بزرگنمايي:

نسیم گیلان -
حق فراموش‌شده حیوانات
k ١.٣
٣
صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
در روزهای اخیر، انتشار فیلم توله‌خرسی که چند نفر به آن هجوم بردند و درنهایت، به‌دلیل شدت جراحات تلف شد، موجب آزردگی خاطر افکار عمومی شده است. این اتفاق دردناک در منطقه سوادکوه رخ داده و حالا مسوولان محیط‌زیست استان مازندران گفته‌اند متخلفان را احضار کرده‌اند.
در سال‌های اخیر، به‌دلیل توسعه ابزار ارتباطی هوشمند چون گوشی‌های تلفن‌همراه و گستردگی اینترنت، فیلم‌های مختلفی از حیوان‌آزاری برخی هموطنان در فضای مجازی منتشر شده که موجب جریحه‌دارشدن افکار عمومی شده است: یکی سگی را به وانتش بسته و حیوان را که توان دویدن ندارد، روی زمین می‌کشد؛ در فیلمی دیگر، خرس مادر و توله‌هایش در یکی از استان‌های غربی کشور سلاخی می‌شوند؛ و در شمال کشور هم سگی دار زده می‌شود. نمونه‌های اینچنینی متأسفانه زیاد هستند که حتی تکرارشان نیز موجب آزردگی خاطر می‌شود. در جدیدترین این اتفاقات، در روزهای اخیر فیلم توله‌خرس قهوه‌ای پخش شده است. در این فیلم و براساس روایت منتشرشده، توله‌خرسی دوساله از کوه به پایین می‌افتد. بعد از این سقوط، خرس زبان‌بسته که دچار شوک شده، با حمله برخی افراد حاضر در محل روبه‌رو می‌شود و ضربات سنگ و چوب به سرش برخورد می‌کند. این ماجرا نیز به‌سرعت با واکنش مسوولان سازمان محیط‌زیست استان مازندران مواجه شد. روز گذشته، مدیرکل محیط‌زیست استان مازندران از احضار عاملان این اتفاق خبر داد. آقای ابراهیمی‌کارنامی با تأکید بر اینکه تمام مستندات مربوط به تلف‌شدن خرس را اداره کل محیط‌زیست استان مازندران به مقام قضایی ارائه کرد، گفت: منتظر صدور حکم قاضی هستیم. وی تأکید کرد: محیط‌زیست استان مازندران همه پیگیری‌ها را انجام می‌دهد تا متخلفان به‌سزای عمل زشت خود برسند؛ عملی که به آسیب‌زدن به حیات‌وحش کشور و جریحه‌دارشدن روحیه شهروندان ایرانی منجر شده است. مدیرکل محیط‌زیست استان مازندران با اشاره به اینکه مبلغ ضرروزیان به خرس قهوه‌ای 50میلیون تومان است، گفت: برای چنین تخلفی در قانون هم جریمه نقدی و هم زندان پیش‌بینی شده؛ اما باید منتظر حکم قاضی باشیم.
البته در حادثه یادشده، اهالی روستا هم خرس را با طناب بسته بودند که هدف از این کار کمک برای تحویل این حیوان به نیروهای محیط‌زیست بوده؛ اما دو مرد 30 و 50ساله به این حیوان حمله‌ور شدند. گفتنی است پس از تماس اهالی روستا با محیط‌زیست، نیروها به محل اعزام شدند و خرس را به دام‌پزشکی سمسکنده ساری منتقل کردند؛ ولی به‌دلیل شدت جراحات حیوان تلف شد.
نگاه مهربان به حیوانات
به ارتباط انسان‌ها و حیوانات، به‌ویژه از دیدگاه دین اسلام، به‌روشنی اشاره شده است. آیات و روایات بسیاری از شیوه رفتاری حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام در برخورد و رفتار با حیوانات ثبت و نقل شده است. این در حالی است که نیازهای اساسی حیوانات در اسلام به‌عنوان حقوق آن‌ها از وظایف انسان‌ها برشمرده شده است. از بدیهی‌ترین حقوق حیوانات به حق حیات آن‌ها و آماده‌سازی مواردی چون آب، علوفه، مکان مناسب و جایی برای آرامش آن‌هاست. همچنین، بر آسیب‌نرساندن به حیوانات و ممانعت از آزار و اذیت آن‌ها بارها تأکید شده است.
در یکی از روایات نقل‌شده از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله که ناظر بر اتفاق اخیر در سوادکوه مازندران است، آمده است: «لعن الله من اتخذ شیئا فیه الروح غرضا: لعنت خدا بر کسی که جانوری را (به جایی بسته) با پرتاب چیزی هدف قرار دهد» (بحارالانوار، ج64، ص282). روایات مشابه بسیاری از ائمه معصومین؟عهم؟ نقل شده؛ اما همین یک روایت می‌تواند سندی محکم برای تمام افرادی باشد که آزاررساندن به حیوانات را کاری ضروری می‌دانند. این در حالی است که حتی دربرابر افرادی که خسارات وارده حیوانات وحشی به دام‌هایشان را مطرح می‌کنند، می‌توان به نمونه‌هایی از برخی دامداران و چوپانان اشاره کرد که از اهمیت چرخه زندگی حیوانات وحشی در طبیعت آگاه هستند و در مواجهه احتمالی با حیواناتی چون خرس یا پلنگ نیز رفتاری انسانی و درست از خود نشان می‌دهند. این در حالی است که سازمان محیط‌زیست نیز برای حفاظت از گونه ارزشمندی چون پلنگ، پرداخت خسارت ازطریق بیمه را تعیین کرده و در‌این‌زمینه نیز تاکنون چندین حواله خسارت به دام‌دارانی پرداخت کرد که گوسفندهایشان با هجوم پلنگ مواجه شده است. با تمام این‌ها، نکته مهم دیگری که از آن غفلت شده، قانونی برای حفاظت از حیوانات در شرایطی است که انسان‌ها عمدا آن‌ها را آزاد می‌دهند. همچنین با‌توجه‌به اتفاقات سال‌های اخیر، به‌نظر می‌رسد نهادهای قانون‌گذار و سازمان محیط‌زیست به‌عنوان متولی اصلی در‌این‌زمینه دست به کار شوند و لایحه و طرحی تدوین و مصوب کنند.