بزرگنمايي:

گيلان انلاين- شمار قابل توجهي از شهروندان کلانشهر رشت و ديگر شهرهاي استان در بافت هاي متراکم يا فرسوده ، ساختمان هاي نوساز اما غيراستاندارد، اماکن عمومي شلوغ با معابر تنگ و پيچ در پيچ زندگي، کار و تردد مي کنند.
درهم تنيدگي ساختمان ها در مناطق مرکزي ، قديمي و حاشيه شهر و احداث بناهاي بلند بدون رعايت نکات ايمني و معابر تنگ و سخت گذر و نبود برخي تجهيزات مورد نياز از جمله چالش هاي مهم امدادرساني در هنگام بروز سوانح است.
اين در حاليست که گيلان بعنوان استاني داراي تراکم بالاي جمعيتي از جمله مناطق پر مخاطره کشور به لحاظ حوادث طبيعي محسوب مي شود و بر اساس گزارش دفتر کاهش مخاطرات سازمان ملل متحد، براي بازه زماني 30 ساله در ميزان تلفات ناشي از مخاطرات طبيعي در استان‌هاي مختلف ايران، گيلان با 40 هزار و 669 مورد بيشترين تلفات از نظر مخاطرات طبيعي در کشور را داراست.
بر اساس اصول و معيارهاي عنوان شده از سوي کارشناسان؛ شهرهاي سالم بايد ايمن ، روان ، پاک و سبز باشند، رعايت اصول احداث سازه ها با توجه به ويژگي هاي زمين و رعايت موارد ايمني در رابطه با ساخت مسکن ، سازه ها و معابر شهري مورد تاکيد کارشناسان قرار دارد اما به اذعان مسئولان، اغلب شهرهاي گيلان هنوز با اين معيارها فاصله دارند.
مساحت بافت‌هاي فرسوده گيلان دو هزار و 195 هکتار با 10 هزار و 600 واحد مسکوني اعلام شده که از اين ميزان 960 هکتار در شهر رشت قرار دارد. متوسط مساحت بافت هاي فرسوده گيلان 7.2 درصد کل استان است؛ مناطقي که طي سال هاي اخير با توجه به افزايش جمعيت و مهاجرت از روستاها به شهر شاهد سکونت جمع کثيري از مردم در آنها هستيم و در صورت بروز حوادث در معرض مخاطرات بيشتري قرار دارند.
کارشناسان بر اين امر تاکيد دارند که شهرها تنها مکان گرد هم آمدن و اسکان جمعيت نيست بلکه همانند پيکره زنده اي در حال دگرگوني و نيازمند مراقبتند.

** پيشگيري از بحران را جدي بگيريم
مديرکل ستاد مديريت بحران استانداري گيلان گفت : در گيلان به خاطر شرايط اقليمي با حوادث طبيعي بسياري نظير زلزله ، زمين لغزش، سيل و آب گرفتگي ، بارش سنگين برف و حريق جنگل مواجه هستيم .
افشين عزيزي با اشاره به اين که پيشگيري، آمادگي ، مقابله و بازسازي حلقه هاي مديريت بحران را تشکيل مي دهد، خاطرنشان کرد : سعي ما اين است در زمينه پيشگيري بيشترين فعاليت را انجام دهيم و آمادگي را بالا ببريم تا مقابله کمتري داشته باشيم .
وي با اذعان به اينکه در بخش پيشگيري درمقايسه با مقابله پيشرفت کمتري داشته ايم، علت آن را جدي نگرفتن مبحث ضروري فرهنگسازي عنوان و اضافه کرد : بزرگترين مشکل هنگام مقابله با حوادث نيز نبود هماهنگي لازم بين دستگاه هاي اجرايي است .
مديرکل ستاد مديريت بحران استانداري گيلان با بيان اين که از نظر زمين لرزه در منطقه با شدت زلزله متوسط و بالا قرار داريم، بر لزوم احداث سازه هاي مقاوم ، ايمن سازي داخل بناها و بيمه ساختمان ها تاکيد کرد.
وي بارش سنگين برف را از ديگر مخاطرات استان ذکر و اظهار کرد : در سال 83 ، 212 ميليارد تومان، در برف 86 ، 260 ميليارد تومان و در سال 92 ، 500 ميليارد تومان خسارت ناشي از بارش سنگين برف در استان داشتيم .
عزيزي از سيلاب هاي شهري بعنوان يکي ديگر از مشکلات ياد و تصريح کرد : طي سال هاي اخير 64 پروژه دفع آب هاي سطحي در 15 شهر استان اجرا شده تا از بروز مشکل براي شهروندان جلوگيري شود.
به گفته عزيزي، براي پيشگيري از سيلاب هاي شهري تا پايان سال گذشته در رشت 38 کيلومتر ، در انزلي 12 کيلومتر و در لنگرود چهار کيلومتر لوله گذاري آب هاي سطحي صورت گرفت .
وي ياداور شد: در هر فصلي براي حوادث محتمل اطلاعيه، بخشنامه و ابلاغيه صادر مي کنيم و با تشکيل 14 کارگروه تخصصي، موارد را بررسي و در زمينه هاي مختلف از جمله راه ، سوخت و ارزاق در زمان بروز بحران سناريوهايي تنظيم مي کنيم.
عزيزي خاطرنشان کرد : در شهر رشت با همکاري سازمان آتش نشاني ، ايمني اماکن عمومي نظير مدارس ، مهدهاي کودک و پاساژها مورد بررسي قرار گرفته که اين کار بايد در ساير شهرها نيز انجام شود.
وي ادامه داد: براي مقاوم سازي واحدهاي مسکوني روستايي هر سال تحت نظارت عاليه بنياد مسکن 10 هزار واحد مسکوني در استان بهسازي شده اند.
عزيزي با اشاره به حريق جنگل بعنوان يکي ديگر از مخاطرات استان گفت : به منظور آمادگي براي مواقع بحراني چهار مرکز اطفاء حريق جنگل در رشت ، تالش ، لاهيجان و رودبار کامل شده و دو مرکز ديگر نيز 30 درصد پيشرفت فيزيکي دارد.
مديرکل ستاد مديريت بحران استانداري گيلان خاطرنشان کرد : بحث اختيارات و اعتبارات نيز در مديريت بحران بسيار مهم است و بايد مورد توجه قرار گيرد.

**لزوم توجه به ايمني سازه ها
کارشناسان تاکيد مي کنند که توجه به احداث سازه هاي مقاوم و زيرساخت هاي مناسب شهري و نکات ايمني، شهرها را تا حد زيادي در مقابل حوادث بيمه مي کند .
معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازي گيلان در مصاحبه با ايرنا با تاکيد بر لزوم توجه به ايمني سازه ها گفت : طي 15 سال اخير اغلب ساختمان ها بر اساس مقررات و آيين نامه هاي جديد ساخته مي شود و از اين حيث، مشکلات کم تر شده است .
رضا علي نيا اذعان کرد : با اين همه بر اساس آمارهاي غيررسمي هنوز حدود 30 درصد ساختمان ها در کلانشهر رشت فاقد پروانه ساخت بوده و به احتمال قريب به يقين، نکات ايمني نيز در آنها رعايت نمي شود.
وي با اشاره به وجود ساختمان هاي چند طبقه قديمي در مرکز شهر رشت بعنوان بناهاي در معرض خطر اظهار کرد : طبق مذاکراتي که با سازمان نظام مهندسي صورت گرفته، با تشکيل کميته اي، ساختمان هاي بلند واقع در محدوده مرکزي شهر و بافت قديمي مورد ارزيابي قرار مي گيرد .
علي نيا با بيان اينکه قبل از بررسي هاي لازم اظهار نظر دقيق در اين مورد سخت است، افزود : عمده ساختمان هاي با کاربري عمومي نظير پاساژهاي چند طبقه مرکز شهر رشت، بارگذاري هاي زياد دارند.
اين کارشناس ارشد راه و شهرسازي به وجود 700 هکتار بافت فرسوده در کلانشهر رشت اشاره و تصريح کرد: فعاليت هاي بازآفريني شهري نيز درحال انجام است و تسهيلاتي براي نوسازي معابر در نظر گرفته ايم.
به گفته علي نيا، اداره کل راه و شهرسازي گيلان حوزه بازآفريني شهري ، شهرداري و شرکت عمران مسکن سازان از شرکت هاي اقماري راه وشهرسازي در اين زمينه مشغول فعاليت هستند.
وي در خصوص معرفي محدوده هاي داراي بيشترين احتمال خطر در موقع حوادث تاکيد کرد : بايد مطالعه اي در زمينه نقاط پر تراکم و واحدهاي تجاري محدوده ميدان شهرداري ، بيستون و ديگر نقاط پر تراکم رشت انجام و نتيجه متعاقب اين بررسي اعلام شود.

**ضرورت انجام مطالعات زمين شناسي در پيشگيري و کاهش مخاطرات
اجراي سازه هاي عمراني در هر اندازه و وسعتي، نياز به آگاهي و درک کامل از ساختارهاي زمين شناسي و جنبه هاي مهندسي دارد.
رئيس مرکز پژوهش‌هاي زمين‌شناسي و اکتشافات معدني گيلان در مصاحبه با ايرنا در مورد ضرورت پيشگيري و کاهش مخاطرات گفت: بي توجهي به هشدارهاي زمين شناسان مبني بر جلوگيري از احداث سازه هاي عظيم بر روي زمين هاي پرمخاطره و حساس محيط زيست، برداشت مصالح يا بارگذاري غيراصولي بخصوص در شيب دامنه ها ، حريم دريا و پهنه هاي آبي، استفاده غيراصولي از منابع سفره هاي آبي زيرزميني و غفلت از مطالعات زمين شناسي مي تواند زيانبار و جبران ناپذير باشد.
پانته آ گياهچي با بيان اينکه نقش اين پژوهش ها بسيار کارساز و حياتي است، اذعان کرد: متاسفانه در کشور ما توجه چنداني به اين مسئله نمي شود و در نتيجه ناآگاهي ، ناآشنايي مردم و سهل انگاري مسئولان در بهره گيري از اين علم، موجب خسارت هاي جاني و مالي فراواني در گذشته شده و در آينده نيز، در صورت بي توجه مسئولان، خواهد شد.
وي تاکيد کرد: براي جلوگيري از واردآمدن خسارات جاني و مالي بايد قبل از اجراي پروژه هاي عمراني - صنعتي بويژه پروژه هاي راهسازي و شهرسازي، به مطالعات زمين شناسي توجهي ويژه شود.
گياهچي متذکر شد: در کشورهاي توسعه يافته، سازه هاي 200 سال و بيشتر وجود دارند که در آن مردم عادي زندگي مي کنند و هنوز به عنوان يک سازه ايمن، پايدار و قابل استفاده هستند.

** لزوم آمادگي و تجهيز بخش هاي امدادي
مديرعامل سازمان آتش نشاني و خدمات ايمني شهرداري کلانشهر رشت نيز ايجاد ايستگاه هاي آتش نشاني متناسب با وسعت و جمعيت شهرها، نيروي انساني کافي، آموزش ديده و تجهيزات مناسب و به روز را براي امداد رساني ضروري خواند.
بابک رمضاني لزوم توجه به الزاماتي نظير نصب درب ضدحريق براي جداکردن طبقات مختلف از هم، سيستم هاي اعلام حريق، نصب لوله هاي خشک آتش نشاني و همچنين پله هاي اضطراري در ساختمان ها و رعايت نکات ايمني توسط مردم را مورد تاکيد قرار داد.
پيشگيري از حوادث با آموزش و ارتقاء حس مسئوليت اجتماعي ، انجام مناسب وظايف در بخش هاي مختلف از احداث سازه ها گرفته تا نگهداري بهينه از آنها ، آمادگي براي حوادث احتمالي از طريق افزايش آگاهي عمومي و تامين نيازهاي اين بخش، مقابله بهنگام و مناسب از طريق هماهنگي، مشارکت بهينه و تلاش براي بازسازي خرابي ها در هنگام بروز سوانح و بحران ها ضروري است.
پيکره عظيم اجتماعي نياز به همکاري و کارکرد مناسب همه بخش ها از مسئولان و دست اندرکاران سازمان ها ، دستگاه ها و ادارات تا مردم عادي دارد چراکه يک دست، بي صدا است.