بزرگنمايي:

نسیم گیلان - در پی اخبار منتشر شده در ارتباط با قتل خاشقچی نویسنده و روزنامه نگار منتقد عربستان، انگشت اتهام جهان و از جمله هم پیمانان غربی عربستان به سوی بن سلمان است
پیش بینی جان برنان، رییس سابق سیا: رسوایی در پرونده خاشقچی باعث سقوط بن سلمان خواهد شد/ فرضیه «قاتلان خودسر» دور از تصور است
جان برنان، رئیس سابق سازمان سیا در مصاحبه‌ای با شبکه ام اس ان بی سی از احتمال سقوط محمد بن سلمان و تنش در روابط عربستان و آمریکا سخن گفت.
در ابتدای مصاحبه 2 توییت از توییتر آقای دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا پخش شد که به سفر آقای مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا به عربستان و ملاقات او با محمد بن سلمان اشاره داشت و همچنین گفتگوی تلفنی آقای ترامپ و مایک پامپیو و تاکید دوباره آقای ترامپ و تیمش مبنی بر اینکه محمد بن سلمان از این واقعه بی خبر بوده است.
آقای برنان با توضیح اینکه بن سلمان همچنان که خواهان تغییر در عربستان بوده و کارهای مثبتی نیز انجام داده است اما به شدت خواهان قدرت است و بسیاری از کسانی که با او مخالف یا منتقد او بوده اند در زندان هستند یا اعدام شده‌اند حتی کسانی که از نزدیکان او و خانواده او بوده‌اند و مدعی شد: چنین عمل بزرگی یعنی ناپدیدشدن و قتل یک شهروند آمریکایی و روزنامه نگار روزنامه واشنگتن پست توسط قاتلان خودسر و بدون دستور صریح و اطلاع محمد مسلمان غیر قابل تصور است و قضیه خاشوقچی باعث سقوط محمد بن سلمان خواهد شد.
جان برنان برای شش رئیس جمهوری آمریکا (سه دموکرات و سه جمهوری‌خواه) کار کرده بود و در زمان یافتن و کشتن اسامه بن لادن، رهبر سابق گروه القاعده، رئیس سازمان سیا بود.
وی مردادماه گذشته پس از لغو دسترسی اطلاعاتی‌اش به گزارش‌های طبقه‌بندی شده، در توییتر خطاب به دونالد ترامپ نوشت: “اعجاب‌آور است که شما تا کجا می‌توانید هنجارهای منزلت، شایستگی و پاکدامنی را تنزل دهید. به نظر می‌رسد شما معنای جایگاه ریاست‌جمهوری را هرگز درنخواهید یافت و حتی نخواهید فهمید که خوب، صادق و نجیب بودن چگونه ممکن می‌شود. این برای ملت ما بسیار خطرناک و دلهره‌آور است.
اکونومیست: ولیعهد سرنوشت شوم خود را برای عربستان رقم خواهد زد
هفته نامه انگلیسی اکونومیست روز چهارشنبه در تحلیلی نوشت: ‘محمد بن سلمان’ ولیعهد سعودی مردی که مدعی بود می خواهد ‘عربستانی جدیدی’ خلق کند، همچون بسیاری از خودکامگان عرب قبل از خود، همان سرنوشت خود را برای کشورش رقم خواهد زد.
این هفته نامه انگلیسی نوشت:
‘مایک پمپئو’ وزیر خارجه آمریکا روز سه شنبه در ریاض با بن سلمان دیدار و با او خوش و بش کرد. این دو راجع به موضوعات مختلف فیمابین از جمله تاخیر در تحویل دادن چند فروند جت به عربستان گفت و گو کردند؛ اما به ماجرای ناپدید شدن ‘ جمال خاشقچی’ روزنامه نگار عربستانی هیچ اشاره ای نکردند.
تنها اشاره پمپئو در مورد موضوع خاشقچی ؛ تشکر از سعودی ها بابت ادعایشان برای انجام تحقیقات در این زمینه بود.
اصل موضوع این است که هر دو دولت آمریکا و عربستان می خواهند که به این موضوع اصلا پرداخته نشود.
رئیس پمپئو یعنی ‘دونالد ترامپ’ بارها این موضوع را پیش کشیده است که هم پادشاه و هم ولیعهد عربستان هردو این مسئله را انکار کرده اند. ترامپ می گوید: ‘ تا زمانی که جرمی ثابت نشده باشد؛ مظنون بی گناه است’.
و اما اگر آنقدر مدرک جرم علیه سعودی ها کشف شود که گناهکار بودن حکام سعودی ثابت شود؛ آنگاه شاید این حاکمان از سر استیصال مجبور شوند به گناه خود اعتراف کنند اما این اعتراف فقط در سطح یک ادعا خواهد بود دال براین که؛ یک آدم ربایی صورت گرفته است، اما بدجور.
اگر آنها به گناه خود اعتراف کنند ؛ آنگاه باید توضیح بدهند که چرا مردی که با یک هواپیمای خصوصی عازم استانبول شده؛ یک متخصص پزشکی قانونی بوده است. هیچگاه یک متخصص پزشکی قانونی برای استرداد یک فرد به کشوری اعزام نمی شود ؛ بلکه به وجود یک چنین شخصی فقط وقتی نیاز هست که لازم باشد جسدی قطعه قطعه شود.
شاید برای آنکه از بن سلمان رفع اتهام شود، گناه را به گردن یک افسر ‘رذل’ بیاندازند. این یک نوع حقه بازی است. شاهزاده محمد بیشتر از هر حاکم دیگر سابق عربستان قدرت در دستانش بوده است. سرویس امنیتی عربستان کاملا در ید اختیار اوست.
به هر حال، عربستان حتی اگر هم از این حادثه سر سلامت به در برد؛ با این وجود؛ لطمه جبران ناپذیری به حسن اعتبارش وارد آمده است.
در آمریکا؛ هردو جناح کنگره اعم از دمکراتها و جمهوریخواهان بشدت از دست عربستان عصبانی اند.
‘لیندسی گراهام’ سناتور جمهوریخواه و از متحدان ترامپ که از گذشته دور همیشه رابطه ای حسنه با پادشاهی سعودی داشته است؛ آنقدر از دست عربستان خشمگین است که ولیعهد آن را ‘ یک توپ تخریبگر’ خوانده و گفته است:’ او باید برود. من؛ این جهنم عربستان سعودی را تحریم خواهم کرد’.
قانونگذاران آمریکا وارد عمل شده اند و طرحی را برای تحریم همه افرادی که در قتل خاشقچی دخیل بوده اند آماده کرده اند.
آمریکای ترامپ؛ اصولا میل شدیدی به کار کردن با دیکتاتورهای بیرحم دارد اما مستبدان و خودکامگان هیچگاه قابل اعتماد نیستند.
شاهزاده محمد سابقه تاریکی در رفتارهای شتابزده و نابخردانه دارد. محاصره قطر، ربودن نخست وزیر لبنان؛ جنگ یمن که اینک به یک باتلاق مرگ تبدیل شده است؛ همه و همه تجربیات شوم این حاکم بالفعل سعودی هستند. حالا ناپدید شدن خاشقچی در کانون توجه حکمرانی ظالمانه بن سلمان قرار گرفته است.
بسیاری در واشنگتن معتقدند که امروز به یمن انقلابی که در آمریکا در زمینه تولید نفت از طریق شکافت سنگ رخ داده است؛ عربستان دیگر بزرگ ترین تولید کننده نفت جهان نیست و آمریکا احتیاجی به این پادشاهی ندارد، پس نباید او را همچون یک بچه ناز و نوازش کرد.
شاهزاده محمد قول داده است که کشور عربستان را متحول می کند، اما هیچگاه قول نداده است که از این پادشاهی یک لیبرال دمکراسی می سازد. منطق او مبتنی بر یک معامله است: حاکمیت مرا قبول کنید؛ من هم در عوض، آزادیهای اجتماعی و یک اقتصاد مدرن به شما می دهم.
اما اگر این شاهزاده از عربستان یک کشور ‘نفرت انگیز’ بسازد؛ مطمئنا به آرمانش نرسیده است.
به دنبال مطرح شدن ماجرای خاشقچی؛ شرکتهای بزرگ متعددی از شرکت در کنفرانس بزرگ جهانی سرمایه گذاری که قرار است در تاریخ 23 اکتبر / اول آبان/ در ریاض برگزار شود انصراف داده اند. حتی درون خاندان سلطنتی؛ بسیاری از اعضاء خاندان می گویند که بن سلمان تیشه به ریشه کل رژیم زده است و آن را در معرض ریشه کن شدن قرار داده است.
تنها راه جبران این وضعیت این است که پادشاه؛ ولیعهد را خلع کند. پادشاه تا به حال دو بار این کار را انجام داده است. اما ملک سلمان 82 ساله است و بیمار. گفته می شود که وضعیت جسمانی او رو به بهبود نخواهد رفت. در نتیجه زمام امور همه چیز بدست ولیعهد خواهد افتاد . حتی گزارش می رسد که بن سلمان مادرش را هم در حبس خانگی نگهداشته است تا به همسرش در مورد او توصیه نکند.
بسیاری می گویند امکان دارد شورای خانوادگی خاندان آل سعود جلسه ای فوری ترتیب بدهد و پادشاه جدیدی را انتخاب کند. بسیاری از جوانان این خاندان بیشتر ایام در خارج از کشور بسر می برند.
شکی نیست که شاهزاده ‘محمد بن سلمان’؛ ابتکارات خوبی از خود نشان داده است. او دستگاه صاحب قدرت و نفوذ روحانیت حاکم را از بدنه حاکمیت خارج کرده است و آن را از قدرت انداخته است. گارد ملی و سایر مراکز قدرت را هم از قدرت خلع کرده است. اما در مورد خودش، بعید به نظر می رسد که بتوان او را از اریکه قدرت به زیر کشید.
به گزارش ایرنا، بن سلمان در یک مصاحبه گفته است:’ من ترسم از آن است که روزی بمیرم و نتوانم آن اصلاحات بزرگی که برای اعتلا و مدرن ساختن کشور در سر دارم را به انجام برسانم’.
اما، مردی که مدعی بود می خواهد ‘عربستانی جدید’ خلق کند، شاید او نیز همچون بسیاری از خودکامگان عرب سلف خود، سرنوشت خودش را برای کشورش رقم بزند.
نیویورک تایمز: سیا بن سلمان را مسوول قتل می داند
روزنامه نیویورک تایمز نوشت: سازمان اطلاعات آمریکا (سیا) به این نتیجه رسیده است که مسئولیت کشته شدن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار و منتقد عربستانی برعهده محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی است.
مسئولان آمریکایی اعلام کردند که محمد بن سلمان به طور کامل کنترل دستگاه‌های امنیتی را در دست دارد و اجرای چنین عملیاتی بدون آگاهی وی غیرممکن است.
این روزنامه نوشت، از جمله مدارکی که سازمان اطلاعات آمریکا در دست دارد، می‌توان به حضور اعضای تیم امنیتی ولیعهد عربستان در لیست افراد مظنون به اجرای عملیات ترور و مکالماتی که این سازمان به آن دست یافته و در آن شنیده شده که مقامات سعودی در مورد طرح احتمالی بازداشت خاشقجی گفتگو می‌کنند، اشاره کرد.
به نوشته این روزنامه حضور صلاح الطبیقی، مسئول پزشکی قانونی که سابقا پست‌های عالی در وزارت کشور عربستان داشته بیانگر این است که شخصیتی در این سطح را تنها مقامات عالی سعودی می‌توانند اداره کنند.
در همین راستا، روزنامه واشنگتن پست به نقل از رودی جولیانی، وکیل شخصی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا نوشت: مسئولان برجسته آمریکا هفته گذشته متقاعد شدند که ریاض مسئول قتل جمال خاشقجی است.
در همین راستا، منابعی در دفتر دادستانی کل ترکیه اعلام کردند که شخصی از نزدیکان محمد بن سلمان هماهنگ کننده عملیات قتل خاشقجی در دو هفته قبل در کنسولگری عربستان در استانبول بوده است.
منابع آگاه ترکیه با استناد بر تحقیقات جاری در پرونده ناپدیدشدن خاشقجی در دوم اکتبر در داخل کنسولگری عربستان در استانبول اعلام کردند، ماهر عبدالعزیز مطرب، رئیس سرویس اطلاعات عربستان در چند عکس به همراه محمد بن سلمان طی فعالیت‌های رسمی‌اش دیده شده است.
این منابع همچنین اعلام کردند که مطرب، از نزدیکان محمد بن سلمان که هماهنگ‌کننده عملیات قتل خاشقجی به شمار می‌آید در روز قتل این خبرنگار و منتقد سعودی 19 تماس تلفنی برقرار کرده که از این میان چهار تماس‌ با مسئول دفتر ولیعهد عربستان بوده است.
منبع: fa.shafaqna.com