بزرگنمايي:

املش از سمت شمال و شرق با شهرستان رودسر، از سمت جنوب با شهرستان سياهکل و از سمت شمال غرب و غرب با شهرستان لنگرود همسايه است.

اين شهرستان از نظر ژئومرفولوژي و ناهمواري‌ها به سه منطقه جلگه‌اي، کوهپايه‌اي و کوهستاني تقسيم شده و بخش جلگه‌اي از آبرفت‌هاي رودهاي شلمانرود، کيارود و رود کهنه گويه به وجود آمده که شهر املش بر مخروط افکنه شلمانرود بنا شده است.

بخش جلگه‌اي و کوهپايه‌اي در گذشته نه چندان دور پوشيده از جنگل انبوه بود اما امروزه به باغات چاي تبديل شده است، بخش کوهستاني در جنوبي‌ترين قسمت شهرستان واقع شده و پوشيده از مراتع و بلندترين قله آن ناتشکوه است.

مناطق جلگه‌اي و کوهپايه‌اي داراي آب و هواي معتدل خزري و مناطق کوهستاني داراي زمستان‌هاي سرد و پوشيده از برف، يخبندان و تابستان‌هاي خنک و ملايم است. املش در اصل (ام) و (لش) بوده که (ام) به معني (رود) و (لش) به معني (راکد) است، بنابراين املش يعني رودخانه راکد است.

شهرستان املش با وجود باغات زيباي چاي و مناطق ييلاقي خوش آب و هوا داراي جاذبه توريستي بوده و هرساله مسافران زيادي را از ديگر شهرهاي کشور جذب مي‌کند و موقعيت شهرستان به گونه‌ايست که به دليل مناطق ييلاقي و باغات زيباي چاي بسيار از جاذبه‌هاي توريستي داخلي و خارجي برخوردار است و بستر مناسب براي توسعه صنعت گردشگري دارد.

جاذبه‌هاي طبيعي اين شهرستان با مناظر چشم نوازش در مناطق کوهستاني (ييلاقي) و مناطق پست جلگه‌اي به يقين اگر با سعي و تلاش مسئولان منطقه در شناساندن اين جاذبه‌ها به هموطنان باشد باعث رونق گردشگري و توريسم در املش خواهد شد.

اين شهرستان زيباي گيلان با سرمايه‌گذاري بخش خصوصي و همياري و پشتيباني بخش دولتي مي‌تواند به بخش مهم گردشگري و توريسم استان تبديل شود. شهرستان املش داراي مناطق زيبا و جذابيت خاصي براي گردشگران داخلي و خارجي است، مناظر طبيعي در اين شهرستان نگاه هر دوست‌دار طبيعت را به شدت مجذوب خود مي‌کند.

مسافران نوروزي و گردشگراني که براي فرار از زندگي شهري به سوي طبيعت کشيده مي‌شوند، مي‌توانند شهرستان املش در استان گيلان را به عنوان مقصد سفر انتخاب کنند. املش در فصل بهار بهترين وضعيت جغرافيايي را دارد، فضاي سرسبز و دلنشين کوه‌ها و جنگل‌هاي سرسبز آن لطافتي خاص به روح‌هاي لطيف انسان‌ها مي‌دهد.

جاذبه‌هاي فرهنگي، تاريخي و طبيعي املش

برج تاريخي ميل امام با ارتفاع هفت متر، خانه‌هاي قديمي خاندان صوفي، قلعه شاه‌نشين قلعه، بافت تاريخي شهر املش، تالاب زربيجار، مناطق ييلاقي و باغات چاي، غار تلاين گورج و هفت خم تله سر، يخچال طبيعي ملجادشت، دهکده ييلاقي، خسيب دشت، هلودشت، چشمه آب معدني لوزان و غيره.

برج تاريخي ميل اُمام  از جاذبه‌هاي مهم تاريخي املش است

برج تاريخي ميل اُمام از جاذبه‌هاي مهم تاريخي املش است و هر ساله گردشگران زيادي براي ديدن اين آثار به منطقه سفر مي‌کنند. قلعه ميل امام در دهستان سمام بخش رانکوه املش قرار دارد، ارتفاع برج در گذشته بيشتر از 670 سانتيمتر بوده و قطر پايه‌هاي آن بين 120 تا 140 سانتيمتر مربع متغير است و بخشي از آن تخريب و بقاياي آن در سطح تپه پراکنده است و از اين برج براي ديده‌باني و راهنمايي مسافران و يا شايد براي ارسال پيام با دود و آتش استفاده مي‌کردند.

اين قلعه در ميان مردم منطقه به برج امام و آتشکده دوره ساساني نيز مشهور است و در فرهنگ جغرافياي ايران آمده است: " در اطراف اين ميل بقاياي ابنيه قديمي از قبيل آجر و سفال مشاهده شده است " البته برخي از ريش سپيدان محل نيز معتقدند اين محل در گذشته آتشکده بوده است.

خانه‌هاي قديمي خاندان صوفي جلوه‌اي از زيبايي‌هاي املش

از ديگر جاذبه‌هاي تاريخي املش، خانه‌هاي قديمي خاندان صوفي است که مورد توجه گردشگران از اقصي نقاط کشور است، اين بنا در وسط شهر املش و در ارتفاع 45 متر بالاتر از سطح دريا قرار دارد.

درختان کهنسال در محوطه اين اثر تاريخي وجود دارند و ديوارهاي آن آجري است، در روستاي امام نيز خانه‌هاي صوفي به همين سبک با الگوي معماري ييلاقي ساخته شده که به آنها عمارت هم مي‌گويند.

قلعه شاه‌نشين گورج

از ديگر جاذبه‌هاي تاريخي املش قلعه شاه‌نشين گورج است که مربوط به دوران‌هاي پس از اسلام است، اين اثر در بخش رانکوه روستاي گورج واقع شده و در دوم آبان ماه سال 1382 با شماره 10653 به‌ عنوان يکي از آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.

براي ديدن قلعه گورج نخست بايد به املش و از آنجا به دو کيلومتريِ شمالِ روستاي گورج رفت، قلعه گورج بينِ روستاي گورج و رودخانه چاکرود، رودي کوهي به ارتفاع هزار و 600 متر واقع شده است.

اين قلعه بين مردم منطقه به نام‌هاي گورجي قلاکوتي، قلعه گردان، شاه‌نشين قلعه و قلعه اسماعيليان معروف است، دسترسي به قلعه از روستاي گورج از جاده مالرو، کنار صخره‌هاي طبيعي و دامنه‌هاي جنگلي بعد از گذر از سربالايي تند، امکانپذير است.

محوطه قلعه با چهار ديوار از پستي و بلندي کوه‌ها محصور شده است، در شمال غرب قلعه گورج بقايايي از ديوار استحفاظي بزرگي که 25 متر طول و هشت متر ارتفاع دارد، ديده مي‌شود، در ساخت اين ديوار از تخته سنگ‌هاي طبيعي و گل و آهک استفاده شده است، در سطح جنوبي قلعه دو برج سنگي بزرگ وجود دارد، در محوطه داخلِ قلعه نيز چند آب انبار براي ذخيره آب باران ساخته شده که تنها وسيله ذخيره آب در اين قلعه بوده است.

در سطح قلعه آثاري از ديوارها و پي بناها ديده مي‌شود که نشان مي‌دهد اين قلعه، مسکوني و نظامي بوده است متاسفانه قسمت‌هاي مختلف اين آثار بر اثر کاوش‌هاي غيرمجاز فراوان به شدت ويران شده است، ديوارها و حصارهاي قلعه چون در قله کوهي واقع شده که از هر طرف شيب دارد، از نظر دفاعي قلعه را چنان مستحکم مي‌کرد که دسترسي به آن براي مهاجمان کار آساني نبود، با توجه به سبک معماري مي‌شود اين قلعه را متعلق به دوره اسماعيليه دانست.

تالاب زربيجار

از ديگر جاذبه‌هاي طبيعي شهرستان املش تالاب زربيجار است که گردشگران را مسحور خود مي‌کند، اين تالاب بخشي از استخر زربيجار است، قسمت نخست در کنار جاده و قسمت دوم به صورت تالاب همراه با گونه‌هاي تالابي است، روي آب را جلبک فرا گرفته و در داخل آن درخت‌هاي توسکا است.

اين تالاب زيستگاه پرندگان مهاجري است که در فصل زمستان به اين مکان کوچ مي‌کنند، مرغابي، اردک هوايي، چنگر و خوتکا از جمله اين پرندگان است.

بدون شک با گسترش تمدن و رشد بيش از پيش شهرنشيني و زندگي مصنوعي و ماشيني تقاضاي سياحت و سيرو سفر به ويژه به مناطق بکر و طبيعي روز به روز رو به افزايش است بطوري که گردشگران و اکوتوريست‌ها در نقاط مختلف کره زمين اين امر را به يک صنعت پرسود و دوستدار محيط زيست تبديل کرده‌اند.

املش داراي ظرفيت‌هاي غني گردشگري اعم از جنگل‌ها، مراتع، رودخانه‌ها، آبشارها، غارها، دره‌هاي زيبا، اماکن مقدس، کهن تپه‌هاي باستاني و از همه مهمتر روستاهاي زيبا همراه با هوايي پاک و خنک ييلاقي است از اينرو مي‌تواند نقش مهمي در شکوفايي اقتصاد ايفا کند.

آبشار سياه‌تاش

آبشار سياه تاش در 20 کيلومتري مرکز شهرستان املش در بخش رانکوه قرار دارد. اين آبشار بيش از 50 متر ارتفاع دارد و ديواره سنگي دامنه کوه زيبايي آن را دوچندان کرده است. همه ساله در فصل بهار و تابستان تعداد زيادي از گردشگران، کوهنوردان و دوستداران طبيعت به اين منطقه مراجعه مي کنند.

سه‌شنبه بازار املش

بازار سه شنبه املش نمونه قابل مطالعه از بازارهاي هفتگي سنتي در گيلان است که مشخصات کامل بازارهاي اغلب نقاط گيلان را در آن مي‌توان ديد. حضور طبقات مختلف مردم در اين بازار از اشتياق و علاقه فراوان آنان به شرکت در اين اجتماع پرشور حکايت مي‌کند.

بيشتر ديد و بازديدها و آشنايي‌ها در بازار صورت مي‌گيرد و چه بسيار از آشنايي‌هاي بازار که به ازدواج منتهي مي‌شوند. جوانان روستاها پس از يک هفته کار و تلاش، زيباترين لباس‌هاي خود را پوشيده به سوي بازار مي‌شتابند.

حضور در بازار و گشت و گذار در آن بهترين سرگرمي و تفريح براي طبقات مختلف مردم بخصوص جوانان است .هيچ تفريحي براي آنان جاذبه حضور در بازار سه شنبه را ندارد. در اين روز حمامي‌ها، آرايشگران، قهوه‌چي‌ها، اغذيه فروشي‌ها و صاحبان مسافرخانه‌ها بسيار فعال و پر تلاش هستند.

بازار نعل بندها نيز به سبب مراجعه مسافران نقاط کوهستاني که خود را با اسب و قاطر به سه‌شنبه بازار املش رسانده‌اند گرم و پررونق است. در اين بازار اجناس خارجي نيز عرضه مي‌شود. فروشندگان دوره گرد بيشتر از شهرهاي رشت، آستانه اشرفيه، لنگرود و رودسر هستند. حضور در حلقه مارگيران، معرکه‌گيران و درويش‌ها از جنبه‌هاي تفريحي سه شنبه بازار املش است.

از زيارتگاه‌ها و اماکن مذهبي املش مي‌توان به بقعه متبرکه آقا سيدابراهيم و آقا سيد اسماعيل از نوادگان امام موسي کاظم(ع) و بقعه امامزاده سرتربت اشاره کرد