار رشت هدف نهايي خود را توسعه پايدار شهري، ارتقاي کيفيت زندگي و تحقق شهري با قابليت استانداردهاي تعيين شده بري يک زندگي آرام، شاد و با نشاط و رضايت‌مندانه عنوان کرد.
محمدابراهيم خليلي، اظهار کرد: در تحقق توسعه پايدار شهري چهار عامل اساسي طبيعت، اقتصاد، جامعه و اخلاق نقش تعيين کننده و مهم دارند.
به گفته وي، از منظر توسعه پايدار جامعه‌نگري و تلفيق جنبه‌هاي محيطي در برنامه‌ريزي شهري الزامي است تا ترتيبات سازماني هماهنگ و يکپارچه صورت گيرد.
