بزرگنمايي:

گيلان انلاين-سرشماري اينترنتي نفوس و مسکن سال 95 در حالي از صبح امروز (شنبه سوم مهرماه) آغاز شده که اجراي صحيح آن و همچنين حفظ و صيانت از اين آمار به يکي از دغدغه هاي مردم و مسئولان تبديل شده است.

به همين دليل بي مناسبت نبود تا در گفتگو با وحيد طيفوري معاون آمار و اطلاعات سازمان برنامه و بودجه گيلان ضمن بررسي اهداف اجراي اينترنتي اين سرشماري، درباره تمهيداتي که براي صيانت از اين آمار انديشيده شده اطلاعاتي کسب کنيم.

*سرشماري اينترنتي که تأکيد فراواني بر انجام آن وجود دارد، با چه هدفي در دستور کار قرار گرفته است؟

نظام آماري هر کشوري همچون ساير زمينه ها نيز بايد حرکت رو به جلو داشته باشد، در ارکان مختلف خودش توسعه پيدا کرده و از آخرين دستاوردها در حوزه فناوري، براي توليد آمار و اطلاعات دقيق استفاده کند. از اين رو متناسب با اين نيازها و شرايط، بررسي آخرين فناوري ها و ابزارها براي بهره گيري در سرشماري ها در دستور کار قرار گرفته تا بتوان با حرکتي رو به جلو، آمار و اطلاعات دقيق را بر بستري از فناوري هاي جديد به دست آورد.

*دستيابي به اين روش تا قبل از سرشماري جاري امکان پذير نبود؟

تا سرشماري سال 90، تمامي مراحل آمار گيري به صورت سنتي و با فرآيند کاملا کاغذي انجام مي شد، استخراج آمار نيز حتما نياز به نيروي انساني داشت که اين فرآيند چند ماه به طول مي انجاميد. مضاف بر اينکه انتشار جداول آماري قريب به دوسال زمان مي برد و از طرفي ديگر، نگهداري از مدارک سرشماري نيز نياز به مکان و هزينه هاي زيادي داشت که تمام اين مسائل، استفاده از روشي کم هزينه تر، دقيق تر، سريعتر و زودبازده تر را بيش از پيش ضروري مي کرد.

*يعني شيوه جديد سرشماري بر پايه فرآيندهاي کاملا مدرن انجام مي شود؟

خير. سرشماري امسال مدل ترکيبي است که در مرحله گذار از مدل سنتي به مدرن است.

مهمترين ويژگي آن چيست؟

مهمترين ويژگي اين مدل سرشماري و تفاوتي که نسبت به مدل سنتي دارد، حذف کاغذ از مراحل مختلف انجام آن بوده و ترکيبي از سرشماري به صورت اينترنتي و استفاده از ابزار تبلت به جاي کاغذ است. اين امر نه تنها به واسطه حذف کاغذ کمک زيادي به حفظ محيط زيست مي کند، بلکه باعث افزايش دقت و کاهش چشمگير هزينه هاي اجرايي نيز مي شود.

*هرچند سرشماري اينترنتي گامي رو به جلو براي حرکت به سمت سرشماري مدرن است ولي آيا به ضريب نفوذ اين روش نيز توجه شده است؟

بله. هرچند که پوشش اينترنت از ضريب نفوذ بالايي در کشور برخوردار است و تقريبا در اکثر نقاط، دسترسي به اينترنت و انجام سرشماري اينترنتي ميسر است اما تمهيداتي هم در نظر گرفته شده تا افرادي که به هر دليل قادر به انجام سرشماري اينترنتي نيستند، از طريق مراجعات حضوري مأموران سرشماري به درب منازل، اين مهم را انجام دهند.

*با اين تفاسير مراجعه مأموران به درب منازل به قوت خود باقي است. اينطور نيست؟!

دقيقا. چرا که حتي اگر سرشماري به صورت اينترنتي نيز انجام گرفته باشد، مأموران با مراجعه حضوري به درب منازل و بررسي کد رهگيري 12 رقمي که افراد پس از انجام مراحل سرشماري و اتمام آن، دريافت کرده اند، از درستي سرشماري اينترنتي خانوارها مطمئن مي شوند و در نهايت اگر خانواده اي نيز موفق به انجام اينترنتي سرشماري نشد، مأموران در زمان مراجعه به درب منازل، براي دريافت اطلاعات خانوار اقدام مي کنند.

*بستري که سرشماري اينترنتي بر روي آن انجام مي شود چيست؟

سرشماري بر بستر اينترنت شبکه ملي اطلاعات انجام مي شود و با توجه به لزوم حفاظت از اين اطلاعات، لايه هاي امنيتي ويژه اي براي آن در نظر گرفته شده که در فضاي مجازي بتواند از هجوم هرگونه خطر سايبري در امان باشد.

*موضوع بسيار مهم و حساسي که در اين مدل از سرشماري مطرح مي شود، نحوه صيانت از اين آمار حياتي و محرمانه کشور است. چه تمهيداتي براي صيانت از اين آمار در نظر گرفته شده است؟

ببينيد به طور حتم و به دليل مسائلي که در راستاي امنيت و حفاظت از اين آمار وجود دارد، قادر به تشريح تمهيدات نخواهيم بود ولي ذکر يک نکته بسيار ضروري است و آن اينکه تمامي اين سامانه و نرم افزارهاي الکترونيکي تحت اينترنت و تحت تبلت و سامانه اي که به صورت مرکزي اطلاعات به آن وارد مي شود، توسط انديشمندان ايراني طراحي و اجرا شده و نرم افزاري کاملا بومي است. در کنار طراحي بومي، اقدامات ويژه اي در نظر گرفته شده تا دسترسي به پايگاه اين اطلاعات، امکان پذير نباشد.

*در کنار تمهيدات سايبري به طور حتم بايد اقداماتي براي عدم دسترسي نيروي انساني به اطلاعات نيز وجود داشته باشد اينطور نيست؟

کاملا درست است. به همين دليل در درجه اول گزينش مأموران سرشماري با حساسيت ويژه اي انجام شده است و در مرحله بعدي، شرايطي فراهم آمده تا امکان دسترسي به اطلاعات از طريق تبلت هايي که در اختيار مأموران سرشماري قرار مي گيرد، عملا غير ممکن باشد.

بيشتر توضيح مي دهيد؟

ببينيد نرم افزار مورد استفاده در تبلت هايي که از طريق آن سرشماري حضوري انجام مي شود، تحت هيچ شرايطي امکان دانلود نداشته و تنها آپلود اطلاعات از طريق آن امکان پذير است. در کنار اين، کدگذاري اطلاعات کمک شاياني به حفاظت از آنها کرده و از طريق اين کدها، اطلاعات قابليت کنترل، رهگيري و حفاظت دارند همچنين فايل هاي موجود در تبلت ها، قابليت استفاده در هيچ محيط ديگري را نخواهد داشت.در نهايت شرايطي فراهم آمده که سرشماري نفوس و مسکن 95 با امنيت بالا و سرعت و دقت هرچه بيشتر انجام شده که در اين ميان مردم نيز بايد با همکاري هاي لازم، مأموران سرشماري و مسئولان اجرايي را در اين امر خطير ياري دهند.